Bu kitabı hem lisans ve yüksek lisans düzeyinde bu konuda kaynak sıkıntısı çeken öğrencilere, hem de uygulamada bu konularla uğraşan meslektaşlarımıza hitaben kaleme aldım. Konunun niteliği gereği çalışma aynı zamanda bir karşılaştırmalı hukuk çalışması da oldu. Aynı konuların farklı hukuk düzenlerinde nasıl ele alındığına veya aynı milletlerarası antlaşmanın farklı mahkemelerde nasıl uygulandığına da yer verdim. Bu nedenle konuları el verdiğince yabancı yargı kararları ve yabancı hakem kararları ışığında da ele aldım. Öğrencilere ve uygulamacılara yararlı olmasını dilerim. (ÖNSÖZDEN)
İÇİNDEKİLER
Birinci Kitap
Kaynaklar
Birinci Bölüm
LEX MERCATORIA
I. KAVRAM
II. Hukuki niteliği
III. Lex Mercatorıa'nın Kaynakları
IV. Lex MercatorIa'nın Kapsamı
İkinci Bölüm
UNIDROIT İLKELERİ
I. Genel Olarak
A. kapsamı ve gelişimi
B. milletlerarası sözleşmeler
C. ticari Sözleşmeler
II. hukuki niteliği
III. unıdroıt ilkelerinin uygulandığı haller
A. Taraflarca sözleşmede İlkelerin uygulanacağının belirtilmiş olması
B. Taraflarca sözleşmede hukukun genel ilkelerine, lex mercatorıa'ya veya benzerlerine atıf yapılması
C. Tarafların sözleşmeye uygulanacak bir hukuk seçmemesi
D. milletlerarası yeknesak hukuk araçlarının yorumlanması veya tamamlanması
E. milli hukuk kurallarının yorumlanması veya tamamlanması
F. Milli ve milletlerarası kanun yapıcılar için model olarak kullanılması
G. diğer kullanımlar
IV. unıdroıt ilkelerinin içeriği
Üçüncü bölüm
ICC MODEL SÖZLEŞMELERİ
I. Genel olarak
II. ICC Model Sözleşmelerinin Özellikleri
A. Model Sözleşmelerin Amacı
B. Lex Mercatorıa'ya Katkı
C. İyi Dengelenmiş Hükümler
D. Kullanımı kolay format
III. ICC Model Sözleşmelerin Hükümleri
A. Ortak Hükümler
B. İyi Niyet Hükmü
C. Mücbir Sebep
D. Uyuşmazlıkların Çözümü Maddesi
E. Uygulanacak Hukuk
Dördüncü bölüm
TİCARİ TERİMLER (INCOTERMS®)
I. GENEL OLARAK
II. Incoterms®'in Tarihçesi
A. Milletlerarası Hukuk Derneğinin Çalışmaları
B. ICC'NİN Çalışmaları
III. Incoterms® 2010
A. Incoterms® 2010'un Hazırlanmasına Etken Olan Nedenler
B. Incoterms® 2010 ile Getirilen Değişiklikler
C. Incoterms®'in Amacı ve Kapsamı
D. Incoterms®'lerin sistematiği
IV. Terimlere İlişkin Özet Bilgiler
A. EXW
B. FCA
C. CPT
D. CIP
E. DAT
F. DAP
G. DDP
H. FAS
I. FOB
J. CFR
K. CIF
İkinci Kitap
Milletlerarası Ticarette Önemli Sözleşmeler
Birinci Bölüm
SATIŞ SÖZLEŞMESİ
Birinci Kısım
MİLLETLERARASI SATIŞ HUKUKUNUN YEKNESAKLAŞTIRILMASI ÇALIŞMALARI
I. GİRİŞ
II. İlk Çalışmalar
III. 1964 Tarihli Lahey Sözleşmeleri
IV. Viyana Satım Antlaşması
İkinci Kısım
Milletlerarası Mal Satış Sözleşmeleri Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması
(Viyana Satım Antlaşması)
Birinci Ayrım
VİYANA SATIM ANTLAŞMASININ GENEL OLARAK TANITILMASI
I. Viyana Satım Antlaşması'na Hakim Olan İlkeler
A. Hükümlerin Tamamlayıcılığı
B. Satış Sözleşmesinin Önceliği İlkesi
C. Satış Sözleşmesinin Ayakta Tutulması
D. Teamüllerin Önemi
E. Dürüstlük İlkesi
II. Yapısı
İkinci Ayrım
VİYANA SATIM ANTLAŞMASININ UYGULAMA ALANI
I. Yersel Uygulama Alanı
A. Temel Koşul: İş Yerlerinin Farklı Devletlerde Bulunması
B. Tamamlayıcı Koşul
C. Çekinceler
II. Maddi Uygulama Alanı
A. Satış Sözleşmesi
B. Mal Kavramı
C. Sınırlamalar
III. Zamansal Uygulama Alanı
Üçüncü Ayrım
Satış Sözleşmesinin Kuruluşu
I. Karşılıklı ve Uygun İrade Beyanları
A. İcap
B. Kabul
C. SATIŞ Sözleşmesinin Kurulduğu An
II. Satış Sözleşmesinin Şekli
A. Şekil Serbestisi
B. Çekinceler
C. Satış Sözleşmesinin Değiştirilmesi
Dördüncü Ayrım
Satış Sözleşmesinde Tarafların Borçları ve Aykırılık Durumunda Yaptırımlar
I. Satıcının Borçları
A. Genel Olarak
B. Malları Teslim
C. MÜLKİYETİ GEÇİRME BORCU
D. MALA İLİŞKİN BELGELERİ VERME BORCU
E. AYIBA KARŞI TEKEFFÜL BORCU
II. SATICININ SÖZLEŞMEYE AYKIRILIĞI HALİNDE ALICININ HAKLARI
A. GENEL OLARAK
B. Aynen İfa
C. Ayıplı Mallar Yerine Yenilerini İstemek
D. Ayıbın Giderilmesini İstemek
E. Semenin İndirilmesini İstemek
F. Sözleşmeden Dönme
III. ALICININ BORÇLARI
A. GENEL OLARAK
B. SEMENİN ÖDENMESİ
C. MALLARIN TESLİM ALINMASI
D. DİĞER BORÇLAR
IV. ALICININ SÖZLEŞMEYE AYKIRILIĞI HALİNDE SATICININ HAKLARI
V. ALICI VE SATICIYA İLİŞKİN ORTAK HÜKÜMLER
A. VADEDEN ÖNCE SÖZLEŞMEYE AYKIRILIK
B. SORUMLULUKTAN KURTULMA
C. SÖZLEŞMEDEN DÖNMENİN SONUÇLARI
İkinci Bölüm
ACENTELİK SÖZLEŞMESİ
I. KAVRAM
A. TANIM
B. ORTAYA ÇIKIŞI
C. ÖNEMİ
D. BENZER SÖZLEŞMELERDEN AYIRT EDİLMESİ
II. ACENTELİK SÖZLEŞMESİ
A. SÖZLEŞMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ
B. SÖZLEŞMENİN UNSURLARI
C. SÖZLEŞMENİN ŞEKLİ
D. MİLLETLERARASI NİTELİKTE ACENTELİK SÖZLEŞMELERİ
III. ÖZEL ACENTE TİPLERİ
A. KOMİSYONCU ACENTE (COMMISSIONNAIRE)
B. DÜKRÜVAR ACENTE (DEL CREDERE ACENTE)
C. CONFIRMING HOUSE
D. ALT ACENTE (SUB-AGENT)
IV. TARAFLARIN BORÇLARI
A. ACENTENİN BORÇLARI
B. MÜVEKKİLİN BORÇLARI
V. ACENTE İLE MÜVEKKİL ARASINDAKİ İLİŞKİ
A. ACENTENİN TEMSİL YETKİSİ
B. MÜVEKKİLİN İFŞASI
VI. ACENTELİK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ
A. SÖZLEŞMENİN SONA ERME NEDENLERİ
B. SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI
VII. ACENTELİK HUKUKUNUN BİRLEŞTİRİLMESİNE YÖNELİK MİLLETLERARASI ÇALIŞMALAR
A. SERBEST ÇALIŞAN TİCARET ACENTELERİ HAKKINDA AT YÖNERGESİ (COUNCIL DIRECTIVE 86/653/EEC OF 18 DECEMBER 1986 ON THE COORDINATION OF THE LAWS OF THE MEMBER STATES RELATING TO SELF-EMPLOYED COMMERCIAL AGENTS)
B. MİLLETLERARASI MAL SATIMINDA ACENTELİK HAKKINDA ANTLAŞMA (CONVENTION ON AGENCY IN THE INTERNATIONAL SALE OF GOODS)
Üçüncü Bölüm
TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİ
I. KAVRAM
A. TANIM
B. ORTAYA ÇIKIŞI
C. ÖNEMİ
D. BENZER SÖZLEŞMELERDEN AYIRT EDİLMESİ
II. TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİ
A. SÖZLEŞMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ
B. SÖZLEŞMENİN UNSURLARI
C. SÖZLEŞMENİN ŞEKLİ
D. MİLLETLERARASI NİTELİKTE TEK SATICILIK SÖZLEŞMELERİ
III. TARAFLARIN BORÇLARI
A. TEK SATICININ BORÇLARI
B. SAĞLAYICININ BORÇLARI
IV. TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ
A. SÖZLEŞMENİN SONA ERME NEDENLERİ
B. SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI
Dördüncü Bölüm
FRANCHİSE SÖZLEŞMESİ
I. KAVRAM
A. TANIM
B. ORTAYA ÇIKIŞ
C. ÖNEMİ
D. BENZER SÖZLEŞMELERDEN AYIRT EDİLMESİ
II. FRANCHİSE SÖZLEŞMESİ
A. SÖZLEŞMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ
B. SÖZLEŞMENİN UNSURLARI
C. SÖZLEŞMENİN ŞEKLİ
D. MİLLETLERARASI NİTELİKTE FRANCHİSE SÖZLEŞMELERİ
E. MASTER FRANCHİSE-ALT FRANCHİSE
III. TARAFLARIN BORÇLARI
A. FRANCHİSE ALANIN BORÇLARI
B. FRANCHİSE VERENİN BORÇLARI
IV. FRANCHİSE SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ
A. SÖZLEŞMENİN SONA ERME NEDENLERİ
B. SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI
Beşinci Bölüm
LİSANS SÖZLEŞMESİ
I. KAVRAM
A. TANIM
B. ORTAYA ÇIKIŞI
C. ÖNEMİ
D. BENZER SÖZLEŞMELERDEN AYIRT EDİLMESİ
II. LİSANS SÖZLEŞMESİ
A. SÖZLEŞMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ
B. SÖZLEŞMENİN UNSURLARI
C. SÖZLEŞMENİN ŞEKLİ
D. MİLLETLERARASI NİTELİKTE LİSANS SÖZLEŞMELERİ
III. LİSANS SÖZLEŞMESİNİN TÜRLERİ
A. KULLANMA HAKKINA İLİŞKİN SINIRA GÖRE
B. LİSANS KONUSUNUN KULLANIM ŞEKLİNE GÖRE
C. SÖZLEŞMEYE KONU HAKKA GÖRE
D. ALT LİSANS
IV. TARAFLARIN BORÇLARI
A. LİSANS VERENİN BORÇLARI
B. LİSANS ALANIN BORÇLARI
V. LİSANS SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ
A. SÖZLEŞMENİN SONA ERME NEDENLERİ
B. SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI
VI. LİSANS SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN MİLLETLERARASI HUKUKTAKİ DÜZENLEMELER
A. ABİHA M. 101/1
B. ABİHA m. 101/3
C. AVRUPA KOMİSYONU GRUP MUAFİYETLERİ
Üçüncü Kitap
Ödeme Şekilleri
I. Akreditif
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği
B. TARAFLARI VE İŞLEYİŞİ
C. akreditifte belgeler
D. AKREDİTİF TÜRLERİ
II. Vesaik Mukabili Ödeme
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği
B. TARAFLARI VE İŞLEYİŞİ
C. VESAİK MUKABİLİ ÖDEME TÜRLERİ
III. Mal Mukabili Ödeme
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği
B. TARAFLARI VE İŞLEYİŞİ
IV. Peşin Ödeme
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği
B. TARAFLARI VE İŞLEYİŞİ
Dördüncü Kitap
Milletlerarası Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları
Birinci Bölüm
GİRİŞ
I. Genel olarak
II. Hakların Mahkeme Önünde İleri Sürülmesi
A. Türk Mahkemesinin Yetkili Kılınması
B. Yabancı Mahkemenin Yetkili Kılınması
C. Uygulanacak hukuk
III. Uyuşmazlıkların Tahkim Yoluyla Çözümü
A. TAHKİM YOLUNUN SEÇİLMESİNİN NEDENLERİ
B. TAHKİME İLİŞKİN YAPILAN ULUSLARARASI ÇALIŞMALAR
C. TAHKİM TÜRLERİ
İkinci Bölüm
MİLLETLERARASI TAHKİM
I. Tahkime İlişkin Bazı Ortak Konular
A. Tahkim Anlaşması
B. Hakemlerin Atanması
C. Tahkimde Yargılama Usulü
D. Tahkime Uygulanacak Hukuk
E. Tahkim Yeri
F. Tahkim Dili
Üçüncü Bölüm
ICC TAHKİM KURALLARI
I. Genel Olarak
II. Tahkim Talebi ve Tahkim Talebine Cevap
III. Hakemler ve Hakemlerin Seçimi
A. Tek Hakemin Kararlaştırılmış Olması
B. Üç Hakemin Kararlaştırılmış Olması
C. Hakemlerin Nitelikleri
IV. Dosyanın Hakeme Tevdii ve Görev Belgesi
A. Genel Olarak
B. Görev Belgesi'nin Hazırlanması
C. Görev Belgesi'nin İmzalanması ve Hakem Mahkemesinin Rolü
V. Usule İlişkin Program
VI. Yeni Talepler
VII. Hakem veya Hakemlerce Yargılamanın Yapılması
A. Duruşmalar
B. Tanık İfadesi
C. Duruşma Tutanağı
VIII. Yargılamanın Sona Ermesi
IX. Kararın Verilmesi, Kararın Düzeltilmesi ve Tavzih
A. Kararın Verilmesi
B. Kararın Düzeltilmesi ve Tavzih
X. Hakem Kararının Bağlayıcılığı
XI. Süre ve Ücret
XII. ICC Seri Tahkim Kuralları
Dördüncü Bölüm
4686 SAYILI MİLLETLERARASI TAHKİM KANUNU
I. Genel Olarak
II. Tahkim Usulü
A. Tahkim Talebi ve Tahkim Talebine Cevap
B. Hakemler ve Hakemlerin Seçimi
C. Dosyanın Hakeme Tevdii ve Görev Belgesi
D. Hakem veya Hakemlerce Yargılamanın Yapılması
E. Yargılamanın Sona Ermesi
F. Kararın Verilmesi, Düzeltilmesi, Tavzih ve Kararın İptali
G. Süre ve Ücret
Beşinci Bölüm
İSTANBUL TAHKİM MERKEZİ TAHKİM KURALLARI
I. Genel Olarak
II. Tahkim Talebi ve Tahkim Talebine Cevap
III. Hakemler ve Hakemlerin Seçimi
IV. Dosyanın Hakeme Tevdii ve Görev Belgesi
V. Hakemler Tarafından Yargılamanın Yapılması
VI. Yargılamanın Sona Ermesi
VII. Kararın Verilmesi Düzeltilmesi Yorumlanması ve Tamamlanması
VIII. Süre ve Ücret
IX. Seri Tahkim Kuralları
Altıncı Bölüm
UNCITRAL TAHKİM KURALLARI
I. Genel olarak
II. Tahkim Talebi ve Hakem Heyetinin Oluşumu
A. Tek Hakem Atanması
B. Üç Hakem Atanması
C. Hakemlerin Reddi
III. Tahkim Yargılaması
A. Dava Dilekçesi
B. Cevap Dilekçesi
C. İddia ve Savunmanın Değiştirilmesi ve Genişletilmesi
D. Deliller
E. Duruşmalar
IV. Tahkim Yeri
V. Hakem Heyetinin Yetkisi
A. Esasa Uygulanacak Hukuk
B. Geçici Koruma Önlemleri
C. Hakem Kararı
D. Sulh
E. Tahkim Masrafları
Yedinci Bölüm
YABANCI HAKEM KARARLARININ TANINMASI VE TENFİZİ
I. Genel olarak
II. New York sözleşmesi Uyarınca
A. Uygulama Koşulları
B. Tenfiz Engelleri
Sekinci Bölüm
UYUŞMAZLIKLARIN ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI (ADR) İLE ÇÖZÜMÜ
I. Genel olarak
II. Uzlaştırma
A. ICC Uzlaştırma Kuralları
B. UNCITRAL Uzlaştırma Kuralları
C. Milletlerarası Ticari Uzlaştırmaya İlişkin UNCITRAL Model Kanunu
EKLER
GENEL KAYNAKÇA
KAVRAM DİZİNİ