Taleple bağlılık, idari yargılama hukukuna hakim olan ilkelerdendir. Bir hususun ilke olarak nitelendirilmesi, o konuda bir yargı pratiğini ve benimsenen hukuk politikasıyla birlikte değerlendirmeyi gerekli kılmaktadır. Bunun için yargılama hukukuna bütüncül bir bakış sergilenmesi elzemdir. İdari yargı yerleri, yargı kollarının birbiriyle ilkeler bazında etkileşim içinde olabileceği düşüncesinden hareket etmek suretiyle taleple bağlılığı bir ilke olarak kabul etmektedir. Taleple bağlılık mahkeme nezdinde aynı zamanda bir yükümlülüktür. Bu ilke uyarınca hareket etmekle mükellef olan yargı mercilerinin verdiği kararlarda ilkeye riayet etmemeleri, dava konusunun bir kısmı hakkında karar verilmemiş olması, hiç dava konusu edilmemiş husus hakkında hüküm kurulmuş olması ya da talep edilenden farklı bir hususa karar verilmiş olması gibi sonuçları ortaya çıkarabilir. Ancak idari yargılama hukukuna özelliğini veren durumlarda, ilkeden sapılması da gündeme gelmektedir. Esasında ilkeden ayrık bir biçimde karar verilmesi, ilkeye aykırılığı gerekçelendirmeye girişen hakim yönünden, ilkeyi kuvvetlendirici mahiyettedir. Zira zannedildiğinin aksine istisnalar ilkeye aykırılığı her defasında savunma ve yeniden gündeme getirmesiyle, ilkenin varlığını ve kabul edildiğini ortaya koymaktadır. Dolayısıyla hukuk düzeninin korunmasının ön planda olduğu bazı davalarda, taleple bağlılık ilkesinin sınırlı biçimde anlaşılması, ilkenin idari yargıda kabul edilmediğine ulaştırmamalıdır. Davacının talebi, hakimin hükmünün sınırını gösterir ve bu taleple bağlılığın bir boyutudur. Davacının, hakimin bağlı olacağı talebini netleştirmesi önemlidir ki bu da taleple bağlılığın ikinci boyutudur. İlkenin üçüncü bir boyutu ise davalı konumunda olan makamın, davacının talebine göre savunma yapmasıdır. Bu bakımdan ilk bakışta taleple bağlılığın davacı ve hakim şeklinde iki yönü bulunduğu görülse de davalının kapsayıcı bir savunma yapabilmesiyle de irtibatı bulunmaktadır.(ARKA KAPAKTAN)

 

İÇİNDEKİLER

 

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
YARGILAMA HUKUKUNUN BİR DALI OLARAK İDARİ YARGIDA TALEPLE BAĞLILIĞIN İLKE OLARAK GÖRÜNÜMÜ
I. YARGILAMA HUKUKUNA BÜTÜNCÜL BAKIŞ GEREKLİLİĞİ
II. YARGILAMA HUKUKUNDAKİ İLKELERİN OLUŞUMUNDA YARGI YERİNİN ROLÜ
III. İDARİ YARGILAMA HUKUKUNDA TALEPLE BAĞLILIK İLKESİNİN VARLIĞI MESELESİ
A. Hukuk Muhakemeleri Kanunu 26. Maddesinin İdari Yargıda Uygulanabilirliği
B. Taleple Bağlılık İlkesinin İdari Yargıda Yerleşik İçtihatla Kabul Edilmesi
C. Taleple Bağlılık İlkesinin Yargılama Hukukunun Genel İlkelerinden Olduğu Kabulü
IV. İDARİ YARGILAMA HUKUKUNDAKİ DİĞER BAZI İLKELER VE TALEPLE BAĞLILIK
A. Tasarruf İlkesi
B. Re'sen Araştırma İlkesi
C. Taraflarca Getirilme İlkesi
V. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİYLE İRTİBATLI KABULLER ve SONUÇLAR
A. Hakim Dilekçede Belirtilen Dava Türüne Bağlıdır
B. Hakim Davanın Tarafları Hakkında Hüküm Vermelidir
C. Talep Sonucunun Değiştirilmesi ve Genişletilmesi Yasaktır
D. Aleyhe Hüküm Verme Yasaktır
E. Aleyhe Bozma Yasaktır
F. Taleple Bağlılık Kamu Düzenindendir

 

İKİNCİ BÖLÜM
İPTAL DAVALARINDA TALEPLE BAĞLILIĞIN GÖRÜNÜMÜ
I. DAVA DİLEKÇESİNDEKİ TALEP BİÇİMİ VE DAVACININ DAVA KONUSU İŞLEMİ BELİRLEME YETKİSİ
A. Görevsiz Yargı Yerine Başvurulduktan Sonra Taleple Bağlılık Meselesi
B. Dava Konusunun Açıkça Ortaya Konulması ile Taleple Bağlılık İrtibatı
C. Dilekçe Bütünlüğünün Sağlanması ile Taleple Bağlılık İrtibatı
D. Genel Düzenleyici İşlemlerin Belli Kısımlarının İptali Talebine Bağlılık Meselesi
II. HAKİMİN BAĞLI OLDUĞU TALEP İÇERİĞİ VE HÜKMÜNÜN SINIRI YÖNÜYLE TALEPLE BAĞLILIK
A. Talep Edilen Hakkında Karar Verilmeyerek Eksik Hükme Sebebiyet Verilmesi
B. Talep Edilmemiş Husus Hakkında Karar Verilmesi: Etkisiz Hükmün İdari Yargıdaki Varlığı Meselesi
C. Talebin Aşılarak Başka İşlem/İşlemlerin Davaya Konu Edilmesi
D. Dava Konusu İşlemin Yerini Alan İşleme Karşı Davanın Devamında Taleple Bağlılığın İhlali Meselesi
E. Genel Düzenleyici İşlemin Bir Kısmının İptal Edilmesiyle Uygulanamaz Hale Gelmesi Meselesi
F. Genel Düzenleyici İşlemin İhmalinin Taleple Bağlılık Boyutu
G. Hakimin Sebep/Konu İkame Etmesinin Taleple Bağlılık Boyutu

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TAM YARGI DAVALARINDA TALEPLE BAĞLILIĞIN GÖRÜNÜMÜ
I. DAVA DİLEKÇESİNDE TAZMİNAT TALEBİNİN BİÇİMİ VE DAVACININ DAVA KONUSU MİKTARI BELİRLEME YETKİSİ
A. Uyuşmazlık Konusu Miktarın Tespitinin Mümkün Olmadığı Hallerde Taleple Bağlılık
B. İdari Başvuruda Talep Edilen Miktarla Hakimin Bağlılığı Meselesi
C. Tazminat Miktarının Zararın Türüne ve Zarar Görene Göre Belirtilmesi Meselesi
D. Aynen Tazmin Talebinin Kabul Edilebilirliği Meselesi
E. Görevsiz Yargı Yerine Başvurulduktan Sonra Tazminat Miktarının Artırılması Meselesi
II. HAKİMİN BAĞLI OLDUĞU TAZMİNAT MİKTARI VE HÜKMÜNÜN SINIRI YÖNÜYLE TALEPLE BAĞLILIK
A. Tazminat Miktarının Hükümde Gösterilmesi Zorunluluğu Meselesi
B. Talep Edilen Tazminat Türlerinin Tümü Bakımından Karar Verilmeyerek Eksik Hükme Sebep Olunması Meselesi
C. Talep Edilen Zarar Miktarının ve Türünün Aşılarak Karar Verilmesi Meselesi
D. Faiz-Enflasyon ve Talebe Bağlılık Meselesi
SONUÇ

 

KAYNAKÇA