Evrensellik ilkesi, dünyanın küreselleşmesinin hızlanması ve bir yerdeki bir hukuksuzluğun başka bir bölgeyi derin bir şekilde etkilemesiyle birlikte yaşadığımız dönemde önem kazanmaktadır. Evrensellik ilkesi uluslararası hukukta yetki kapsamında ele alınan bir konudur. Bazı suçlar vardır ki bunların cezalandırılmamaları düşünülemez. Ülkelerin iç hukuklarında söz konusu bu suçlar bakımından bir yargılama ilkesi olarak evrensellik ilkesi düzenlenmiştir. Müessese, ilk kez yeni Türk Ceza Kanunu ile birlikte iç hukukumuza girmiştir. Yazar, daha önce 21. yüzyıldaki gelişmeler ışında evrensellik ilkesinin ele alındığı kapsamlı bir eser yazılmadığını görmüş ve bu doğrultuda ilkenin kendisinden yola çıkarak gunumuzdeki somut olaylara nasıl uygulanabileceği konusunda rehber bir eser yazma gayesiyle söz konusu eseri kaleme almıştır. Eser, evrensellik ilkesi kavramını, evrensellik ilkesinin tarihsel kökenini, diğer müesseselerle ilişkisini ve uygulamasını ele almaktadır. Eserde özel olarak evrensellik ilkesinin bağışıklıklarla ilişkisi ele alınmıştır çünkü bu ilişkiyi anlamak yazara göre günümüzdeki somut olaylarda faillerin yargılanıp yargılanamayacağına ve hangilerinin yargılanabileceğine dair çıkarımlarda bulunmak için özel önem teşkil eder. Ayrıca eserde ilkenin düzenlenişi ve uygulamasına dair eleştiriler incelenerek söz konusu sorunlarla ilgili birtakım çözüm önerileri sunulmaktadır. Son olarak bu ilkeye dayalı yetki çerçevesinde yapılan uygulamalara değinilmiştir. Bu açıdan, ilkenin Ukrayna ve Doğu Türkistan konuları bağlamında uygulanması incelenmiştir.(ARKA KAPAKTAN)

 

İÇİNDEKİLER

 

Giriş
Birinci Bölüm
Evrensellik İlkesi
1.1. Uluslararası Hukukta Yetki
1.2. Evrensellik İlkesinin Tarihsel Kökeni ve Gelişimi
1.3. Evrensellik İlkesiyle İlgili Eleştiriler ve Sorunlar
1.4. Uygulamalara Dair Yaklaşımlar
1.5. Evrensellik İlkesi ve Evrensel Yetkinin Ulusal Hukuk Düzenlerindeki Yeri ve Düzenlenmesi
1.5.1. Türk Hukuku Bakımından Durum
1.5.2. Bazı Avrupa Ülkeleri ve ABD Hukukundaki Durum
1.5.3. Arjantin ve Myanmar Yargılamaları
1.5.4. Asya'nın Evrensel Yargı Yetkisine Karşı Çekingenliği
1.6. 21. Yüzyılda Evrensellik İlkesinin Uygulanışındaki Gelişmeler
1.7. 21. Yüzyılda Evrensellik İlkesinin Uygulanışında Yaşanan Sorunlar

 

İkinci Bölüm
Uluslararası Hukukta Bağışıklıklar Bağlamında Evrensellik İlkesi
2.1. Devlet Bağışıklığının Tarihi, Kaynakları ve Hukuki Dayanağı
2.1.1. Tarihi
2.1.2. Kaynakları
2.1.3. Hukuki Dayanağı
2.2. Bağışıklığa Dair Temel İlkeler: Bağışıklık Karinesi ve Bağışıklıktan Feragat
2.2.1. Bağışıklık Karinesi
2.2.2. Bağışıklıktan Feragat
2.3. Devlet Adına Hareket Eden Kişilerin Bağışıklıkları
2.3.1. Genel Olarak
2.3.2. Devlet Başkanı
2.3.3. Diğer Üst Düzey Yetkililerin Bağışıklıkları
2.4. Diplomasi Hukuku Bakımından
2.4.1. Genel Olarak
2.4.2. Kaynakları
2.4.3. Bağışıklığın Tesisi veya Kaldırılmasının Hukuki Etkisi
2.4.4. Bağışıklıktan Feragat
2.5. Bağışıklıklar ve Yargı Yetkisi İlişkisi
2.5.1. Genel Olarak
2.5.2. Devlet Bağışıklığı ve Jus Cogens Normların Yargılamalara Etkisi
2.5.3. Konu Bakımından Bağışıklık ve Uluslararası Suçlara Dair Yargılamalar
2.6. Evrensellik İlkesinin Bağışıklıklarla İlişkisi
2.6.1. Genel Olarak
2.6.2. Pinochet ve Arama Kararı Davaları Işığında
2.6.3. Uluslararası Mahkemeler Önünde Yargılamalar
2.6.4. Rıza ve Bağışıklıktan Feragat Kapsamında
2.6.5. Çıkarımlar

 

Üçüncü Bölüm
Ukrayna ve Doğu Türkistan Örneklerinde Evrensellik İlkesinin Uygulanması
3.1. Ukrayna Örneği
3.1.1. Genel Olarak
3.1.2. Çatışmanın Tarihçesi
3.1.3. Ukrayna'da İşlenen Suçlara İlişkin Uygulamalar
3.1.4. Diğer Ülke Uygulamaları
3.1.5. Ülkesel Seviyede Evrensel Yargılamanın Temel Sorunları
3.1.6. Uluslararası Kurumlar ve Mahkemeler Nezdinde Yargılamalar
3.1.7. Çıkarımlar
3.2. Doğu Türkistan Örneği
3.2.1. Genel Olarak
3.2.2. Kültürel Asimilasyon Süreci
3.2.3. Evrensel Yargı İlkesine Tabi Suç Tipleri
3.2.4. Evrensel Yargı Yetkisinin Uygulanmasını Engelleyen Ekonomik ve Politik Riskler
3.2.5. Ülke Uygulamaları
3.2.6. Uluslararası Kurumlar ve Mahkemeler Nezdinde
3.2.7. Çıkarımlar
Sonuç

 

Kaynakça