Bu kitap, Çevrimiçi Uyuşmazlık Çözümü (Online Dispute Resolution ODR) kavramını ve Türkiye'deki uygulama alanlarını incelemektedir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin yargı süreçlerine entegrasyonunu sağlayan ODR, tahkim, arabuluculuk ve müzakere gibi alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerini dijital ortamda uygulayarak uyuşmazlıkların hızla çözülmesine olanak tanımaktadır. ODR, özellikle e-ticaretin yaygınlaşmasıyla önemli bir araç haline gelmiş ve tüketici uyuşmazlıklarında uluslararası platformlarda büyük rol üstlenmiştir. Türkiye gibi yüksek internet penetrasyonuna sahip ülkelerde, ODR'nin adalete erişimi kolaylaştırarak mahkemelerin yükünü hafifleteceği ve tüketici haklarının korunmasında önemli bir rol oynayacağı öngörülmektedir. Bu kitapta, ODR'nin tanımı, gelişimi ve temel ilkelerinin yanı sıra, çevrimiçi çözüm süreçlerinde karşılaşılan zorluklar ele alınmakta, alan adı uyuşmazlıklarının çözümünden çevrimiçi tahkimin yapısına kadar pek çok konu incelenmektedir. ODR'nin ulusal ve uluslararası standartlara uygun şekilde düzenlenmesi için öneriler sunulmaktadır. Bu çalışma, ODR'nin Türkiye'deki potansiyelini analiz ederek, dijital dönüşüm sürecinde etkili uyuşmazlık çözümüne dair değerlendirme sunmayı ve hem akademisyenler hem de uygulayıcılar için başvuru kaynağı olmayı amaçlamaktadır.(ARKA KAPAKTAN)

 

İÇİNDEKİLER

 

Giriş
Bölüm 1
Çevrimiçi Uyuşmazlık Çözümünün Tanımı, Gelişimi, Genel İlkeleri ve Sorunları
1. Çevrimiçi Uyuşmazlık Çözümünün (ODR) Tanımlanması
2. ODR'nin Gelişimi
3. ODR'nin Genel İlkeleri
3.1. Adalete Erişimi Artırma ve Usul Ekonomisini Pekiştirme
3.2. Gönüllülük Esasına Dayanma
3.3. Adil Yargılanma Hakkının Gözetilmesi
3.4. Şeffaflık
3.5. Hesap Verilebilirlik
3.6. Güvenlik
4. ODR'ye Yöneltilen Başlıca Eleştiriler
4.1. Kararların İcrası
4.2. Teknolojiye Erişilebilirlik ve Teknoloji Okur Yazarlığı
4.3. ODR Platformunda Kullanılan Dil

 

Bölüm 2
ODR ile Çözülen Uyuşmazlıklar ve ODR Türleri
1. Teknolojilerin Devlet Yargısında Kullanılması
1.1. Teknolojinin Dünya'da Devlet Yargısında Kullanılmasına Genel Bakış
1.2. Teknolojinin Türkiye'de Devlet Yargısında Kullanılması
2. Teknolojinin Alternatif Uyuşmazlık Çözümünde Kullanılması
2.1. Otomatize Sistemler
2.2. Hakem veya Üçüncü Kişilerin Teknoloji Desteğiyle Süreci Yönettiği Sistemler

 

Bölüm 3
Alan Adlarına İlişkin Uyuşmazlıkların Çözümü
1. Giriş
2. İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu'nun (ICANN) Alan Adı Uyuşmazlıklarının Yeknesak Çözüm Politikası (UDRP)
2.1. Genel Üst Düzey Alan Adlarına İlişkin Uyuşmazlıklar
2.2. UDRP Sistemini Destekleyen Yeknesak Hızlı Durdurma (URS) Mekanizması
2.3. UDRP uyarınca ccTLD Uyuşmazlıklarının Çözümü
3. Türkiye'deki İnternet Alan Adları Uyuşmazlık Çözüm Mekanizması
3.1. Uygulamanın Gelişimi
3.2. Uyuşmazlık Çözüm Mekanizması
3.3. İnternet Alan Adları Uyuşmazlık Çözüm Mekanizmasının İşleyişine Dair Tespitler

 

Bölüm 4
Çevrimiçi Tahkimde Dikkate Alınması Gereken Unsurlar
1. Çevrimiçi Tahkim Kavramı
2. Çevrimiçi Tahkimde Tahkim Yeri
3. Çevrimiçi Tahkimde Uygulanacak Hukuk
4. Çevrimiçi Hakem Kararının Tanınması ve Tenfizi
4.1. Geçerli Tahkim Anlaşmasının Bulunması
4.2. Kararın Tasdik Edilmiş Aslı veya Onaylı Sureti
4.3. Uyuşmazlığın Tahkime Elverişli Olması
4.4. Hukuki Dinlenilme Hakkının İhlal Edilmemiş Olması
4.5. Kararın Tanınması ve Tenfizinin Kamu Düzenine Aykırı Olmaması
4.6. Çevrimiçi Hakem Kararının İptal Edilmemiş Olması

 

Bölüm 5
Çevrimiçi Uyuşmazlık Çözümüne İlişkin Hukuki ve Teknik Düzenlemeler
1. Giriş
2. Ulusal Düzenlemeler
3. Uluslararası Düzenlemeler
3.1. Uluslararası Örgütlerin Çalışmaları
3.2. Avrupa Birliği'nin ODR Platformu ve Yeni Düzenlemeleri
4. İlgililerin ve Platformların Öz Düzenlemeleri
5. Türkiye'de Çevrimiçi Uyuşmazlık Düzenlemelerine Yönelik Öneriler
5.1. ODR'nin Devlet Yargısında Kullanılmasına Yönelik Öneriler
5.2. Özel Platformlara Yönelik Öneriler
5.3. Özel Platformların Düzenlenmesi ve Denetlenmesine Yönelik Öneriler
Sonuç

 

Kaynakça
1. Uluslararası Antlaşmalar ve Belgeler
2. Yasa ve İkincil Mevzuat
3. Tahkim ve Diğer Merkez Kuralları
4. Mahkeme Kararları
4.1. Türk Mahkeme Kararları
4.2. Yabancı Mahkeme Kararları
4.3. AİHM Kararları
4.4. Tahkim ve ICANN Kararları
5. Kitap ve Kitap Bölümleri
6. Makale ve Tezler
7. Raporlar
8. İnternet Kaynakları