Deniz Ticareti Hukuku'nda en önemli hususlardan biri taşıyanın sorumluluğunun belirlenmesidir. Zira deniz yolu ile yük taşıma işini gerçekleştiren kişi taşıyandır. Uygulamada da deniz ticareti alanında uyuşmazlıkların çok büyük bir bölümü taşıyanın sorumluluğunu doğurmaktadır. Dolayısıyla taşıyanın sorumluluğunu belirlemek ve sınırlarını çizmek uygulama açısından da hayati öneme sahiptir. Taşıyanın deniz ticaretinden doğan sorumluluğu hukukumuzda Türk Ticaret Kanunu'nda düzenlenmiştir. Ancak taşıyanın sorumluluğunun belirlenmesi, deniz yolu ile taşıma işlerinin uluslararası niteliğe sahip olmasından dolayı, birçok ülkeyi ilgilendirmektedir. Bu sebepten dolayı taşıyanın sorumluluğu birçok uluslararası konvansiyonda düzenlenmiştir. İşte taşıyanın sorumluluğu ancak bu ulusal ve uluslararası düzenlemeler birlikte değerlendirildiği zaman tam olarak anlaşılabilir. Bu çalışmada taşıyanın sorumluluğu tüm düzenlemeler dikkate alınarak detaylıca incelenmiştir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK YÜK TAŞIMA
1.1. Yük Kavramı
1.2. Yük Taşıma ile İlgili Yasal Düzenlemeler
1.2.1. Türk Hukuku
1.2.2. Uluslararası Konvansiyonlar
1.2.2.1. Kara Yolu
1.2.2.2. Demir Yolu
1.2.2.3. Hava Yolu
1.2.2.4. Deniz Yolu
1.3. Yük Taşıma Sözleşmesi
1.3.1. Genel Olarak
1.3.2. Tanımı
1.3.3. Hukuki Niteliği
1.3.3.1. Üçüncü Kişi Lehine Sözleşme
1.3.3.2. İş Görme Sözleşmesi
1.3.4. Unsurları
1.3.4.1. Taahhüt Unsuru
1.3.4.2. Ücret Unsuru
İKİNCİ BÖLÜM
NAVLUN SÖZLEŞMESİ
2.1. Yasal Düzenleme
2.2. Tanımı, Unsurları, Tarafları, Hukuku Niteliği ve Türleri
2.2.1. Tanımı
2.2.2. Unsurları
2.2.2.1. Yük Taşıma Taahhüdü
2.2.2.2. Taşımanın Deniz Yoluyla Yapılması
2.2.2.3. Taşımanın Gemi ile Yapılması
2.2.2.4. Taşıyanın Yüke Zilyet Olması
2.2.2.5. Taşıma İşi Karşılığından Bir Ücret Ödenmesi (Navlun Ödenmesi)
2.2.3. Tarafları
2.2.3.1. Taşıyan
2.2.3.2. Taşıtan
2.2.3.3. Yükleten
2.2.3.4. Gönderilen
2.2.4. Hukuki Niteliği
2.2.5. Türleri
2.2.5.1. Kırkambar Sözleşmesi
2.2.5.2. Çarter Sözleşmeleri
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK TİCARET KANUNU'NA GÖRE NAVLUN SÖZLEŞMESİNDE TAŞIYANIN SORUMLULUĞU
3.1. Taşıyanın Sorumluluğu Hükümlerinin Kaynağı
3.2. Genel Olarak
3.3. Türk Ticaret Kanunu'na Göre Navlun Sözleşmesinde Taşıyanın Sorumlu Olduğu Haller
3.3.1. Geminin Denize, Yola ve Yüke Elverişsiz Olması Sebebi ile Sorumluluk
3.3.1.1. Genel Olarak
3.3.1.2. Denize Elverişlilik
3.3.1.3. Yola Elverişlilik
3.3.1.4. Yüke Elverişlilik
3.3.1.5. Denizde Can ve Mal Koruma ile İlgili Mevzuat Bakımından Elverişlilik
3.3.1.6. Geminin Denize, Yola ve Yüke Elverişli Bulundurulma Zamanı
3.3.1.7. Taşıyanın Sorumluluğunun Niteliği
3.3.2. Yüke Özen Gösterme Borcunun Yerine Getirilmemesi Sebebi ile Sorumluluk
3.3.2.1. Yükün Zayi Olması veya Hasara Uğraması Sebebi ile Sorumluluk
3.3.2.2. Yükün Gereken Süre İçerisinde Taşınmaması Sebebi İle Sorumluluk
3.3.2.3. Yükün Navlun Sözleşmesinde Belirtilmiş Olan Gemiden Başka Gemiye Yüklenmesi Sebebi ile Sorumluluk
3.3.2.4. Yükün Güvertede Taşınması Sebebi ile Sorumluluk
3.3.2.5. Yolculuk Esnasında Haklı Sebebe Dayanmaksızın Rotadan Ayrılma Sebebi ile Sorumluluk
3.4. İnceleme ve Bildirim
3.4.1. Genel Olarak
3.4.2. İnceleme
3.4.3. Bildirim
3.4.4. İnceleme ve Bildirim Yapmamanın Sonuçları
3.5. Taşıyanın Sorumluluğunun Sınırlandırılması
3.5.1. Genel Olarak
3.5.2. Sorumluluk Sınırı
3.5.2.1. Türk Ticaret Kanunu madde 1186 Fıkra 2
3.5.2.2. Türk Ticaret Kanunu madde 1186 Fıkra 1
3.5.2.3. Türk Ticaret Kanunu madde 1186 Fıkra 6
3.5.3. Sorumluluğu Sınırlandırma Hakkının Kaybı
3.6. Taşıyanın Sorumluluktan Kurtulma Halleri
3.6.1. Genel Olarak
3.6.2. Geminin Teknik Yönetimi ve Yangın
3.6.2.1. Geminin Sevki ve Başkaca Teknik Yönetimi
3.6.2.2. Yangın
3.6.3. Denizde Kurtarma
3.6.4. Rotadan Haklı Ayrılma
3.6.5. Yükün Cins veya Değerinin Kasten Yanlış Bildirilmesi
3.6.6. Taşıyanın Kusursuzluk ve İlliyet Bağı Karinelerinden Yararlandığı Haller
3.6.6.1. Genel Olarak
3.6.6.2. Özel Haller
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI KONVANSİYONLARA GÖRE NAVLUN SÖZLEŞMESİNDE TAŞIYANIN SORUMLULUĞU
4.1. Konvansiyonların Ortaya Çıkışı ve Uygulanma Alanları
4.1.1. Konvansiyonların Ortaya Çıkışı
4.1.2. Konvansiyonların Uygulanma Alanları
4.1.2.1. Lahey Kuralları
4.1.2.2. Lahey/Visby Kuralları
4.1.2.3. Hamburg Kuralları
4.1.2.4. Rotterdam Kuralları
4.2. Uluslararası Konvansiyonlara Göre Taşıyanın Sorumluluğu
4.2.1. Genel Olarak
4.2.2. Lahey Kuralları ve Lahey/Visby Kuralları
4.2.2.1. Genel Olarak
4.2.2.2. Taşıyanın Gemiyi Denize, Yola ve Yüke Elverişli Tutma Yükümlülüğü ve Sorumluluğu
4.2.2.3. Taşıyanın Yüke Özen Gösterme Yükümlülüğü ve Sorumluluğu
4.2.2.4. Taşıyanın Yükün Zayi Olması veya Hasara Uğramasından Doğan Zararlardan Sorumluluğu
4.2.2.5. Taşıyanın Sorumluluğuna İlişkin Lahey, Lahey/Visby Kuralları'nda Düzenlenen Diğer Bazı Hükümler
4.2.3. Hamburg Kuralları
4.2.3.1. Genel Olarak
4.2.3.2. Taşıyanın Yükün Zayi Olması, Hasara Uğraması veya Geç Teslim Edilmesinden Doğan Zararlardan Sorumluluğu
4.2.3.3. Sorumluluğun Sınırlandırılması
4.2.3.4. Sorumluluğu Sınırlandırma Hakkının Kaybı
4.2.4. Rotterdam Kuralları
4.2.4.1. Genel Olarak
4.2.4.2. Taşıyanın Yükümlülükleri
4.2.4.3. Taşıyanın Sorumluluğu
4.2.4.4. Taşıyanın Sorumluluğunun Sınırlandırılması
4.2.4.5. Sorumluluğu Sınırlandırma Hakkının Kaybı
SONUÇ
KAYNAKÇA
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK YÜK TAŞIMA
1.1. Yük Kavramı
1.2. Yük Taşıma ile İlgili Yasal Düzenlemeler
1.2.1. Türk Hukuku
1.2.2. Uluslararası Konvansiyonlar
1.2.2.1. Kara Yolu
1.2.2.2. Demir Yolu
1.2.2.3. Hava Yolu
1.2.2.4. Deniz Yolu
1.3. Yük Taşıma Sözleşmesi
1.3.1. Genel Olarak
1.3.2. Tanımı
1.3.3. Hukuki Niteliği
1.3.3.1. Üçüncü Kişi Lehine Sözleşme
1.3.3.2. İş Görme Sözleşmesi
1.3.4. Unsurları
1.3.4.1. Taahhüt Unsuru
1.3.4.2. Ücret Unsuru
İKİNCİ BÖLÜM
NAVLUN SÖZLEŞMESİ
2.1. Yasal Düzenleme
2.2. Tanımı, Unsurları, Tarafları, Hukuku Niteliği ve Türleri
2.2.1. Tanımı
2.2.2. Unsurları
2.2.2.1. Yük Taşıma Taahhüdü
2.2.2.2. Taşımanın Deniz Yoluyla Yapılması
2.2.2.3. Taşımanın Gemi ile Yapılması
2.2.2.4. Taşıyanın Yüke Zilyet Olması
2.2.2.5. Taşıma İşi Karşılığından Bir Ücret Ödenmesi (Navlun Ödenmesi)
2.2.3. Tarafları
2.2.3.1. Taşıyan
2.2.3.2. Taşıtan
2.2.3.3. Yükleten
2.2.3.4. Gönderilen
2.2.4. Hukuki Niteliği
2.2.5. Türleri
2.2.5.1. Kırkambar Sözleşmesi
2.2.5.2. Çarter Sözleşmeleri
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK TİCARET KANUNU'NA GÖRE NAVLUN SÖZLEŞMESİNDE TAŞIYANIN SORUMLULUĞU
3.1. Taşıyanın Sorumluluğu Hükümlerinin Kaynağı
3.2. Genel Olarak
3.3. Türk Ticaret Kanunu'na Göre Navlun Sözleşmesinde Taşıyanın Sorumlu Olduğu Haller
3.3.1. Geminin Denize, Yola ve Yüke Elverişsiz Olması Sebebi ile Sorumluluk
3.3.1.1. Genel Olarak
3.3.1.2. Denize Elverişlilik
3.3.1.3. Yola Elverişlilik
3.3.1.4. Yüke Elverişlilik
3.3.1.5. Denizde Can ve Mal Koruma ile İlgili Mevzuat Bakımından Elverişlilik
3.3.1.6. Geminin Denize, Yola ve Yüke Elverişli Bulundurulma Zamanı
3.3.1.7. Taşıyanın Sorumluluğunun Niteliği
3.3.2. Yüke Özen Gösterme Borcunun Yerine Getirilmemesi Sebebi ile Sorumluluk
3.3.2.1. Yükün Zayi Olması veya Hasara Uğraması Sebebi ile Sorumluluk
3.3.2.2. Yükün Gereken Süre İçerisinde Taşınmaması Sebebi İle Sorumluluk
3.3.2.3. Yükün Navlun Sözleşmesinde Belirtilmiş Olan Gemiden Başka Gemiye Yüklenmesi Sebebi ile Sorumluluk
3.3.2.4. Yükün Güvertede Taşınması Sebebi ile Sorumluluk
3.3.2.5. Yolculuk Esnasında Haklı Sebebe Dayanmaksızın Rotadan Ayrılma Sebebi ile Sorumluluk
3.4. İnceleme ve Bildirim
3.4.1. Genel Olarak
3.4.2. İnceleme
3.4.3. Bildirim
3.4.4. İnceleme ve Bildirim Yapmamanın Sonuçları
3.5. Taşıyanın Sorumluluğunun Sınırlandırılması
3.5.1. Genel Olarak
3.5.2. Sorumluluk Sınırı
3.5.2.1. Türk Ticaret Kanunu madde 1186 Fıkra 2
3.5.2.2. Türk Ticaret Kanunu madde 1186 Fıkra 1
3.5.2.3. Türk Ticaret Kanunu madde 1186 Fıkra 6
3.5.3. Sorumluluğu Sınırlandırma Hakkının Kaybı
3.6. Taşıyanın Sorumluluktan Kurtulma Halleri
3.6.1. Genel Olarak
3.6.2. Geminin Teknik Yönetimi ve Yangın
3.6.2.1. Geminin Sevki ve Başkaca Teknik Yönetimi
3.6.2.2. Yangın
3.6.3. Denizde Kurtarma
3.6.4. Rotadan Haklı Ayrılma
3.6.5. Yükün Cins veya Değerinin Kasten Yanlış Bildirilmesi
3.6.6. Taşıyanın Kusursuzluk ve İlliyet Bağı Karinelerinden Yararlandığı Haller
3.6.6.1. Genel Olarak
3.6.6.2. Özel Haller
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI KONVANSİYONLARA GÖRE NAVLUN SÖZLEŞMESİNDE TAŞIYANIN SORUMLULUĞU
4.1. Konvansiyonların Ortaya Çıkışı ve Uygulanma Alanları
4.1.1. Konvansiyonların Ortaya Çıkışı
4.1.2. Konvansiyonların Uygulanma Alanları
4.1.2.1. Lahey Kuralları
4.1.2.2. Lahey/Visby Kuralları
4.1.2.3. Hamburg Kuralları
4.1.2.4. Rotterdam Kuralları
4.2. Uluslararası Konvansiyonlara Göre Taşıyanın Sorumluluğu
4.2.1. Genel Olarak
4.2.2. Lahey Kuralları ve Lahey/Visby Kuralları
4.2.2.1. Genel Olarak
4.2.2.2. Taşıyanın Gemiyi Denize, Yola ve Yüke Elverişli Tutma Yükümlülüğü ve Sorumluluğu
4.2.2.3. Taşıyanın Yüke Özen Gösterme Yükümlülüğü ve Sorumluluğu
4.2.2.4. Taşıyanın Yükün Zayi Olması veya Hasara Uğramasından Doğan Zararlardan Sorumluluğu
4.2.2.5. Taşıyanın Sorumluluğuna İlişkin Lahey, Lahey/Visby Kuralları'nda Düzenlenen Diğer Bazı Hükümler
4.2.3. Hamburg Kuralları
4.2.3.1. Genel Olarak
4.2.3.2. Taşıyanın Yükün Zayi Olması, Hasara Uğraması veya Geç Teslim Edilmesinden Doğan Zararlardan Sorumluluğu
4.2.3.3. Sorumluluğun Sınırlandırılması
4.2.3.4. Sorumluluğu Sınırlandırma Hakkının Kaybı
4.2.4. Rotterdam Kuralları
4.2.4.1. Genel Olarak
4.2.4.2. Taşıyanın Yükümlülükleri
4.2.4.3. Taşıyanın Sorumluluğu
4.2.4.4. Taşıyanın Sorumluluğunun Sınırlandırılması
4.2.4.5. Sorumluluğu Sınırlandırma Hakkının Kaybı
SONUÇ
KAYNAKÇA