Daimi işyerine kazanç atfedilmesi konusu, uluslararası vergi hukukunun en tartışmalı ve en eski konularından birisidir. 2010 yılında yayınlanan OECD Raporu (OECD Yaklaşımı) kazanç atfedilmesine ilişkin kurallarda önemli bir kırılma meydana getirmiştir. OECD tarafından BEPS Eylem planlarının yayınlanması ve dijital ekonominin hızla yaygınlaşarak iş yapma modellerine ve uluslararası ticaretin yapılış şekline dahil olması ile birlikte daimi işyerine kazanç atfedilmesi konusu belki de hiç olmadığı kadar önem kazanmıştır.
Bu kitapta, daimi işyeri kavramının tanımı ve gelişimine yönelik hususlara, özellikle dijitalleşme ile birlikte ortaya çıkan yeni iş yapma modelleri karşısında devletlerin vergilendirme yetkilerinin kaynak ve ikamet devleti olarak nasıl etkilendiğine ve OECD Yaklaşımı'nda yer alan kazanç atfedilmesine ilişkin kurallara yer verilmiş, daimi işyerine kazanç atfedilmesine ilişkin mevcut düzenlemelerin yeterliliği tartışılmıştır. Ayrıca Türk vergi hukukunda yer alan düzenlemeler ile Türkiye'nin taraf olduğu anlaşmalar da inceleme konusu yapılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Olarak Daimi İşyeri Kavramının Tanımı ve Gelişimi ile Kavramın Kullanım Biçimleri
1.1. Genel Olarak Daimi İşyeri Kavramı
1.2. Daimi İşyeri Kavramının Gelişimi
1.3. Uluslararası Vergi Hukukunda Daimi İşyeri Kavramı ve Kullanım Şekilleri
1.3.1. Uluslararası Vergi Hukukunda Daimi İşyeri Kavramı
1.3.2. Uluslararası Vergi Hukukunda Daimi İşyeri Kavramının Kullanım Şekilleri
1.4. Türk Vergi Hukukunda Daimi İşyeri Kavramı
İKİNCİ BÖLÜM
DAİMİ İŞYERİNE KAZANÇ ATFEDİLMESİNDE TEMEL ESASLAR, İÇ HUKUKUN ROLÜ ve TÜRK VERGİ HUKUKUNDA DAİMİ İŞYERİNE KAZANÇ ATFEDİLMESİ
2.1. Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesinde Temel Esaslar
2.2. Daimi İşyerlerinin Vergilendirilmesinde Genel Olarak İç Hukuk Kurallarının Fonksiyonu ve Önemi
2.2.1. Vergilendirmenin İç Hukuk Kurallarının Uygulanmasına Bağlı Oluşu
2.2.2. İç Hukuk Kurallarının Çifte Verilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında Kullanılan Terimlerin Yorumlanmasına Etkisi
2.2.3. İç Hukuk Kurallarının Çifte Vergilendirme Anlaşmaları Tarafından Açık Bırakılan Tüm Konularda Etkisi
2.3. İç Hukuktaki Spesifik Kural ve Kavramların Daimi İşyeri Kazancına Etkisi
2.3.1. Daimi İşyeri Tanımındaki Değişkenler
2.3.2. Doğrudan/Dolaylı Kazanç Atfedilmesi
2.3.3. Daimi İşyerinin Vergilendirilmesinde Ülkesel Sınırlar
2.4. Türk Vergi Hukukunda Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesi
2.4.1. Daimi İşyeri Kazancının Tespitinde Genel Kurallar
2.4.2. İç Hukukta Bazı Spesifik Durumlara Uygulanacak Kuralların Tespiti
2.4.3. Türk Vergi Hukukunda Vergi İdaresinin Spesifik Olaylardaki Uygulamaları ve Görüşleri (Özelgeler)
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI VERGİ HUKUKUNDA DAİMİ İŞYERİNE KAZANÇ ATFEDİLMESİ
3.1. Uluslararası Vergi Hukukunda Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesine Yönelik Genel Uygulamalar
3.2. Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesinde OECD MA Maddeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
3.2.1. OECD Model Vergi Anlaşması'nın 5'inci ve 7'nci Maddeleri Arasındaki İlişki
3.2.2. OECD Model Vergi Anlaşmasının 7'nci ve 9'uncu Maddelerinin İlişkisi
3.3. Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesinde OECD Yaklaşımı
3.3.1. Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesine Yönelik Çalışmaların Kısa Tarihçesi
3.3.2. OECD Yaklaşımı Çerçevesinde Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesinde Kural ve Uygulamalar
3.4. Bağımlı Acentelere Kazanç Atfedilmesi ve Spesifik Faaliyet İstisnalarında OECD Yaklaşımı ve Düzenlemeleri
3.4.1. BEPS 7 Eylem Planı ve OECD MA 5/5 ve 5/6 Maddeleri Çerçevesinde Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesi
3.4.2. OECD MA'nın 5/4'üncü Maddesi Çerçevesinde Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesi
3.5. Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesine İlişkin Örnekler
3.5.1. Örnek 1: On-line Ticaret Şirketinin Kaynak Ülkedeki Server Üzerinden Pazarlama Faaliyeti
3.5.2. Örnek 2: OECD MA'nın 5/4'üncü Madde Uygulaması
3.5.3. Örnek-3: Bağımlı Acente Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesi
3.6. AB Üyeleri, BRIC Ülkeleri ile ABD'de Daimi İşyerinin Vergilendirilmesine Yönelik Kurallar ve Uygulama Örnekleri
3.7. Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesinde Karşılaşılan Sorunlar
3.7.1. Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesinde Benimsenen Tek Bir Yaklaşımın Söz Konusu Olmaması
3.7.2. OECD Yaklaşımının Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesinde Uygulanabilirliği ve Uygulanma Derecesi
3.7.3. OECD Yaklaşımı'nın Emsallere Uygunluk İlkesi ile Yakınlığının Yol Açtığı Sorunlar
3.7.4. BEPS 7 Numaralı Eylem Planı'nın Getirdiği Değişikliklere İlişkin Uygulamada Karşılaşılabilecek Zorluklar
3.7.5. BEPS Eylem Planı Sonrası Dijital Vergilendirmeye İlişkin Olan ve Gelecekte Karşılaşılması Muhtemel Sorunlar
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK VERGİ ANLAŞMALARI HUKUKUNDA DAİMİ İŞYERİNE KAZANÇ ATFEDİLMESİ
4.1. Türkiye'nin Taraf Olduğu Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları: Genel Politika
4.2. Türkiye'nin Taraf Olduğu Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Kapsamında Daimi İşyerine Kazanç Atfedilmesi
4.2.1. OECD MA 7/1'nci Maddesi
4.2.2. OECD MA'nın 7/2'nci Maddesi
4.2.3. OECD MA'nın 7/4'üncü Maddesi
4.2.4. OECD MA'nın 7/5'inci Maddesi
4.2.5. OECD MA'nın 7/6'ncı Maddesi
4.2.6. OECD MA'nın 7/7'nci Maddesi
4.3. Türkiye'nin Yorum ve Çekinceleri ile Genel Değerlendirmeler
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
KAYNAKÇA
Ek 1: Türkiye'nin Taraf Olduğu Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Listesi