"Son dönemde ülkemizde gündemi önemli ölçüde işgal eden zorunlu eğitim tartışmaları düşünüldüğünde; bu tartışmalardan akıllarda kalan, kesintisiz 8 yıl, kesintili 12 yıl, 4+4+4, 3+5, 1+4+4+4 gibi ancak bir matematik probleminde yan yana gelerek anlam kazanabilecek soyutlamalardan ibarettir. Tartışmaların çokluğuna rağmen ne yazık ki, genel ideolojik kabullerin tekrarı dışında, konunun önemine veya düzenlemenin nedenlerine ve sonuçlarına ilişkin ayrıntılı değerlendirmeler yapılamamıştır.
Konunun toplumsal ve hukuki yönlerinin iç içe geçmiş yapısı, ortaya çıkan düğümü çözmek için hukuk ve toplumu bir arada ele almayı gerektirmektedir. Toplumsal Değişme ve Hukuk İlişkisi Çerçevesinde Zorunlu Eğitim başlıklı bu çalışma ile zorunlu eğitim, hukuk sosyolojisi açısından irdelenerek Türkiye'de konuya ilişkin olarak yapılan hukuki düzenlemelerin toplumsal etkileri ve sonuçları sergilenmeye ve ortaya çıkan sorunlara çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır."
(Arka Kapak'tan)
Birinci Bölüm: Toplumsal Değişme ve Hukuk İlişkisinde Temel Kavramlar
I.Toplum ve Kültür
A.Toplum Kavramı
B.Toplum ve Kültür İlişkisi
C.Toplumsal Kurumlar
II.Toplumsal Değişme
A.Terminoloji Sorunu
B.Toplumsal Değişme ve Kültürel Değişme
C.Toplumsal Değişme Faktörleri
D.Toplumsal Değişme Kuramları
E.Toplumsal Değişme Türleri
1.Serbest Değişme
2.Zorlama Değişme
F.Toplum Mühendisliği
G.Bir Toplumsal Değişme Şekli Olarak Modernleşme
III.Toplum ve Hukuk
A.Hukuk Kavramına İlişkin Tartışmalar
1.Hukuk Felsefesi Açısından Hukuk Kavramı
2.Hukuk Sosyolojisi Açısından Hukuk Kavramı
a.Devlet Düzeni Olarak Hukuk Yaklaşımı
b.Hukuki Plüralizm Yaklaşımı
c.Kurumsal Yaklaşımlar
(1)Yaptırım Olarak Hukuk
(2)Uyuşmazlık Çözümü Olarak Hukuk
(3)Öğreti Olarak Hukuk
B.Toplumsal İşlevleri Açısından Hukuk Kavramı
1.Toplumsal Kontrol ve Hukuk
2.Toplumsal Kurallar ve Hukuk Kuralları
3.Hukukun Toplumsal İşlevleri
4.Modern Hukuk
İkinci Bölüm: Toplumsal Değişme, Hukuk ve Zorunlu Eğitim İlişkisi
I.Toplumsal Değişme ve Hukuk
A.Toplumsal Değişme Kuramları ve Hukuk
1.Durkheim'a Göre Toplumsal Değişme ve Hukuk
2.Marx'a Göre Toplumsal Değişme ve Hukuk
3.Weber'e Göre Toplumsal Değişme ve Hukuk
B.Sosyolojik Bir Değerlendirme Işığında Toplumsal Değişme ve Hukuk
1.Toplumsal Bir Gerçeklik Olarak Hukuk
2.Toplumsal Değişme ve Hukuk Arasındaki Karşılıklı İlişki
3.Hukuki Değişmenin Nedeni Olarak Toplumsal Değişme
4.Toplumsal Değişme Aracı Olarak Hukuk
5.Toplumsal Değişme Yaratmada Hukukun Üstünlükleri
a.Meşru Otorite
b.Hukukun Bağlayıcılık Gücü
c.Yaptırım
6.Toplumsal Değişme Yaratmada Hukukun Sınırlılıkları
7.Toplumsal Değişme Aracı Olarak Hukukun Etkinliği
8.Hukukun Toplumsal Değişme Yaratma Şekilleri
a.Model Olarak Hukuk
b.Program Olarak Hukuk
(1) Uluslaşma
(2) Modernleşme
(3) Sekülerleşme
(4) Muhafazakarlık
(5) Liberalleşme
(6) Mobilizasyon
II.Toplumsal Değişme, Modernleşme ve Zorunlu Eğitim
A.Toplumsal Değişme ve Eğitim İlişkisi
1.Yeniden Yapılanmacı Görüşe Göre Toplumsal Değişme ve Eğitim
2.Çatışmacı Görüşe Göre Toplumsal Değişme ve Eğitim
3.Yeni Marksist Görüşe Göre Toplumsal Değişme ve Eğitim
4.John Dewey'e Göre Toplumsal Değişme ve Eğitim
B.Modernleşme ve Eğitim İlişkisi
C.Modernleşme Sürecinde Zorunlu Eğitimin Rolü
1.Modern Eğitim Sisteminin Gelişimi ve Zorunlu Eğitim
2.Zorunlu Eğitimin Modernleşme Üzerindeki Etkisi
a.Zorunlu Eğitim ve Ekonomi
b.Zorunlu Eğitim ve Toplumsal İlişkiler
c.Zorunlu Eğitim ve Politika
Üçüncü Bölüm: Toplumsal Değişme ve Hukuk İlişkisi Çerçevesinde Türkiye'de Zorunlu Eğitim
I.Türkiye'de Toplumsal Değişme ve Modernleşme
A.Osmanlı'da Modernleşme
B.Osmanlı Modernleşmesinin Yarattığı Düşünce Akımları
C.Türkiye Cumhuriyeti ve Modernleşme
D.Türkiye Modernleşmesinin Kapsamına ve Yöntemine İlişkin Tartışmalar
E.Ulusal Kimliğin İnşası ve Türkiye'nin Modernleşme Sürecinde Eğitimin Yeri
II.Türkiye'nin Modernleşme Sürecinde Zorunlu Eğitim ve Hukuk
A.Osmanlı'da Zorunlu Eğitim ve Hukuk
B.Cumhuriyet Döneminde Zorunlu Eğitim ve Hukuk
1.Tek Partili Yıllar
2.1960 Sonrası Dönem
3.1971 Sonrası Dönem
4.1980 Sonrası Dönem
5.1990'lardan Günümüze
6.Yargı Kararlarında Zorunlu Eğitim