6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, ticari hayatımıza ve özellikle de anonim şirketler uygulamasına kapsamlı değişiklikler getirmektedir. Bu değişikliklerin en önemli amaçlarından biri, anonim şirketler uygulamasında pay sahipliği konumunu güçlendirmektir. Şüphesiz ki, şirket içi menfaat dengesinin kurulması ve modern anonim şirketler hukukunun bütün dünyaca kabul edilen standartlarının benimsenmesi, anonim şirket pay sahiplerine yatırımlarının durumunu değerlendirirken ihtiyaç duydukları bilgiden mahrum kalmadıkları bir hukuki statünün tanınmasını da gerektirmektedir. İşte bu amaç ve gereklilik çerçevesinde, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 437. maddesi ile anonim şirket pay sahiplerine mülga yasa dönemindeki eksiklikleri giderilmiş ve dava hakkıyla güçlendirilmiş bir bilgi alma ve inceleme hakkı tanımaktadır. Bu sayede pay sahibi anonim şirketin genel kurulunda soru sorarak şirketle ilgili bilgi alabilecek, dilerse şirket evrakının sorusuyla ilgili kısımlarını da inceleyebilecektir. Elinizdeki bu çalışmada, bilgi alma ve inceleme hakkının genel esasları ve kullanım bakımından ayrışan bütün yönleri, hakkın anonim şirket pay sahipleri bakımından taşıdığı önem çerçevesinde ayrı ayrı incelenmektedir.(TANITIM YAZISI)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ VE KONUNUN TAKDİMİ
BİRİNCİ BÖLÜM
BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKININ GENEL ESASLARI
1. TANIM ve KAVRAM KARGAŞASI
1.1. TANIM
1.2. KAVRAM KARGAŞASI
2. HAKKA DUYULAN İHTİYAÇ
2.1. ANONİM ŞİRKET İÇİ MENFAAT ÇATIŞMASINDA DENGE ARAYIŞI
2.2. MODERN ANONİM ŞİRKETLER HUKUKUNUN GEREKLERİ
3. HAKKIN TARİHSEL GELİŞİMİ
3.1. GENEL OLARAK
3.2. TTK M. 437/1'İN BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKINDAN AYRIŞMASI
3.3. 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNU ÖNCESİ DÖNEMDEKİ DÜZENLEMELER
3.4. İSVİÇRE VE ALMAN HUKUKLARINDAKİ DÜZENLEMELER
3.5. 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNU İLE GETİRİLEN YENİLİKLER
4. BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKININ KAMUYU AYDINLATMA İLKESİ İLE İLİŞKİSİ
4.1. YÖNELDİKLERİ AMAÇ BAKIMINDAN
4.2. MUHATAP ÇEVRELERİ BAKIMINDAN
4.3. ANONİM ŞİRKETİN İNTERNET SİTESİ BAKIMINDAN
5. KANUNİ DÜZENLEME
5.1. DÜZENLEMENİN KENAR BAŞLIĞI
5.2. TTK M. 437/1 DÜZENLEMESİ
5.3. BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER (TTK M. 437/2-6)
6. BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ
6.1. BİREYSEL HAK NİTELİĞİ
6.2. BAĞIMSIZ HAK NİTELİĞİ
6.3. VAZGEÇİLMEZ HAK NİTELİĞİ
6.4. MÜKTESEP HAK NİTELİĞİ
7. BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKININ SÜJELERİ
7.1. GENEL OLARAK
7.2. HAK SAHİBİ
7.3. BİLGİ VERME YÜKÜMLÜSÜ
7.4. BİLGİ VERMEKLE GÖREVLİ OLAN ORGAN VE KİŞİLER
8. BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKININ SINIRI
8.1. GENEL KURAL
8.2. HAKKIN SUBJEKTİF SINIRI
8.3. HAKKIN OBJEKTİF SINIRI
9. BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKININ KULLANILMASINDA GEREKLİLİK KOŞULU
İKİNCİ BÖLÜM
GENEL KURUL ÖNCESİ İNCELEMEYE HAZIR BULUNDURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
10. GENEL OLARAK
11. ESASLARI
11.1. İNCELEMEYE HAZIR BULUNDURULACAK BELGELER
11.2. İNCELEMENİN SINIRI
11.3. YÜKÜMLÜLÜĞÜ YERİNE GETİRMEKLE GÖREVLİ ORGAN
11.4. İNCELEME YAPILMASI
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
GENEL KURULDA SORU SORMAK SURETİYLE BİLGİ ALMA HAKKI
12. GENEL OLARAK
13. BİLGİ ALMANIN KONUSU
13.1. ŞİRKET İŞLERİ
13.2. BAĞLI ŞİRKETLE OLAN İLİŞKİLER
13.3. DENETİM FAALİYETLERİ
14. HAKKIN KULLANILMASINA İLİŞKİN ESASLAR
14.1. BİLGİ ALMA TALEBİ
14.2. BİLGİ VERİLMESİ
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İNCELEME HAKKI
15. TANIM
16. İNCELEMENİN KONUSU
16.1. GENEL OLARAK
16.2. TİCARİ DEFTERLER
16.3. YAZIŞMALAR
16.4. PAY DEFTERİ
17. HAKKIN KULLANILMASINA İLİŞKİN ESASLAR
17.1. İNCELEME YAPMA TALEBİ
17.2. İNCELEME İZNİ
17.3. İNCELEMEYE UZMAN KİŞİLERİN KATILMASI
17.4. İNCELEMENİN KAPSAMI VE SURET ALMA
BEŞİNCİ BÖLÜM
BİLGİ ALMA VE İNCELEME DAVASI
18. GENEL OLARAK
19. DAVANIN İSTEM VE KONUSU
19.1. İSTEMİN NİTELİĞİ
19.2. İSTEMİN AÇIK VE NET OLARAK ORTAYA KONULMASI
20. DAVANIN USULÜNE İLİŞKİN ESASLAR
20.1. DAVA ŞARTLARI
20.2. HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE VE BASİT YARGILAMA USULÜ
20.3. İSPAT YÜKÜ
20.4. MAHKEME KARARI VE KARARIN KESİNLİĞİ
ALTINCI BÖLÜM
PAY SAHİBİNİN BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKI İLE BENZER KURUMLARIN KARŞILAŞTIRILMASI
21. YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKI
22. DENETÇİYE İBRAZ YÜKÜMÜ VE BİLGİ ALMA HAKKI
23. ÖZEL DENETİM İSTEME HAKKI
SONUÇ
KAYNAKÇA