İdareden bir idari işlem tesis edilmesi talebinde bulunulması karşısında idarenin bu talebi reddetmesi veya cevapsız bırakması halinde Alman idari yargılama hukukunda bireylere tanınan yargısal koruma aracı yükümlülük davasıdır. Yükümlülük davası, idarenin yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde mahkeme tarafından idareye karşı zorlayıcı bir hüküm verilmesi imkanını tanıyan bir idari dava türüdür. Bu davada mahkeme, şartları yerine gelmişse idarenin talep edilen işlemi tesis etmesine hükmedebilmektedir.
Bu çalışmada yükümlülük davası incelenmiş ve Türk hukukunda uygulanabilirliği konusunda bir değerlendirme yapılmıştır. Çalışmanın amacı, farklı hukuk sistemlerini karşılıklı olarak ele alarak hangisinin üstün olduğunu ortaya koymak ve o sistemi savunmak değildir. Amaç, farklı hukuk sistemlerine ait müesseselerinin kendi bağlamlarında kavranıp bu sistemlerde ortaya çıkmış fikirlerden hukukumuz açısından yararlı olacağını düşündüklerimizin öğretimize kazandırılmasına çalışmaktır.
Bu bağlamda, yükümlülük davası öncelikle kendi sistemi içerisindeki yeri ve işlevleri çerçevesinde açıklanmaya çalışılmıştır. Ardından bu dava türü, aynı işlevin hukukumuzda karşılanması amacıyla kullanılan hukuki araç olan iptal davasıyla karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmanın sonucunda, idarenin yükümlülüklerini yerine getirmediği hallerde bireylere daha etkili bir yargısal korumanın nasıl sağlanabileceği konusunda bir değerlendirme yapılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
ALMAN İDARİ YARGILAMA HUKUKUNDA DAVA TÜRLERİ
I. Kurucu Davalar
A. İptal Davası (Die Anfechtungsklage)
II. Eda Davaları
A. Yükümlülük Davası (Die Verpflichtungsklage)
B. Norm Tesisi Davası (Die Normerlassklage)
C. Genel Eda Davası (Die allgemeine Leistungsklage)
III. Tespit Davaları
A. Tespit Davası (Die Feststellungsklage)
B. Etkisi Tükenmiş İdari İşlemlere Yönelik Tespit Davası (Die Fortsetzungsfeststellungsklage)
IV. Dava Türünün Belirlenmesi
İKİNCİ BÖLÜM
YÜKÜMLÜLÜK DAVASI, ALT TÜRLERİ VE İŞLEVİ
I. Genel Olarak Yükümlülük Davası
II. Yükümlülük Davasının Alt Türleri
A. İdarenin Tutumuna Göre Yükümlülük Davasının Alt Türleri
B. İdarenin Talep Edilen İşlemi Tesis Etmek Konusunda Takdir Yetkisinin Bulunup Bulunmamasına Göre Yükümlülük Davasının Alt Türleri
III. Yükümlülük Davasının İşlevi
IV. Yükümlülük Davasının Şartları
A. Usul Bakımından Kabul Edilebilirlik Şartları (Zulässigkeitsvoraussetzungen)
B. Davanın Esas Bakımından İncelenmesi (Begründetheit der Klage)
V. Yükümlülük Davasında Verilen Kararlar Ve Sonuçları
A. Yükümlülük Hükmü (Das Verpflichtungsurteil)
B. Karar Hükmü (Das Bescheidungsurteil)
C. Geçici Hukuki Koruma
VI. İkincil Hukuki Koruma
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YÜKÜMLÜLÜK DAVASININ TÜRK İDARİ YARGILAMA HUKUKUNDAKİ MUHTEMEL YERİ
I. Türk Hukukunda Genel Olarak İdarenin Yargısal Denetimi
II. Türk Hukukunda İptal Hükmü ve Kararların Uygulanması
A. İptal Hükmünün Niteliği ve Sonuçları
B. Kararların Uygulanması Zorunluluğu, Karar Gerekçesi ve Mahkemenin İdareye Emir Vermesi
C. Yükümlülük Davasının Türk Hukukundaki İptal Davası ile Mukayesesi
D. Yükümlülük Davasının Türk Hukukunda Uygulanabilirliği
SONUÇ
KAYNAKÇA
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
ALMAN İDARİ YARGILAMA HUKUKUNDA DAVA TÜRLERİ
I. Kurucu Davalar
A. İptal Davası (Die Anfechtungsklage)
II. Eda Davaları
A. Yükümlülük Davası (Die Verpflichtungsklage)
B. Norm Tesisi Davası (Die Normerlassklage)
C. Genel Eda Davası (Die allgemeine Leistungsklage)
III. Tespit Davaları
A. Tespit Davası (Die Feststellungsklage)
B. Etkisi Tükenmiş İdari İşlemlere Yönelik Tespit Davası (Die Fortsetzungsfeststellungsklage)
IV. Dava Türünün Belirlenmesi
İKİNCİ BÖLÜM
YÜKÜMLÜLÜK DAVASI, ALT TÜRLERİ VE İŞLEVİ
I. Genel Olarak Yükümlülük Davası
II. Yükümlülük Davasının Alt Türleri
A. İdarenin Tutumuna Göre Yükümlülük Davasının Alt Türleri
B. İdarenin Talep Edilen İşlemi Tesis Etmek Konusunda Takdir Yetkisinin Bulunup Bulunmamasına Göre Yükümlülük Davasının Alt Türleri
III. Yükümlülük Davasının İşlevi
IV. Yükümlülük Davasının Şartları
A. Usul Bakımından Kabul Edilebilirlik Şartları (Zulässigkeitsvoraussetzungen)
B. Davanın Esas Bakımından İncelenmesi (Begründetheit der Klage)
V. Yükümlülük Davasında Verilen Kararlar Ve Sonuçları
A. Yükümlülük Hükmü (Das Verpflichtungsurteil)
B. Karar Hükmü (Das Bescheidungsurteil)
C. Geçici Hukuki Koruma
VI. İkincil Hukuki Koruma
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YÜKÜMLÜLÜK DAVASININ TÜRK İDARİ YARGILAMA HUKUKUNDAKİ MUHTEMEL YERİ
I. Türk Hukukunda Genel Olarak İdarenin Yargısal Denetimi
II. Türk Hukukunda İptal Hükmü ve Kararların Uygulanması
A. İptal Hükmünün Niteliği ve Sonuçları
B. Kararların Uygulanması Zorunluluğu, Karar Gerekçesi ve Mahkemenin İdareye Emir Vermesi
C. Yükümlülük Davasının Türk Hukukundaki İptal Davası ile Mukayesesi
D. Yükümlülük Davasının Türk Hukukunda Uygulanabilirliği
SONUÇ
KAYNAKÇA