Hukuk davalarında gerçek tarafın belirlenmesi, açılan davayı diğer davalardan subjektif olarak ayırmak suretiyle bireyselleştirmek başta olmak üzere pek çok konuda büyük önem taşımaktadır. Hukuk davalarında taraf kavramı bakımından, Türk medeni usul hukukunda şekli taraf teorisinin kabul edildiği konusunda tartışma bulunmamaktadır. Bununla birlikte doktrinde kısmen, uygulamada ise genellikle maddi hukuk ilişkisinin süjelerine göre belirlenen bağımlı dava takip yetkisinin sıfat ile özdeş görülmesi nedeniyle davada taraf kavramı ve taraf kavramıyla bağlantılı kavramlara ilişkin açıklamalar maddi taraf teorisinin etkisinde kalınarak yapılmaktadır. Ayrıca uygulamada taraf kavramı ile bağlantılı kavramları ifade eden terimlerin birbirinin yerine kullanılması; hatta neredeyse hepsinin "husumet" terimiyle adlandırılması da davada gerçek tarafla ilgili terminolojik ve kavramsal sorunlara yol açmaktadır. "Hukuk davalarında gerçek tarafın belirlenmesi" konulu bu çalışmanın birinci bölümünde hukuk davalarında tarafın kim olduğunu belirleme amacını taşıyan maddi, şekli ve fonksiyonel taraf teorilerinin esaslarına yer verildikten sonra Türk medeni usul hukukunda kabul edilen şekli taraf kavramıyla bağlantılı usuli kavramlar olan "taraf ehliyeti", "dava ehliyeti", "dava takip yetkisi" ve hukukumuzda mevcut olmamakla birlikte konuyla bağlantısı nedeniyle "dava açma ve davayı takip ehliyeti" kavramlarının açıklamalarına yer verilmiştir. Bu bölümde ayrıca maddi hukuka ilişkin olan "sıfat" kavramı ve eski hukukumuzdan gelmekle birlikte özellikle uygulamada taraf kavramıyla bağlantılı neredeyse tüm kavramları ifade etmek için kullanılan "husumet" kavramı açıklanmıştır. Çalışmanın ikinci bölümde Yargıtay kararları değerlendirilmek suretiyle hukuk davalarında gerçek tarafın kim olduğu; gerçek tarafın ne zaman belirleneceği, davada gerçek tarafın belirlenmesine ilişkin terminolojik ve kavramsal sorunlar incelendikten sonra taraf kavramıyla ilgili terimlerin Yargıtay tarafından hangi anlamlarda kullanıldığını tespit edebilmek amacıyla "davada taraf" kavramıyla bağlantılı her bir kavrama ilişkin Yargıtay kararları incelenmiştir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
DAVADA TARAF KAVRAMI VE TARAF KAVRAMIYLA İLGİLİ KAVRAMLAR
§1. DAVADA TARAF KAVRAMI
I. GENEL OLARAK
II. DAVADA TARAFIN BELİRLENMESİNİN NEDENİ VE TARAF KAVRAMININ ÖNEMİ
III. DAVADA TARAF KAVRAMINA İLİŞKİN TEORİLER
A. Genel Olarak
B. Maddi Taraf Teorisi
C. Şekli Taraf Teorisi
D. Fonksiyonel (İşlevsel) Taraf Teorisi
E. Davada Taraf Kavramına İlişkin Teorilerin Değerlendirilmesi ve Türk Hukukunda Kabul Edilen Taraf Teorisi
§2. ŞEKLİ TARAF KAVRAMIYLA BAĞLANTILI USULİ KAVRAMLAR
I. GENEL OLARAK
II. TARAF EHLİYETİ
A. Hukuka Uygun Olarak Davanın Tarafı Olma İmkanı Sağlaması
B. Dava Şartı Olması
III. DAVA EHLİYETİ
A. Davada Geçerli Usul İşlemleri Yapabilme İmkanı Sağlaması
B. Dava Şartı Olması
C. Dava Ehliyeti Bulunmayan Tarafın Kanuni Temsili
IV. DAVA TAKİP YETKİSİ
A. Genel Olarak
B. Terminoloji ve İçeriğinin Belirlenmesi
C. Türleri
D. Davanın Gerçek Tarafı Olma İmkanı Sağlaması
E. Dava Şartı Olması ve Davanın Sonuna Kadar Mevcudiyetinin Gerekli Olması
F. Dava Takip Yetkisi Bulunmayan Kimsenin Taraf Gösterilmesi Halinde İradi Taraf Değişikliği Yapılması
V. DAVA AÇMA VE DAVAYI TAKİP EHLİYETİ
§3. MADDİ HUKUKA İLİŞKİN SIFAT KAVRAMI VE ŞEKLİ TARAF KAVRAMIYLA BAĞLANTILI USULİ KAVRAMLAR İLE KARŞILAŞTIRILMASI
I. MADDİ HUKUKA İLİŞKİN SIFAT KAVRAMI
II. ŞEKLİ TARAF KAVRAMIYLA BAĞLANTILI USULİ KAVRAMLAR İLE SIFAT KAVRAMINA İLİŞKİN KARŞILAŞTIRMA
§4. MEDENİ USUL KANUNLARIMIZDA DÜZENLENMEMEKLE BİRLİKTE, ESKİ BAZI KANUNLARIMIZDA YER VERİLMİŞ HUSUMET KAVRAMI
I. GENEL OLARAK
II. MECELLE İLE 1295 (1879) TARİHLİ USUL-İ MUHAKEME-İ HUKUKİYYE KANUN-U MUVAKKATİ'NDEKİ HÜKÜMLER
III. 743 SAYILI TÜRK KANUNU MEDENİSİ'NDEKİ HÜKÜMLER
İKİNCİ BÖLÜM
DAVADA GERÇEK TARAFIN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN SORUNLAR VE YARGITAY'IN DAVADA GERÇEK TARAFIN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN KARARLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
§5. DAVADA GERÇEK TARAFIN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN SORUNLAR
I. DAVANIN GERÇEK TARAFININ KİM OLDUĞU SORUNU
A. Genel Olarak
B. Davanın Gerçek Tarafının Maddi Hukuk İlişkisinin Süjeleri Olduğuna İlişkin Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi
C. Davanın Gerçek Tarafının Dava Takip Yetkisine Sahip Olan Kimse Olduğuna İlişkin Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi
II. DAVADA GERÇEK TARAFIN NE ZAMAN BELİRLENECEĞİ SORUNU
A. Bağımlı Dava Takip Yetkisinde
B. Bağımsız Dava Takip Yetkisinde
III. DAVADA GERÇEK TARAFIN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN TERMİNOLOJİK VE KAVRAMSAL SORUNLAR
A. Terminolojik Sorunlar
B. Kavramsal Sorunlar
§6. DAVADA GERÇEK TARAFIN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN YARGITAY KARARLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
I. GENEL OLARAK
II. TARAF EHLİYETİ İLE İLGİLİ KARARLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. Taraf Ehliyeti Teriminin Doğru Kullanıldığı Kararlar
B. Taraf Ehliyeti Teriminin Yanlış Kullanıldığı Kararlar
III. DAVA EHLİYETİ İLE İLGİLİ KARARLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. Dava Ehliyeti Teriminin Doğru Kullanıldığı Kararlar
B. Dava Ehliyeti Teriminin Yanlış Kullanıldığı Kararlar
IV. DAVA TAKİP YETKİSİ İLE İLGİLİ KARARLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. Dava Takip Yetkisi Teriminin Doğru Kullanıldığı Kararlar
B. Dava Takip Yetkisi Teriminin Yanlış Kullanıldığı Kararlar
V. SIFAT İLE İLGİLİ KARARLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. Sıfat Teriminin Doğru Kullanıldığı Kararlar
B. Sıfat Teriminin Yanlış Kullanıldığı Kararlar
VI. HUSUMET İLE İLGİLİ KARARLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. Husumet Teriminin Taraf Ehliyeti Anlamında Kullanıldığı Kararlar
B. Husumet Teriminin Dava Ehliyeti Anlamında Kullanıldığı Kararlar
C. Husumet Teriminin Dava Takip Yetkisi Anlamında Kullanıldığı Kararlar
D. Husumet Teriminin Temsil Anlamında Kullanıldığı Kararlar
E. Husumet ve Sıfat Kavramlarının Özdeş Kullanıldığı Kararlar
SONUÇ
KAYNAKÇA