6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu ve 6098 sayılı yeni Türk Borçlar Kanunu'na göre hazırlanmış, 31.1.2012 tarih ve 6273 sayılı Kanun'la 5941 sayılı Çek Kanunu'nda yapılan değişiklikler işlenmiştir.
BİRİNCİ BÖLÜM: Neden Kıymetli Evrak Hukuku? Adi Senetlerle Farkı, Piyasa Güvenliğini Sağlama ve Koruma Kaygıları, Tasnif, Defiler, Temel Kavramlar
§1.Genel Olarak Kıymetli Evrak ve Alacağın Temliki İlişkisi
I.GENEL OLARAK
II.KIYMETLİ EVRAK HUKUKU İLE BORÇLAR HUKUKU BAĞLANTISI; KAMBİYO SENETLERİNDEKİ PİYASA İŞLEYİŞİ ve ÖĞRETİCİ BİR ÖRNEK
§2.Kıymetli Evrak Hukuku ile İlgili Yasal Düzenleme
I.GENEL OLARAK
II.MEVZUATTAKİ DURUM
A.Türk Ticaret Kanunu
B.Türk Medeni Kanunu
C.Sermaye Piyasası Kanunu
D.Özel Kanunlar
§3.Kıymetli Evrak Hukukunun Temel Kavramları
§4.Kıymetli Evrakın Unsurları, Borçlunun Durumu ve Devir
I. KIYMETLİ EVRAKIN TANIMI ve UNSURLARI
A.Tanım
B.Unsurlar
1.Kıymetli Evrak Bir Senettir
2.Kıymetli Evrakta Hak ve Senet Mündemiçtir (İçkin); İç İçe Geçmiştir
3.Senette Yapışık Hakkın Senetten Ayrı Devredilememesi ve İleri Sürülememesi
II. KIYMETLİ EVRAKTA BORÇLUNUN DURUMU
A.Genel Düzenleme
B.Özel Düzenleme
III. KIYMETLİ EVRAKIN DEVRİ
§5.Kıymetli Evrak Alanında Yapılan Tasnifler
I.GENEL OLARAK
II.TASNİF KRİTERLERİ
A.Temsil Ettiği Hakkın Türüne Göre
1.Alacak (Para) Senetleri
2.Emtia Senetleri
3.Hisse (Pay) Senetleri
B.Kıymetli Evraktaki "Mündemiç" Hakkın Senetten Önce Var Olup Olmamasına Göre
1.Kurucu (İhdasi) Kıymetli Evrak
2.Bildirici (İzharî) Kıymetli Evrak
C.Kıymetli Evrakın Düzenlenmesine Neden Olan Temel İlişki İle Bağlantısına Göre (İlli-Mücerret Kıymetli Evrak)
1.İlli Kıymetli Evrak
2.Mücerret (Soyut) Kıymetli Evrak
D.Devir Şekli veya Hak Sahibini Tespit Şekline Göre
1.Nama Yazılı Kıymetli Evrak
2.Emre Yazılı Kıymetli Evrak
3.Hamiline Yazılı Kıymetli Evrak
E.Kamu Güvenine Layık Olup Olmamasına Göre
§6.Kıymetli Evrakta Tahvil
İKİNCİ BÖLÜM: KIYMETLİ EVRAKIN ZIYA ve İPTALİ
§7.Kıymetli Evrakın Zıya ve İptali
I.GENEL OLARAK
II.KIYMETLİ EVRAKIN ZIYA ve İPTALİ ile İLGİLİ GENEL HÜKÜMLER
III.KIYMETLİ EVRAKIN ZIYA ve İPTALİ ile İLGİLİ ÖZEL HÜKÜMLER
A.Emre Yazılı Kıymetli Evrakta
B.Hamiline Yazılı Kıymetli Evrakta
1.Yetki
2.Usul
C.Nama Yazılı Kıymetli Evrakta
IV.İPTAL KARARININ SONUÇLARI (GENEL)
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: KAMBİYO SENETLERİ TİCARİ SENETLER)
§8.Genel Olarak Kambiyo Senetleri ve Özellikleri
I.GENEL OLARAK ve YASAL DÜZENLEME
II.KAMBİYO SENETLERİNİN ÖZELLİKLERİ
A.Kanunen Emre Yazılı Olması
B.Geçerliliklerinin Sıkı Şekil Şartlarına Bağlı Olması
C.İbraz ve Tedavül Senetleri Olması
D.Kurucu ve Mücerret Kıymetli Evrak Olması
E.İmzaların Bağımsızlığı İlkesinin Geçerli Olması
F.Senetteki Mündemiç Hakkın Mutlaka Para Alacağı Olması
G.Senet Dolayısıyla Borç Altına Girenlerin Hamile Karşı Müteselsilen Sorumlu Olması
H.İcra ve İflas Hukukunda Özel Takip Usulünün Olması
I.Emre veya Hamiline Yazılı Olması Koşuluyla Kamu Güvenine Layık Olması
III.KAMBİYO SENETLERİNDE EHLİYET, TEMSİL ve İMZA
A.Ehliyet
B.Temsil
C.İmza
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: KARŞILAŞTIRMALI OLARAK POLİÇE ve BONO
§9.Poliçe ve Bono
I.GENEL OLARAK, HUKUKİ NİTELEME ve İŞLEYİŞ
A.Poliçe
B.Bono
II.ZORUNLU ŞEKİL UNSURLARI
A.Poliçe
1."Poliçe" Sözcüğü
2.Belli Bir Bedelin Ödenmesi Konusundaki Kayıtsız ve Şartsız Havale
3.Ödeyecek Olan Kişinin (Muhatabın) Adı
4.Vade
5.Ödeme Yeri
6.Kime veya Kimin Emrine Ödenecek İse Onun Adını (Lehtar)
7.Düzenleme Tarihi ve Yeri
8.Düzenleyenin (Keşidecinin) İmzası
B.Bono
1."Bono" veya "Emre Yazılı Senet" Sözcüğü
2.Kayıtsız ve Şartsız Belli Bir Bedeli Ödeme Vaadi
3.Vade
4.Ödeme Yeri
5.Kime veya Kimin Emrine Ödenecek İse Onun Adı (Lehtar)
6.Düzenleme Tarihi ve Yeri
7.Senedi Düzenleyenin İmzası
C.Zorunlu Unsurlardaki Eksiklikler ve Tamamlayıcı Hükümler
1.Poliçe
2.Bono
D.Yazılması Senedi Geçeriz Kılacak veya Yazılmamış Sayılmasına Neden Olacak Unsurlar
1.Yazılması Geçersizlik Sonucunu Doğuracak Kayıtlar
2.Yazılması Geçersizlik Sonucunu Doğurmayıp, İlgili Kaydın Yazılmamış Sayılmasına Neden Olan Durumlar
E.İhtiyari Kayıtlar
III.AÇIK (BEYAZ) POLİÇE (BONO ve ÇEK) ve EKSİK POLİÇE / BONO / ÇEKTEN FARKLARI
A.Açık (Beyaz) Poliçe/Bono/Çek
B.Eksik Poliçe (Bono/Çek)
§10.Poliçede Düzenleyenin (Keşidecinin) Konumu ve Kabul
I.DÜZENLEYENİN (KEŞİDECİNİN) DURUMU
II.GENEL OLARAK KABUL ve BONO ile ÇEKTE DURUM
III.ON İKİ SORUDA KABULE ARZ
A.Kim Kabule Arz Eder?
B.Kabule Arz Nerede Yapılır?
C.Kabule Arz Ne İçin Yapılır?
D.Kabule Arz Zorunlu Mudur?
E.Kabule Arz Ne Zamana Kadar Yapılabilir?
1.Ana Kural
2.İstisnalar
F.(İradi ve Yasal) Kabule Arz Zorunluluğu Nedir? İradi Kabule Arz Zorunluluğunu Kim Koyabilir? Neden Bazı Poliçelerde Kabule Arz Zorunluluğu Vardır?
1.Poliçenin Kabule Arzının "İradi" Olarak Zorunlu Kılındığı Haller
2.Poliçenin Kabule Arzının "Yasal" Olarak Zorunlu Kılındığı Hal
G.Kabule Arz Yasağı Nedir ve Bu Yasak Kim Tarafından Konulabilir?
H.Hangi Tür Poliçelerde Kabule Arz Mümkün Değildir? Hangilerinde Niçin Kabule Arz Mecburiyeti Vardır?
1.Kabule Arzın Mümkün Olmadığı Haller
2.Kabule Arzın Mecburi Olduğu Haller
I.Kabule Arz Sonunda "Kabul" Nasıl Yapılır?
J.Poliçeye Kabul Etmemeden Dolayı Sorumsuzluk Kaydı Konulabilir Mi?
K.Poliçe Kabule Arz Sonucunda Kabul Edilirse Ne Olur?
L.Poliçe Kabule Arza Rağmen Kabul Edilmezse Ne Olur?
§11.Poliçenin (Bono ve Çekin) Cirosu
I.GENEL OLARAK
II.ALACAĞIN TEMLİKİ İLE CİRO ARASINDAKİ FARKLAR
III.CİRONUN YAPILIŞI, ŞEKLİ, SÜRESİ ve TÜRLERİ
A.Cironun Temel İşlevi Nedir?
B.Cironun Tarafları Kimlerdir? Kimlere Ciro Yapılabilir?
C.Ciro Ne Zamana Kadar Yapılabilir?
D.Cironun Şekli Nasıldır?
1.Genel Olarak
2.Ciroyu Yasaklayan Bir Kayıt ve Şart Bulunmamalıdır
3.Ciro Kayıtsız Şartsız Olmalıdır
4.Ciro Çizilmemiş Olmalıdır
E.Tam Ciro/Beyaz Ciro Ne Demektir?
F.Ciro Hangi Amaçlara Hizmet Eder? Ne İşlevleri Vardır?
1.Genel Olarak
2.Temlik Cirosu
3.Tahsil Cirosu
4.Rehin Cirosu
§12.Poliçe ve Bonoda Ödeme ve Aşamaları
I.GENEL OLARAK
II.VADE / ÖDEME GÜNÜ AYIRIMI
III.POLİÇE ve BONODA VADE TÜRLERİ
A.Genel Olarak
B.Vade Türleri
1.Belirli (Muayyen) Vadeli Poliçe ve Bonolar
2.Düzenleme Tarihinden Belli Bir Süre Sonra Ödenecek Poliçe ve Bonolar
3.Görüldüğünde Ödenecek Poliçe ve Bonolar
4.Görüldükten Belli Bir Süre Sonra Ödenecek Poliçe ve Bonolar
IV.POLİÇE VE BONODA ÖDEME REAKSİYONUNUN BAŞLAMASI
A.Yedi Soruda Ödeme İçin İbraz
1.Genel Olarak
2.İbrazın Konusu Nedir? Usulü Nasıldır?
3.İbrazın Tarafları Kimlerdir?
4.İbrazın Fonksiyonları Nelerdir?
5.İbraz Yeri Neresidir?
6.İbraz Yerine Geçecek Durum Nedir?
7.Poliçe ve Bono Ne Zamana Kadar İbraz Edilecektir? Süre Nedir?
8.İbraz Sürelerinin Kaçırılması ve İbrazın Sonuçları Nelerdir?
B.Ödeme Olgusu
1.Vadeden Önce
2.Vadede
3.Yabancı Ülke Parası İle Ödeme
4.Tevdi
§13.Poliçe ve Bonoda Hamilin Müracaat Hakları
I.GENEL OLARAK
II.MÜRACAAT HAKLARININ KULLANILMA KOŞULLARI
A.Maddi Şartlar
1.Vadede
2.Vadeden Önce
B.Şekli Şart: Protesto
1.Genel Olarak
2.Protestonun Çekilebileceği Süre
3.Protestoyu Çekecek Merci
4.Protesto Çekilmesinin Sonuçları
5.Protestodan Muafiyet
III.İHBAR KÜLFETİ
A.Genel Olarak İhbar ve Amacı
B.Kimler, Ne Zamana Kadar Bu Külfeti Yerine Getirir?
IV.MÜRACAAT HAKKININ KAPSAMI
A.Hamilin Müracaat Hakkının Kapsamı
1.Poliçe veya Bono Bedeli
2.Anapara Faizi
3.Temerrüt Faizi
4.Müracaat Masrafları
5.Komisyon
B.Ödeyen Müracaat Borçlusunun Müracaat Hakkının Kapsamı
1.Hamile Ödenen Meblağ
2.Temerrüt Faizi
3.Ödeyenin Yaptığı Giderler
4.Komisyon
V.MÜRACAAT BORÇLULARI ve ARALARINDAKİ İLİŞKİLER
A.Hamil, Müracaat Borçlusunu Seçmekte Serbesttir
B.Ödeyen Müracaat Borçlusunun Durumu
C.Ödeme Hakkı
VI.MÜRACAAT HAKKININ DÜŞMESİ
A.Genel Olarak
B.Müracaat Hakkının Düşme Nedenleri
1.Bazı Tür Vadeyi İçeren Poliçelerde Kabule Arz; Bazı Tür Poliçe ve Bonolarda Ödeme İçin İbrazın Yapılmaması
2.Süresinde Usulüne Uygun Protestonun Çekilmemesi
3.Protestodan Muaf Tutulmuş Bir Senedin İbraz Edilmemesi
§14.Poliçe ve Bonoda Zamanaşımı
I.GENEL OLARAK
II.SÜRELER
A.Poliçede Kabul Eden Muhatap, Bonoda Düzenleyene Karşı
B.Hamilin Kendisinden Önce Gelenlere Karşı
C.Ödeyen Müracaat Borçlusunun Kendisinden Önce Gelenlere Başvurusu
D.Örnekler
III.SÜRELERİN HESABI
IV.ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ ve DURMASI
A.Kesilme
1.Genel Olarak ve Kavram
2.Kesilme Nedenleri
3.Zamanaşımının Kesilmesinin Sonuçları ve Etkisi
B.Durma
V.POLİÇE ve BONONUN ZAMANAŞIMINA UĞRAMAMASI
VI.ZAMANAŞIMINA UĞRAMIŞ POLİÇE, BONONUN ÇEKİN AKIBETİ
§15.Poliçe ve Bonoda Aval
I.GENEL OLARAK
II.AVALLE KEFALETİN KARŞILAŞTIRILMASI
III.AVALLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER
A.Avalin Tarafları Kimlerdir?
B.Aval Beyanı Nasıl Yapılır?
C.Avalin Hüküm ve Sonuçları Nelerdir?
1.Genel Olarak
2.Avalistin Sorumlu Olmaması ve İleri Sürülebilecek Defiler
3.Avalistin Hakları
IV.YENİ BORÇLAR KANUNU'NUN 603. MADDESİ KARŞISINDA AVALDE EŞİN DURUMU
§16.Emre Yazılı Havale ve Ödeme Vaadi
I.EMRE YAZILI HAVALE
II.EMRE YAZILI ÖDEME VAADİ
III.CİROSU KABİL OLAN DİĞER SENETLER
BEŞİNCİ BÖLÜM: KIYMETLİ EVRAK HUKUKUNA İLİŞKİN DİĞER KONULAR
§17.Sebepsiz Zenginleşme ve Karşılığın Devri
I.GENEL OLARAK
II.SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME
A.Genel Olarak ve Koşullar
B.Taraflar
C.Usul
III.KARŞILIĞIN DEVRİ
A.Genel Olarak
B.Kanuni İntikal
C.İradi İntikal
D.Sonuçlar
§18.Araya Girme
I.GENEL OLARAK
II.ARAYA GİRME SURETİYLE KABUL
A.Genel Olarak ve Hamilin Durumu
B.Şekil
C.Hukuki Sonuçları
III.ARAYA GİRME SURETİYLE ÖDEME
A.Genel Olarak
B.Hamilin Durumu
C.Ödeyenin Durumu
§19.Poliçe Nüsha ve Suretleri
I.NÜSHA
II.SURET
§20.Senet Metninde Değişiklikler
§21.Retret
ALTINCI BÖLÜM: ÇEK
§22.Genel Olarak Çek
I.GENEL OLARAK
II.ÇEKİN İKTİSADİ ve HUKUKİ NİTELİĞİ
III.ÇEKLE POLİÇENİN KARŞILAŞTIRILMASI ve ÇEKİN ÖZELLİKLERİ
§23.Çekin Unsurları
I.ÇEKİN ZORUNLU İÇERİĞİ
A.TTK Açısından
B.5941 Sayılı Çek Kanunu Açısından
II.ÇEKE KONULABİLECEK İHTİYARİ KAYITLAR
III.ÇEKE KONULAMAYACAK KAYITLAR
IV.ÇEKTE KABUL YASAĞI ve YANSIMALARI
A.Genel Olarak
B.Kabul Yasağının Yansımaları
C.Kabul Yasağını Yumuşatmak İçin Öngörülen Çareler
1.Teyitli Çek
2.Garantili Çek
§24.Çekte Muhatap Banka-Düzenleyen İlişkileri
I.GENEL OLARAK ÇEK ANLAŞMASI
II.ÇEK ANLAŞMASININ ŞEKLİ VE İÇERİĞİ
III.MUHATAP BANKANIN ÖZEN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
IV.BANKANIN ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN ÖZEL GÖRÜNÜMÜ: SAHTE veya TAHRİF EDİLMİŞ ÇEKİN ÖDENMESİNDEN DOĞAN SORUMLULUK
§25.Çekin Tedavülü
I.GENEL OLARAK
II.DEVİR ŞEKLİ AÇISINDAN ÇEKLER
A.Emre Yazılı Çekler ve Devir
1.Genel Olarak
2.Çekin Cirosu
B.Nama Yazılı Çekler ve Devir
C.Hamiline Yazılı Çekler ve Devir Usulü
1.Genel Olarak
2.Devir
III.ÇEKİN KAYBEDİLMESİ
§26.Çekte Aval
§27.Çekin Ödenmesi ve Ödeme Aşamaları
I.GENEL OLARAK
II.TÜRK UYGULAMASININ YARATTIĞI BİR SORUN: ÇEKTE VADE
III.ÇEKİN İBRAZI
A.Genel Olarak
B.Çek Nerede İbraz Edilir? Poliçe ve Bono İle Farklılık
1.Muhatap Bankaya İbraz
2.Muhatap Bankanın Başka Şubesine İbraz
3.Takas Odasına İbraz
C.İbraz Süreleri
1.Genel Olarak İbraz Süresi ve Hukuki Niteliği Nedir?
2.İbraz Süreleri Ne Kadardır?
3.İbraz Süreleri Nasıl Hesaplanır?
4.Çek Hukukunda İbraz Sürelerinin Önem Arz Ettiği Noktalar Nelerdir?
5.Çek İbraz Edilirse veya İbraz Süresi Kaçırılırsa Ne Olur?
D.Muhatap Bankanın Ödemesi
1.Genel Olarak
2.Bankanın Ödeme Sırasında Dikkat Edeceği Noktalar
3.Çekin Ödeme Şekilleri
E.Çekin Ödenmesini Kesintiye Uğratan Durumlar
1.Genel Olarak
2.Çekten Cayma
3.Ödemeden Men (Ödeme Yasağı)
F.Çekin Ödenmesinde İstisnai Durumlar: Ölüm, İflas, Ehliyetsizlik
G.Çekin Tamamen veya Kısmen Karşılıksız Çıkması: Hukuki Sonuçlar
1.Genel Olarak
2.Müracaat Hakkı, Doğumu ve Kullanılması
3.Müracaat Hakkının Kapsamı
4.Müracaat Haklarında Zamanaşımı
H.Karşılıksız Çek Düzenleme ile İlgili Yaptırımlar
1.Karşılıksız Çek Düzenleme
2.Yaptırım
I.Bankaların Bildirim Yükümlülüğü
J.Uygulamada Çek Adıyla Geçen Belgeler
YEDİNCİ BÖLÜM: EMTİA SENETLERİ
§28.Genel Olarak ve Umumi Mağazalar
§29.Makbuz Senedi ve Varant
I.ŞEKİL
II.DEVİR
III.MAKBUZ SENEDİ VE VARANTLA İLGİLİ DİĞER HÜKÜMLER
A.Eşya ile İlgili Tasarruflar ve Senet Esası
B.Malın Geri Alınması ile İlgili Esaslar
C.attırma ve Başvurma Hakkı
D.Zamanaşımı
E.Senetlerin Kaybı
EK:6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 5941 Sayılı Çek Kanunu (31.1.2012 Tarih ve 6273 Sayılı Kanun ile Yapılan Değişiklikler Dâhil) ile Kıymetli Evrak Hukuku Alanında Yapılan Belli Başlı Değişiklikler (ana hatlar)