İş sözleşmelerinin birden fazla ülke ile irtibatlı hale gelmesi ile yabancı unsurlu iş sözleşmelerine ve işçilik alacaklarına özel olarak yoğunlaşma zorunluluğu doğmuştur. Bu husustaki en önemli düzenlemelerden biri olan yabancıların çalışma izni alması zorunluluğu, Türk kamu düzenini ve milli ekonomiyi korumak için getirilmiştir. Ayrıca, birçok meslekte de yabancılara istihdam sağlanmasının yolu kanunla kapatılmış ve bu meslekler sadece Türk vatandaşlarına özgülenmiştir. Çalışma izni ile Türkiye'de çalışmaya başlayan bir yabancının ücret alacağına hak kazanacağı kesin olmakla beraber, diğer alacak ve tazminat kalemlerine hak kazanılması, sözleşmenin süresi ve çalışma izninin süresi ile sözleşmenin haklı sebeple feshedilip feshedilmediğine göre değişebilmektedir. Çalışma izni almaksızın ülkemizde çalışmaya başlayan yabancıların ise hangi işçilik alacaklarına hak kazanacağı hem doktrinde hem de mahkeme kararlarında oldukça tartışmalıdır. Buna ek olarak, çalışma izninin belirli bir süreyle sınırlı olarak verilmesi halinin, belirli süreli iş sözleşmesi yapabilmek için objektif haklı neden oluşturup oluşturmayacağı da halen tartışılagelmektedir. Söz konusu durum ise işçinin hak kazanacağı alacak kalemlerinde değişikliklere yol açabilmektedir. Bu eser ile yabancı işçilerin hangi işçilik alacağına ne tür şartlar altında hak kazanabileceği belirtilmiş, hak ettikleri alacakların tamamını elde edebilmesinin daha hakkaniyetli olduğu değerlendirilmiş ve mevzubahis tartışmalar yorumlanarak uygulamadaki eşitsizliklere çözümler aranmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BÖLÜM I
TÜRK YABANCILAR HUKUKUNDA YABANCI İŞÇİ
1. YABANCI KAVRAMI
1.1. Yabancı, Vatandaş ve Uyrukluk Ayrımı
2. YABANCI GERÇEK KİŞİLER
2.1. Yabancı Devlet Vatandaşları
2.2. Birden Çok Vatandaşlığa Sahip Olanlar
2.3. Uluslararası Korumadan Yararlananlar
2.3.1. Mülteciler
2.3.2. Şartlı Mülteciler (Sığınmacılar)
2.3.3. İkincil (Tamamlayıcı) Koruma Statüsü Sahipleri
2.4. Geçici Korumadan Yararlananlar
2.5. Türk Soylu Yabancılar
2.6. Özel Statüdeki Yabancılar
2.6.1. Mavi Kart Sahipleri (Türk Vatandaşlığından Çıkma İzni Alanlar)
2.6.2. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Vatandaşları
2.6.3. Göçmenler
2.6.4. Yabancı Askeri Personel
2.6.5. Diplomatik ve Konsüler Statüde Çalışanlar
2.6.6. Avrupa Birliği (AB) Vatandaşları
2.6.7. Turkuaz Kart Sahipleri
2.7. Vatansızlar
2.8. Uzun Dönem İkamet İzni Sahipleri
2.9. Süresiz Çalışma İzni Sahipleri
BÖLÜM II
YABANCI UNSURLU BİREYSEL İŞ SÖZLEŞMELERİNE UYGULANACAK HUKUKUN TESPİTİ
1. BİREYSEL İŞ SÖZLEŞMELERİ
1.1. Genel Olarak
1.2. Yabancılık Unsuru Taşıyan Bireysel İş Sözleşmeleri
1.2.1. Yabancılık Unsuru
1.2.2. Yabancılık Unsuru Taşıyan Bireysel İş Sözleşmelerinin Tespiti
2. UYGULANACAK HUKUK
2.1. Ehliyete Uygulanacak Hukuk
2.1.1. Genel Olarak
2.1.2. Atıf
2.1.3. İşlem Güvenliği Kuralı
2.2. Şekle Uygulanacak Hukuk
2.3. Esasa Uygulanacak Hukuk
2.3.1. Subjektif Bağlama Kuralları
2.3.2. Objektif Bağlama Kuralları
3. YETKİLİ YABANCI HUKUKUN UYGULANMAYACAĞI HALLER
3.1. Doğrudan Uygulanan Kurallar
3.1.1. Mahkemenin (Hâkimin) Hukukunun Doğrudan Uygulanan Kuralları
3.1.2. Hüküm Statüsünün (Lex Causae) Doğrudan Uygulanan Kuralları
3.1.3. Üçüncü Devletin Hukukunun Doğrudan Uygulanan Kuralları
3.2. Kamu Düzeni Müdahalesi
BÖLÜM III
YABANCI İŞÇİ İLE YAPILAN
İŞ SÖZLEŞMESİNİN GEÇERSİZLİĞİ, FESHİ VE SONUÇLARI
1. ÇALIŞMA İZNİ ALINMAMASININ İŞ SÖZLEŞMESİNİN GEÇERSİZLİĞİNE (HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE) ETKİSİ
1.1. Genel Olarak
1.2. Çalışma Yasakları Açısından İş Sözleşmesinin Geçersizliği
1.3. Çalışma İzni Alınmaması Nedeniyle İş Sözleşmesinin Geçersizliği
2. ÇALIŞMA İZNİ ALINMAMASININ İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİNE ETKİSİ
2.1. Genel Olarak Fesih
2.2. Fesih Türleri
2.2.1. Bildirimli (Süreli) Fesih ve Usulsüz Fesih
2.2.2. Haklı Nedenle (Derhal) Fesih ve Haksız Fesih
2.3. İş Sözleşmesinin Feshinin Geçersizliği Halinde Yapılacak Ödemeler
2.3.1. Kıdem Tazminatı
2.3.2. İhbar Tazminatı
2.3.3. Kötüniyet Tazminatı
2.3.4. Ücret Alacağı
2.3.5. Fazla Çalışma Ücreti
2.3.6. Yıllık İzin Ücreti
2.3.7. Ulusal Bayram ve Genel Tatil (UBGT) Ücreti
2.3.8. Diğer Ödemeler
3. YABANCILARA İŞÇİLİK ALACAKLARININ ÖDENMESİ
SONUÇ
KAYNAKÇA
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BÖLÜM I
TÜRK YABANCILAR HUKUKUNDA YABANCI İŞÇİ
1. YABANCI KAVRAMI
1.1. Yabancı, Vatandaş ve Uyrukluk Ayrımı
2. YABANCI GERÇEK KİŞİLER
2.1. Yabancı Devlet Vatandaşları
2.2. Birden Çok Vatandaşlığa Sahip Olanlar
2.3. Uluslararası Korumadan Yararlananlar
2.3.1. Mülteciler
2.3.2. Şartlı Mülteciler (Sığınmacılar)
2.3.3. İkincil (Tamamlayıcı) Koruma Statüsü Sahipleri
2.4. Geçici Korumadan Yararlananlar
2.5. Türk Soylu Yabancılar
2.6. Özel Statüdeki Yabancılar
2.6.1. Mavi Kart Sahipleri (Türk Vatandaşlığından Çıkma İzni Alanlar)
2.6.2. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Vatandaşları
2.6.3. Göçmenler
2.6.4. Yabancı Askeri Personel
2.6.5. Diplomatik ve Konsüler Statüde Çalışanlar
2.6.6. Avrupa Birliği (AB) Vatandaşları
2.6.7. Turkuaz Kart Sahipleri
2.7. Vatansızlar
2.8. Uzun Dönem İkamet İzni Sahipleri
2.9. Süresiz Çalışma İzni Sahipleri
BÖLÜM II
YABANCI UNSURLU BİREYSEL İŞ SÖZLEŞMELERİNE UYGULANACAK HUKUKUN TESPİTİ
1. BİREYSEL İŞ SÖZLEŞMELERİ
1.1. Genel Olarak
1.2. Yabancılık Unsuru Taşıyan Bireysel İş Sözleşmeleri
1.2.1. Yabancılık Unsuru
1.2.2. Yabancılık Unsuru Taşıyan Bireysel İş Sözleşmelerinin Tespiti
2. UYGULANACAK HUKUK
2.1. Ehliyete Uygulanacak Hukuk
2.1.1. Genel Olarak
2.1.2. Atıf
2.1.3. İşlem Güvenliği Kuralı
2.2. Şekle Uygulanacak Hukuk
2.3. Esasa Uygulanacak Hukuk
2.3.1. Subjektif Bağlama Kuralları
2.3.2. Objektif Bağlama Kuralları
3. YETKİLİ YABANCI HUKUKUN UYGULANMAYACAĞI HALLER
3.1. Doğrudan Uygulanan Kurallar
3.1.1. Mahkemenin (Hâkimin) Hukukunun Doğrudan Uygulanan Kuralları
3.1.2. Hüküm Statüsünün (Lex Causae) Doğrudan Uygulanan Kuralları
3.1.3. Üçüncü Devletin Hukukunun Doğrudan Uygulanan Kuralları
3.2. Kamu Düzeni Müdahalesi
BÖLÜM III
YABANCI İŞÇİ İLE YAPILAN
İŞ SÖZLEŞMESİNİN GEÇERSİZLİĞİ, FESHİ VE SONUÇLARI
1. ÇALIŞMA İZNİ ALINMAMASININ İŞ SÖZLEŞMESİNİN GEÇERSİZLİĞİNE (HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE) ETKİSİ
1.1. Genel Olarak
1.2. Çalışma Yasakları Açısından İş Sözleşmesinin Geçersizliği
1.3. Çalışma İzni Alınmaması Nedeniyle İş Sözleşmesinin Geçersizliği
2. ÇALIŞMA İZNİ ALINMAMASININ İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİNE ETKİSİ
2.1. Genel Olarak Fesih
2.2. Fesih Türleri
2.2.1. Bildirimli (Süreli) Fesih ve Usulsüz Fesih
2.2.2. Haklı Nedenle (Derhal) Fesih ve Haksız Fesih
2.3. İş Sözleşmesinin Feshinin Geçersizliği Halinde Yapılacak Ödemeler
2.3.1. Kıdem Tazminatı
2.3.2. İhbar Tazminatı
2.3.3. Kötüniyet Tazminatı
2.3.4. Ücret Alacağı
2.3.5. Fazla Çalışma Ücreti
2.3.6. Yıllık İzin Ücreti
2.3.7. Ulusal Bayram ve Genel Tatil (UBGT) Ücreti
2.3.8. Diğer Ödemeler
3. YABANCILARA İŞÇİLİK ALACAKLARININ ÖDENMESİ
SONUÇ
KAYNAKÇA