Günümüz koşullarında bir arada yaşamanın neredeyse kaçınılmaz hale gelmesi ve buna bağlı olarak nüfusun belirli alanlarda yoğunlaşmasıyla beraber bu alanlardaki taşınmazların önemi artmış; belirli alanlarda daha fazla kişinin hak sahibi olmak istemesi, taşınmazların bölünmesi ya da kat mülkiyeti gibi çözümlerle belirli bir alandan faydalanan kişi sayısının artması sonucunu doğurmuştur. Bu şekilde daha dar alanda daha fazla kişinin taşınmazlar üzerinden birbirleriyle temasta bulunması ise taşınmaz mülkiyetini konu alan müdahale ve uyuşmazlıkların artmasına ve çeşitlenmesine sebep olmuştur. Elatmanın önlenmesi davası, bu şekilde giderek daha yoğun bir müdahale tehlikesiyle karşılaşan taşınmazların korunmasını sağlayacak önemli hukuki yollardan birisi olması itibariyle çalışma konusu olarak tercih edilmiştir. Belirtmek gerekir ki bu dava iklim değişikliğine bağlı olarak meydana gelen etkilere karşı başvurulabilecek özel hukuk karakterli hukuki imkanlar arasında da hem ayni niteliği hem de zarar ve kusur şartlarından bağımsızlığıyla öne çıkmaktadır. Bu sebeple elatmanın önlenmesi davasının iklim krizi bağlamında ortaya çıkan bazı özel sorunlarına da çalışmada değinilmiştir. Çalışma içerisinde birinci bölümde taşınmaz mülkiyetinin korunması bağlamında elatmanın önlenmesi davası amacı, niteliği, yasal dayanağı ve benzer diğer hukuki imkanlar etrafında ele alınmıştır. İkinci bölümde ise bu davanın şartları incelenmiş, özellikle taşınmaz mülkiyetinden ne anlaşılması gerektiği, taşınmaz mülkiyetinin sınırları ve bu sınırlar içerisinde bir müdahale (elatma) olup olmadığının nasıl anlaşılacağı değerlendirildikten sonra hangi müdahalelerin bu dava ile engellenebileceği tespit edilmiştir. Üçüncü bölümde çok karşılaşılan bazı müdahale tipleri bunlara ilişkin özel düzenlemeler ve mahkeme kararları etrafında irdelenmiş ve son olarak dördüncü bölümde elatmanın önlenmesi davasına ilişkin yargılama süreci konu alınmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN KORUNMASI BAĞLAMINDA ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI
I. Elatmanın Önlenmesi Davasının Amacı, Hukuki Niteliği, Yasal Dayanağı
A. Elatmanın Önlenmesi Davasının Amacı
B. Elatmanın Önlenmesi Davasının Hukuki Niteliği
C. Elatmanın Önlenmesi Davasının Yasal Dayanağı
1. Tarihsel Gelişim
2. Türk Hukukunda Genel Olarak Taşınmaz Mülkiyetini Korumayı Amaçlayan Yasal Düzenlemeler
II. Elatmanın Önlenmesi Davasının Konusu Olabilecek Hukuki Değerler
A. Eşyalar
1. Taşınmazlar ve Taşınmazlar Üzerindeki Haklar
2. Taşınırlar
B. Diğer Değerler
III. Elatmanın Önlenmesi Davasının Benzer Davalar Karşısında Durumu
A. İstihkak Davası
B. Zilyetliğe İlişkin Davalar
C. Tapu Sicilinin Düzeltilmesi Davası
D. TMK m. 730'a Dayanan Davalar
E. Kat Mülkiyet Kanunu'ndan Doğan Davalar
İKİNCİ BÖLÜM
ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASININ KOŞULLARI
I. Genel Olarak
II. Olumlu Koşul: Malikin Mülkiyet Hakkına Bir Müdahale Bulunması
A. Mülkiyet Hakkına Konu Bir Taşınmaz Bulunması
1. Genel Olarak Taşınmaz Mülkiyeti
2. Taşınmaz Mülkiyetinin Konusu
3. Taşınmaz Mülkiyetinin Kapsamı
B. Malikin Taşınmaz Üzerindeki Mülkiyet Hakkının Sağladığı Yetkileri Kullanmasının Engellenmiş Olması
1. Taşınmaz Mülkiyetinin Sağladığı Yetkiler
2. Malikin Mülkiyet Hakkının Sağladığı Yetkilerden Tam Olarak Faydalanamıyor Olması
3. Söz Konusu Engellemenin Nesnenin Gaspı Biçiminde Gerçekleşmemiş Olması
III. Olumsuz Koşul: Malikin Müdahaleye Katlanma Yükümlülüğünün Bulunmaması
A. Genel Olarak Katlanma Yükümlülüğü
1. Katlanma Yükümlülüğü Kavramı
2. Katlanma Yükümlülüğünün Sınıflandırılması
B. Türk Medeni Kanunu'na Dayanan Katlanma Yükümlülüğü
1. Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı
2. Taşınmaz Mülkiyetine Getirilen ve Herkesin Faydalanabileceği Kısıtlamalar
3. Komşuluk Hukukuna Dayanan Katlanma Yükümlülüğü
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÖZELLİKLE TÜRK MEDENİ KANUNU VE İÇTİHAT ÇERÇEVESİNDE MÜDAHALE ÇEŞİTLERİ
I. Doğrudan Müdahale-Dolaylı Müdahale Ayrımı
II. Yapma Şeklinde Gerçekleşen Müdahale-Yapmama Şeklinde Gerçekleşen Müdahale Ayrımı
III. Olumlu Müdahale-Olumsuz Müdahale Ayrımı
IV. Maddi Müdahale-Manevi Müdahale Ayrımı
A. Maddi Müdahaleler
1. Duman, Buğu, Kurum, Toz, Koku ile Meydana Gelen Müdahaleler
2. Gürültü ile Meydana Gelen Müdahaleler
3. Sarsıntı
4. Diğer Müdahaleler
5. Kazı ve Yapı Yaparken Ortaya Çıkan Müdahaleler
6. Suya İlişkin Müdahaleler
7. Bitkilerden Kaynaklanan Müdahaleler
B. Manevi Müdahaleler
V. Hukuki Müdahale-Fiili Müdahale Ayrımı
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASINDA YARGILAMA
I. Görevli ve Yetkili Mahkemenin Tespiti
A. Yargı Kolu İncelemesi
B. Görev İncelemesi
C. Yetki İncelemesi
II. Davanın Tarafları
A. Davacı Taraf
1. Genel Olarak
2. Taşınmaz Malikinin Durumu
3. Sınırlı Ayni Hak Sahibinin Durumu
4. Kişisel Hak Sahibinin Durumu
5. Kamu Tüzel Kişilerinin Durumu
6. Yararlananlar ve Diğer Kişiler
7. Kat Mülkiyeti Kanunu'na İlişkin Özel Durum: Ortak Alanların Korunmasında Davacı Sıfatı
B. Davalı Taraf
C. Yargılama Sırasında Taşınmazın Devredilmesi
1. Davacı Tarafın Taşınmazını Devretmesi
2. Davalı Tarafın Dava Konusunu Devri
III. Tarafların İleri Sürebileceği İddialar ve İspat Yükü
A. Genel Olarak
B. Davacı Taraf Yönünden
C. Davalı Taraf Yönünden
1. Genel Olarak
2. Zamanaşımı İddiası
IV. Yargılama Sonunda Kurulan Hüküm ve Hükmün İcrası
A. Yargılama Sonunda Kurulan Hükmün Nitelik ve İçeriği
B. Yargılama Sonunda Kurulan Hükmün İcrası
SONUÇ
KAYNAKÇA
KAVRAM DİZİNİ