Deniz taşımacılığının uluslararası ticaret ile güçlü bir ilişkisi vardır ve halen ulaştırmada en etkin ve ekonomik taşımacılık türü olmaya devam etmektedir. Türkiye'nin dış ticaret hacminin artışına paralel olarak, denizcilik sektörü gelişmiştir. Diğer taraftan limanların özelleştirilmesi ve uluslararası taşımalarda önemli bir aktarma merkezi olmasıyla birlikte, limancılık hizmetlerinde de önemli gelişmeler yaşanmıştır. Denizcilik sektöründeki bu gelişmeler zaman içinde bir takım Rekabet Hukuku sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Denizcilik sektörünün gerek kendine has yapısı, gerekse bünyesinde birçok yabancı unsuru ve farklı hizmet türlerini barındırması nedeniyle, bu sektörde rekabet daha şiddetli ve rekabetin yıkıcı etkileri de daha büyük olmaktadır. Bu çalışmada, deniz ulaştırmasında en çok görülen rekabet ihlallerinden biri olan hakim durumun kötüye kullanılması Avrupa Birliği ve Türkiye ile ilişkili olarak ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Avrupa Toplulukları Komisyonu ve Rekabet Kurulunun deniz ulaştırmasına ilişkin kararlarına yer verilmiştir.( Tanıtım yazısı)

GÄ°RÄ°Åž
Birinci Bölüm
Deniz Taşımacılığı ve Dağıtım Kanalları
I. DENÄ°Z TAÅžIMACILIÄžI
A. Genel Olarak
B. Deniz Taşımacılığının Unsurları
C. Deniz Taşımacılığı Türleri
1. Tarifesiz Deniz Taşımacılığı
2. Tarifeli Deniz Taşımacılığı ve Konteynerin Önemi
II. DENÄ°Z TAÅžIMACILIÄžINDA DAÄžTIM KANALLARI
A. Dağıtım Kanalı
1. Dağıtım Kanalı Üyelerinin Fonksiyonları
2. Dağıtım Kanalı Seçenekleri
3. Dağıtım Anlaşmaları ve Dikey Anlaşmalar
B. Deniz Taşımacılığının Dağıtım Kanalı Yapısı ve Dağıtım Kanalı Üyeleri
1. Donatan, Gemi İşletme Müteahhidi ve Donatma İştiraki
2. Deniz Taşımacılığında Müşteriler ve Kullanıcılar
3. Deniz Taşımacılığında Aracı Konumda Olan İşletmeler

İkinci Bölüm
Rekabet Hukuku
I. REKABET KAVRAMI
A. Rekabetin Önemi ve Fonksiyonları
B. Piyasalar ve Rekabet
1. Tam Rekabet Piyasası
2. Eksik Rekabet Piyasaları
II. REKABET HUKUKU VE GELİŞİMİ
A. Rekabet Politikası ve Rekabet Hukuku
B. Rekabet Hukuku'nun Tarihsel GeliÅŸimi
1. Amerika BirleÅŸik Devletlerinde Rekabet Hukuku'nun Tarihsel GeliÅŸimi
2. Avrupa BirliÄŸinde Rekabet Hukuku'nun Tarihsel GeliÅŸimi
3. Türkiye'de Rekabet Hukuku'nun Tarihsel Gelişimi
III. REKABETÄ°N KORUNMASI HAKKINDA KANUN
A. Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un Amacı
B. Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un Kapsamı
1. Konu Bakımından Kapsamı
2. Kanunun Yer Bakımından Kapsamı ve Etki Doktrini
3. Kanunun Zaman Bakımından Kapsamı
C. Rekabetin Korunması Hakkında Kanun Kapsamında Yasaklanan Faaliyetler
D. İlgili Pazar Kavramı ve Önemi
1. İlgili Pazar Kavramına İlişkin Yasal Düzenlemeler
2. İlgili Pazarın Tespiti

Üçüncü Bölüm
Deniz Ulaştırması Sektöründe Hakim Durumun Kötüye Kullanılması ile Rekabetin Sınırlandırılması
I. REKABET HUKUKUNDA HAKÄ°M DURUM
A. Hâkim Durum Kavramı
B. Hâkim Durumun Belirlenmesi
C. Hâkim Durumun Belirlenmesinde Kullanılan Ölçütler
1. Niceliksel Ölçütler
2. Niteliksel Ölçütler
D. Birlikte Hakim Durum (Oligopol Pazarı)
II. HÂKİM DURUMUN KÖTÜYE KULLANILMASI
A. Genel Olarak
B. Kötüye Kullanma Kavramı
C. Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması ve Avrupa Birliği Uygulamaları
1. Piyasaya Girişleri Engellemek ve Rakiplerin Faaliyetlerini Zorlaştırmak
2. Ayrımcı Uygulamalar ve Corsica Ferries Kararı
3. Ek Yükümlülükler Öngörmek ve Bağlama Uygulamaları
4. Bir Pazardaki Hâkim Durumun Başka Bir Pazarda Kötüye Kullanılması
5. Tüketicinin Zararına Olarak Üretimin, Pazarlamanın, Teknolojinin Kısıtlanması ve Port of Genoa Kararı
III. HÂKİM DURUMUN KÖTÜYE KULLANILMASINDA NİYET UNSURU VE CEWAL KARARI
IV. HÂKİM DURUMUN KÖTÜYE KULLANILMASINDA HAKLI GEREKÇE
A. Avrupa Birliği Hukuku'nda Haklı Gerekçe
B. Rekabet Kurulu Kararlarında Haklı Gerekçe

Dördüncü Bölüm
Avrupa Birliği Rekabet Hukuku ve Deniz Ulaştırması Sektörü
I. DENÄ°Z ULAÅžTIRMASI VE REKABET
A. Tarifesiz Deniz Taşımacılığında Rekabet
1. Tarifesiz Deniz Taşımacılığında Havuz Anlaşmaları
2. Avrupa Birliği Rekabet Hukuku'nda Havuz Anlaşmalarına İlişkin Düzenlemeler
B. Tarifeli Deniz Taşımacılığında Rekabet
1. Konferansların Ortaya Çıkışı ve Özellikleri
2. Konferansların Fonksiyonları
3. Konferansların Değişim Süreci
4. Avrupa Birliği Rekabet Hukuku'nda Konferanslara İlişkin Düzenlemeler
5. Avrupa Birliği Rekabet Hukuku'nda Konsorsiyumlara İlişkin Düzenlemeler
II. LÄ°MAN HÄ°ZMETLERÄ°NDE REKABET
A. Genel Olarak
B. Limanların Doğal Tekel ve Zorunlu Unsur Özelliği
C. Limanlarda Özelleştirme
D. Avrupa Uygulamaları
Beşinci Bölüm
Türkiye'de Deniz Ulaştırmasına İlişkin Rekabet Sorunları: Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması İle Rekabetin Sınırlandırılması
I. GENEL OLARAK
A. Türkiye'de Denizcilik Sektörünün Yapısı
B. Türkiye'de Liman Özelleştirmeleri ve Rekabet
1. İzmir Limanı'na ilişkin olarak;
2. Mersin Limanı'na ilişkin olarak;
3. Samsun Limanı'na ilişkin olarak;
II. REKABET KURULU'NUN DENÄ°Z ULAÅžTIRMASI Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° KARARLARI
A. Rekabet Kurumu'nun Örgüt Yapısı
B. Rekabet Kurulu'nun Başvuruları İnceleme Süreci
C. Hâkim Durumun Kötüye Kullanılmasına İlişkin Rekabet Kurulu Kararları'nın Genel Özellikleri
D. Deniz Ulaştırmasında Hâkim Durumun Kötüye Kullanılmasına İlişkin Rekabet Kurulu Kararları'nın Genel Özellikleri
III. DENİZ ULAŞTIRMASI SEKTÖRÜNDE HÂKİM DURUMUN KÖTÜYE KULLANILMASINA İLİŞKİN REKABET KURULU KARARLARI
A. Yıkıcı Fiyat Uygulamak ve Fiyatlama Dışındaki Bazı Eylemler ile Rakibin Faaliyetlerini Zorlaştırmak
1. U.N RO RO Kararı (yıkıcı fiyat, niyet, piyasa kapama, faaliyetlerin zorlaştırılması, dikey bütünleşik yapı)
B. Sözleşme Yapmanın Reddedilmesi ve Liman Hizmetlerine Aşırı Fiyat Uygulanması
1. Antalya Limanı Kararı
(kruvaziyer turizmi, zorunlu unsur, haklı gerekçe, aşırı fiyat)
2. Ambarlı Limanı Kararı
(limanlarda hakim durumun tesbiti, gemi acente, konteyner taşımacılığı, ayrımcılık)
3. Eken Kararı
(tekel, iskelelerin zorunlu unsur niteliği, feribot taşımacılığı)
C. Liman Hizmetlerinde Ayrımcı Uygulamalar Yapmak
1. Gemlik Kararı
(lashing hizmetleri, haklı neden, ayrımcılık, aşırı fiyat)
D. Deniz Taşıma Hizmetlerinde Bağlama Anlaşmaları Yapmak
1. IBTL Uluslararası Taşımacılık Kararı
(taşıma işleri komisyoncusu, CIF satış, antrepo hizmetleri, ticari teamül, parsiyel taşımacılık)
2. Densay A.Ş Kararı
(liman hizmet sözleşmesi, ticari teamül, gemi acentesi, anlaşma)
E. Liman İşletmeciliğindeki Hakim Durumun Başka Bir Pazarda Kötüye Kullanılması
1. Ege Port Kararı
(kruvaziyer taşımacılığı, limanlar arası hâkim durumun tespiti, ayrımcılık)
F. Rekabet Kurulu Kararlarının Değerlendirilmesi
Sonuç
Kaynakça