Kişisel verilerin güvenliğinin sağlanamaması, kişisel verilerin üçüncü kişilerin eline geçmesi kişisel verilerin korunması hakkı, özel hayatın gizliliği ve kişilik hakları gibi birbiriyle bağlantılı birden fazla hakkın aynı anda ihlal edilmesi anlamına gelir. Çocukların kişisel verilerinin korunması ise bu bağlamda özel olarak incelenmesi gereken bir konudur. Çocuk hem deneyimsizliği hem de akla uygun davranabilme yeteneğine her durumda sahip olmaması sebebiyle çoğu zaman kişisel verilerinin kaydedilmesinin hukuka uygun olmasını sağlayan açık rızasını yasal temsilcileri aracılığıyla açıklar. Yasal temsilcileri aracılığıyla açıklanan bu rızanın hukuka uygun olarak verilip verilmediği, kimi durumlarda ise çocuğun kişisel verilerinin yasal temsilcileri tarafından, çocuğun kişisel verilerini ve kişilik haklarına dahil değerlerini ihlal edecek şekilde kamuya açılması karşısında alınabilecek hukuki önlemlerin neler olduğu soruları yanıtlanmayı bekler. Bu çalışmada çocuklar özelinde kişisel verilerin neden korunması gerektiğini ve bu korumanın hangi hukuki araçlarla gerçekleştirilebileceği hem Avrupa Birliği hem de Türk hukukundaki veri koruma düzenlemeleri çerçevesinde tespit edilmeye çalışılmıştır. Mevcut sorunların sadece hukuki mekanizmalarla çözülemeyeceğini kabul etmekle birlikte; çocuğun kişisel verilerinin korunmasının önemi hususunda farkındalık, zihinlerde bir soru işareti bırakmak bu çalışmanın en önemli hedeflerindendir. Çalışmanın nihai amacı ise çocukların korunmaları, desteklenmeleri, sahip oldukları bütün hakları eksiksiz bir şekilde kullanmalarının kimi zaman en büyük destekçileri kimi zaman ise en büyük köstekçileri olan yetişkinler için bir özeleştiri fırsatı sunmaktır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
I. Konunun Sunulması
II. İnceleme Planı
BİRİNCİ BÖLÜM
KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
§1. Kişisel Veri Kavramı
I. Genel Olarak
II. Tarihsel Gelişim ve Hukuki Düzenleniş Biçimleri
A. Kişisel Veri Kavramının ve Kişisel Verilerin Korunmasının Tarihsel Gelişimi
B. Ulus-üstü ve Ulusal Hukukta Kişisel Verilerin Korunması
III. Kişisel Veri Kavramının Unsurları
A. Bilgi
B. Kimliği Belirli veya Belirlenebilir Bir Kişi
C. Bilginin Kişiye İlişkin Olması
§2. Kişisel Verilerin Hukuki Niteliği
I. Genel Olarak
II. Mülkiyet Hakkı Görüşü
III. Fikri Mülkiyet Hakkı Görüşü
IV. Kişilik Hakkı Görüşü
§3. Kişisel Veri Türleri
I. Özel Nitelikli Kişisel Veriler
II. Özel Nitelikli Olmayan Kişisel Veriler
III. Büyük Veri (Big Data)
§4. Kişisel Verilerin İşlenmesi
I. Veri Sorumlusu
II. Veri İşleyen
III. Veri Kayıt Sistemi
İKİNCİ BÖLÜM
ÇOCUĞUN KİŞİSEL VERİLERİNİN İŞLENMESİYLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR VE İLKELER
§5. Çocuk Hakları ve Velayet İlişkisi
I. Genel Olarak Çocuk Kavramı
II. Çocuk Hakları ve Özellikle Çocuğun Kişilik Hakkı
III. Velayet Hakkı ve Çocuğun Kişisel Verilerinin Korunması
A. Genel Olarak Velayet Kavramı
B. Velayet Hakkının Kapsamı
C. Velayet Hukukuna Hakim Olan İlkeler
D. Velayet Hakkı ile Çocuğun Kişisel Verilerinin Korunması Hakkı Arasındaki İlişki
§6. Çocuğun Kişisel Verisi Kavramı
I. Çocuğun Kişisel Verisi Kavramının Anlamı ve Önemi
II. Çocuğun Kişisel Verileri
III. Çocuğun Özel Nitelikteki Kişisel Verileri
§7. Çocuğun Kişisel Verilerine İlişkin Hukuki Düzenlemeler
I. Uluslararası Hukuk
A. Çevrimiçi Ortamdaki Çocuklara İlişkin OECD Tavsiyesi
B. 108+ sayılı Sözleşme ve 108 sayılı Sözleşme'ye İlişkin Avrupa Konseyi'nin Çocukların Verilerinin Eğitim Ortamında Korunmasına Yönelik Rehberi
C. Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü'nün Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesi ve Korunmasına Yönelik Düzenlemeleri
D. Genel Düzenlemelerde Çocuğun Kişisel Verilerinin Korunması
II. Ulusal Hukuk
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÇOCUĞUN KİŞİSEL VERİLERİNİN İŞLENMESİ
§8. Çocuğun Kişisel Verilerinin İşlenmesinde Dikkate Alınması Gereken İlkeler
I. Genel Olarak
A. Hukuk ve Dürüstlük Kurallarına Uygun, Şeffaf İşleme
B. Doğru ve Gerektiğinde Güncel Olma
C. Belirli, Açık ve Meşru Amaçlar İçin İşleme
D. Amaca Bağlı, Sınırlı ve Ölçülü İşleme
E. Amaç İçin Gereken Süre Kadar Muhafaza Edilme
II. Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesinde Veri Minimizasyonu
III. Tasarım Gereği ve Varsayılan Olarak Gizlilik
IV. Veri Koruma Etki Değerlendirilmesi Yapılması
V. Çocuğun Kişisel Verilerinin Silinmesini İsteme Hakkı (Unutulma Hakkı)
A. Genel Olarak Unutulma Hakkı
B. Uluslararası ve Ulusal Hukukta Unutulma Hakkının Düzenleniş Biçimleri
C. Çocuğun Unutulma Hakkı
§9. Çocuğun Kişisel Verilerinin İşlenmesine İlişkin Hukuka Uygunluk Sebepleri
I. Açık Rıza
A. GDPR'de Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesinde Rıza
B. Türk Hukukunda Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesinde Rıza
II. Diğer Hukuka Uygunluk Sebepleri
A. Özel Nitelikli Olmayan Kişisel Verilerin İşlenmesi İçin Hukuka Uygunluk Sebepleri
B. Özel Nitelikteki Kişisel Verilerin İşlenmesi İçin Aranan Koşullar
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ÇOCUĞUN KİŞİSEL VERİLERİNE YÖNELİK SALDIRILAR VE ÇOCUĞUN KİŞİSEL VERİLERİNE YÖNELİK SALDIRILARA KARŞI KORUNMASI
§10. Çocuğun Kişisel Verilerine Yönelik Saldırılar
I. Genel Olarak Çocuğun Kişisel Verilerinin İhlali
II. Çocuğun Kişisel Verilerine Yönelik Saldırılar
A. Anne ve Baba Tarafından Yapılan Saldırılar (Sharenting)
B. Üçüncü Kişiler Tarafından Yapılan Saldırılar
§11. Çocuğun Kişisel Verilerine Yönelik Saldırılara Karşı Koruma Yolları
I. Genel Olarak
II. Kişisel Verilerin Korunması Hakkındaki Kanun Uyarınca Korunma
A. Veri Sorumlusuna Başvuru Yoluyla Koruma
B. Şikayet Yoluyla Koruma
C. İdari Yaptırım Yoluyla Koruma
III. TCK Uyarınca Koruma
IV. Çocuk Koruma Kanunu Uyarınca Koruma
V. Türk Medeni Kanunu Uyarınca Korunma
§12. Çocuğun Dava Ehliyeti
§13. Yetkili ve Görevli Mahkeme
SONUÇ
KAYNAKÇA
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
I. Konunun Sunulması
II. İnceleme Planı
BİRİNCİ BÖLÜM
KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
§1. Kişisel Veri Kavramı
I. Genel Olarak
II. Tarihsel Gelişim ve Hukuki Düzenleniş Biçimleri
A. Kişisel Veri Kavramının ve Kişisel Verilerin Korunmasının Tarihsel Gelişimi
B. Ulus-üstü ve Ulusal Hukukta Kişisel Verilerin Korunması
III. Kişisel Veri Kavramının Unsurları
A. Bilgi
B. Kimliği Belirli veya Belirlenebilir Bir Kişi
C. Bilginin Kişiye İlişkin Olması
§2. Kişisel Verilerin Hukuki Niteliği
I. Genel Olarak
II. Mülkiyet Hakkı Görüşü
III. Fikri Mülkiyet Hakkı Görüşü
IV. Kişilik Hakkı Görüşü
§3. Kişisel Veri Türleri
I. Özel Nitelikli Kişisel Veriler
II. Özel Nitelikli Olmayan Kişisel Veriler
III. Büyük Veri (Big Data)
§4. Kişisel Verilerin İşlenmesi
I. Veri Sorumlusu
II. Veri İşleyen
III. Veri Kayıt Sistemi
İKİNCİ BÖLÜM
ÇOCUĞUN KİŞİSEL VERİLERİNİN İŞLENMESİYLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR VE İLKELER
§5. Çocuk Hakları ve Velayet İlişkisi
I. Genel Olarak Çocuk Kavramı
II. Çocuk Hakları ve Özellikle Çocuğun Kişilik Hakkı
III. Velayet Hakkı ve Çocuğun Kişisel Verilerinin Korunması
A. Genel Olarak Velayet Kavramı
B. Velayet Hakkının Kapsamı
C. Velayet Hukukuna Hakim Olan İlkeler
D. Velayet Hakkı ile Çocuğun Kişisel Verilerinin Korunması Hakkı Arasındaki İlişki
§6. Çocuğun Kişisel Verisi Kavramı
I. Çocuğun Kişisel Verisi Kavramının Anlamı ve Önemi
II. Çocuğun Kişisel Verileri
III. Çocuğun Özel Nitelikteki Kişisel Verileri
§7. Çocuğun Kişisel Verilerine İlişkin Hukuki Düzenlemeler
I. Uluslararası Hukuk
A. Çevrimiçi Ortamdaki Çocuklara İlişkin OECD Tavsiyesi
B. 108+ sayılı Sözleşme ve 108 sayılı Sözleşme'ye İlişkin Avrupa Konseyi'nin Çocukların Verilerinin Eğitim Ortamında Korunmasına Yönelik Rehberi
C. Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü'nün Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesi ve Korunmasına Yönelik Düzenlemeleri
D. Genel Düzenlemelerde Çocuğun Kişisel Verilerinin Korunması
II. Ulusal Hukuk
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÇOCUĞUN KİŞİSEL VERİLERİNİN İŞLENMESİ
§8. Çocuğun Kişisel Verilerinin İşlenmesinde Dikkate Alınması Gereken İlkeler
I. Genel Olarak
A. Hukuk ve Dürüstlük Kurallarına Uygun, Şeffaf İşleme
B. Doğru ve Gerektiğinde Güncel Olma
C. Belirli, Açık ve Meşru Amaçlar İçin İşleme
D. Amaca Bağlı, Sınırlı ve Ölçülü İşleme
E. Amaç İçin Gereken Süre Kadar Muhafaza Edilme
II. Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesinde Veri Minimizasyonu
III. Tasarım Gereği ve Varsayılan Olarak Gizlilik
IV. Veri Koruma Etki Değerlendirilmesi Yapılması
V. Çocuğun Kişisel Verilerinin Silinmesini İsteme Hakkı (Unutulma Hakkı)
A. Genel Olarak Unutulma Hakkı
B. Uluslararası ve Ulusal Hukukta Unutulma Hakkının Düzenleniş Biçimleri
C. Çocuğun Unutulma Hakkı
§9. Çocuğun Kişisel Verilerinin İşlenmesine İlişkin Hukuka Uygunluk Sebepleri
I. Açık Rıza
A. GDPR'de Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesinde Rıza
B. Türk Hukukunda Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesinde Rıza
II. Diğer Hukuka Uygunluk Sebepleri
A. Özel Nitelikli Olmayan Kişisel Verilerin İşlenmesi İçin Hukuka Uygunluk Sebepleri
B. Özel Nitelikteki Kişisel Verilerin İşlenmesi İçin Aranan Koşullar
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ÇOCUĞUN KİŞİSEL VERİLERİNE YÖNELİK SALDIRILAR VE ÇOCUĞUN KİŞİSEL VERİLERİNE YÖNELİK SALDIRILARA KARŞI KORUNMASI
§10. Çocuğun Kişisel Verilerine Yönelik Saldırılar
I. Genel Olarak Çocuğun Kişisel Verilerinin İhlali
II. Çocuğun Kişisel Verilerine Yönelik Saldırılar
A. Anne ve Baba Tarafından Yapılan Saldırılar (Sharenting)
B. Üçüncü Kişiler Tarafından Yapılan Saldırılar
§11. Çocuğun Kişisel Verilerine Yönelik Saldırılara Karşı Koruma Yolları
I. Genel Olarak
II. Kişisel Verilerin Korunması Hakkındaki Kanun Uyarınca Korunma
A. Veri Sorumlusuna Başvuru Yoluyla Koruma
B. Şikayet Yoluyla Koruma
C. İdari Yaptırım Yoluyla Koruma
III. TCK Uyarınca Koruma
IV. Çocuk Koruma Kanunu Uyarınca Koruma
V. Türk Medeni Kanunu Uyarınca Korunma
§12. Çocuğun Dava Ehliyeti
§13. Yetkili ve Görevli Mahkeme
SONUÇ
KAYNAKÇA