Modern zamanların insanları olarak bizler, bir Panoptikon'a doğduk ve bu Panoptikon'da pek çok farklı gözetim pratikleriyle yaşamlarımızı sürdürüyoruz. Her gün çoğalan, birbiri içine geçen bu panoptik mekanlarda insan, kimi zaman merak unsuruyken kimi zaman da disipline edilmek istenendir. Hayatımızın tam merkezinde yer alan gözetim, tarihsel süreçte hem özünü hem de kendisine eklemlenen kavramları dönüşüme uğratan dinamik bir kavramdır. İnsanlığın dijitalleşmesi ile özündeki dinamizmi yoğuran gözetim, bulduğu her çatlaktan hayatlarımıza sızmış ve bizlere etik bir pencereden bakmamız gereken yeni sorular armağan etmiştir. Bu çalışma, gözetimin soy kütüğünü çıkarırken aynı zamanda içine doğduğumuz Panoptikon'a dair sorulara cevap bulma uğraşıdır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
MODERN DEVLETE TEORİK BAKIŞ
I. PRE-MODERN DÖNEME DAİR KAVRAM ÖRGÜSÜ
A. Toplum Nedir? Sorusuna Girizgah Niteliğinde Yanıtlar
B. Pre-modern Dönemde İnsan Toplumsallığı ve Kontrol Mekanizmaları
II. GELENEKSEL TOPLUM
A. Gelenek Kavramı
B. Geleneksel Toplumun Özellikleri
C. Tönnies'in Perspektifiyle Topluluk ve Toplum Kavramları (Gemeinschaft/Gesellschaft): Gelenekselden Moderne Akış
D. İnsan Toplumsallığına İlişkin Başka Bir Ayrım: Mekanik ve Organik Dayanışma
E. Gelenekselliğin Sonuna Dair
F. Eskil ve Geleneksel Toplumda Gözetim
III. MODERNLİK ÜZERİNE KURAMSAL BAKIŞ
A. "Modern"in Anlamları Üzerine Düşünmek
B. Modern Toplum Üzerine Düşünmek
C. Modernliğin Boyutları
İKİNCİ BÖLÜM
MODERN DEVLETİN GÖZÜ: GÖZETİMİN DOĞUŞU
I. MİMARİ TASARIM OLARAK GÖZETİM: PANOPTİKON
A. Bentham'ın Panoptik Düşü
B. Panoptikon Mektupları
C. Panoptikonun Bir Adım Öncesine Dair Düşünmek
II. BEDENLERİN DİSİPLİNE EDİLMESİ: KAPATILMA VE GÖZETİM DÜŞÜNCESİNE DAİR TARİHSEL AKIŞ
A. Kapatılmanın Tarihi
B. Kapatılmaya İlişkin Uygulamalar
III. YENİ BİR DİSİPLİN POLİTİKASI OLARAK KATEGORİK KAPATILMA VE PANOPTİZMİN DOĞUŞU
A. Hapishane, Akıl Hastanesi Örnekleri Üzerinden Kategorik Kapatılma ve Biyopolitika
B. Gözetim-Disiplin Çerçevesinde Panoptizm ve Panoptikon
C. Panoptik Gözetim Mekanları Üzerine Bir Sonuç
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
PANOPTİK TOPLUMDAN SİNOPTİK GÖZETİME: GÖZETİMİN DÖNÜŞÜMÜ
I. POSTMODERN GÖZETİM
A. Panoptik Gözetimin Sonu
B. Bauman Düşüncesinde Akışkan Modernlik
C. Gözetimin Dönüşümü Üzerine Düşünmek
D. Kontrol Toplumunun Oluşmasında Gözetimin Etkisi
E. Gözetimin Devlet Dışındaki Aktörleri ve Tüketime Övgü
F. Gözetim ve Güvenlik İlişkisine Dair
G. Deleuze ve Guattari Düşüncesinde Gözetim Asemblajı
II. GÖZETİMİN YENİDEN ADLANDIRILMASI: SÜPERPANOPTİKON, SİNOPTİKON VE OMNİPTİKON
A. Mark Poster'in Süperpanoptikonu
B. Mathiesen'in Sinoptikonu
C. Pimenta'nın Omniptikonu
SONUÇ
KAYNAKÇA