Havale, Kıta Avrupası hukuk sistemlerine (civil law) özgü, karmaşık bir hukuki kurumdur. Türk-İsviçre hukukunda havale (Assignation) (Anweisung); Borçlar Kanunu m. 555-560 (CO / OR 466-471) hükümlerinde, çifte yetkilendirme ihtiva eden üç taraflı hukuki ilişkiler bakımından bir model olarak kurgulanmıştır. Bu kapsamda banka havalesi (basit banka havalesi, EFT ve SWIFT işlemleri), akreditif, kambiyo senetlerinden poliçe ve çek, kredi kartı ile ödeme sistemleri, sigorta ödemeleri, DLT (Distributed Ledger Technology) tabanlı veri akışları gibi iş hayatında sıklıkla başvurulan birçok ödeme yöntemi; temelde havalenin, kanun koyucu tarafından özel hükümle düzenlenmiş veya ticari hayatta etkin uygulamalar tarafından şekillendirilmiş birer görünümüdür. Çalışmamızda, karakteristik edimleriyle bir sözleşmesel ilişki olmaktan ziyade, üçüncü kişi yararına sözleşme ya da temsil gibi bir yasal model sunan havale; Türk Borçlar Kanunu ve mehaz İsviçre Borçlar Kanunundaki hükümler bağlamında, yer yer Alman Medeni Kanunu (BGB) ile farklılıklara değinilerek incelenmiştir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
HAVALE KURUMU
I. HAVALE KAPSAMINDA KURULAN ÜÇLÜ İLİŞKİ
A. YASAL DÜZENLEME IŞIĞINDA HAVALE KAVRAMI
B. HAVALENİN TEMEL ÖZELLİKLERİ
C. YABANCILIK UNSURU İÇEREN HAVALEYE UYGULANACAK HUKUK
II. HAVALENİN HUKUKİ NİTELİĞİ
A. SÖZLEŞME GÖRÜŞÜ VE ELEŞTİRİSİ
B. TEMSİL YETKİSİ GÖRÜŞÜ VE ELEŞTİRİSİ
C. ÇİFTE YETKİLENDİRME GÖRÜŞÜ
III. BENZER HUKUKİ İLİŞKİLERLE KARŞILAŞTIRILMASI
A. VEKALET SÖZLEŞMESİ
B. TEMSİL
C. ALACAĞIN DEVRİ
D. POSTA HAVALESİ
IV. YARDIMCI KİŞİ TARAFINDAN İFA
A. ÜÇÜNCÜ ŞAHIS YARARINA SÖZLEŞME
B. KREDİ MEKTUBU
C. KREDİ EMRİ
D. ZİLYETLİĞİN HAVALESİ
İKİNCİ BÖLÜM
HAVALE TEMELİNDE KURULAN HUKUKİ İLİŞKİLERE GENEL BİR BAKIŞ
I. BANKA HAVALESİ
A. TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ
B. PARA BORCUNUN BANKA HAVALESİ YOLUYLA İFASI
C. KARŞILIK İLİŞKİSİNİN DAYANAĞI OLARAK CİRO SÖZLEŞMESİ
D. BANKA HAVALESİNİN TÜRLERİ
E. BANKA HAVALESİNİN TÜRK BORÇLAR KANUNUNDA ÖNGÖRÜLEN SİSTEMDEN AYRILAN YÖNLERİ
II. KAMBİYO SENETLERİNDEN POLİÇE VE ÇEK
III. KREDİ KARTI ARACILIĞIYLA ÖDEME SİSTEMİ
IV. BLOCKHAİN SİSTEMİ
V. AKREDİTİF
VI. ESCROW SÖZLEŞMESİ İLE KURULAN ÜÇ TARAFLI SİSTEM
VII. TACİR HAVALESİ (HGB § 363)
VIII. SİGORTA TALEPLERİ
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HAVALENİN HÜKÜMLERİ
I. HAVALENİN KONUSU
A. HAVALE KONUSU OLABİLEN EDİMLER
B. HAVALE KONUSUNA İLİŞKİN KAYITLAR
C. KIYMETLİ EVRAĞA BAĞLI ALACAĞIN HAVALE YOLUYLA ÖDENMESİ
II. HAVALENİN KURULMASI
A. GENEL OLARAK
B. HAVALE ALTINDA KURULAN HUKUKİ İLİŞKİLER
III. HAVALE ÖDEYİCİSİNİN KABULÜ
A. KABUL BEYANININ HUKUKİ NİTELİĞİ VE ANLAMI
B. HAVALE ÖDEYİCİSİNİN KABUL SERBESTİSİ
IV. BORÇ ÜZERİNE HAVALEDE KABUL
A. KABULÜN ŞARTA BAĞLANMASI
V. HAVALENİN SONA ERMESİ
A. HAVALENİN GERİ ALINMASI
VI. HAVALE EDENİN İFLASI
A. DİĞER BAZI HUSUSLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
HAVALE ALTINDAKİ HUKUKİ İLİŞKİLER
I. HAVALE KURUMUNUN TARAFLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER
II. HAVALE ÖDEYİCİSİ İLE HAVALE ALICISI ARASINDAKİ EDİM İLİŞKİSİ
A. EDİM İLİŞKİSİ
B. EDİM İLİŞKİSİNDEN DOĞAN SAVUNMALAR
C. EDİM İLİŞKİSİNİN DEVRİ
III. HAVALE EDEN İLE HAVALE ÖDEYİCİSİ ARASINDAKİ KARŞILIK İLİŞKİSİ
A. KARŞILIK İLİŞKİSİNE GENEL BAKIŞ
B. BORÇ ÜZERİNE HAVALE
C. KREDİ ÜZERİNE HAVALE
IV. HAVALE EDEN İLE HAVALE ALICISI ARASINDAKİ DEĞER İLİŞKİSİ
A. GENEL DEĞERLENDİRME
B. HAVALENİN KABULÜNÜN DEĞER İLİŞKİSİNE ETKİSİ
C. HAVALE ALICISININ BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
V. EDİM, KARŞILIK VE DEĞER İLİŞKİLERİNİN GEÇERSİZLİĞİNDEN DOĞAN İADE SİSTEMLERİ
A. İADE TALEPLERİNİN YASAL DAYANAĞI OLARAK SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME
B. EDİM İLİŞKİSİNİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ HALİNDE
C. DEĞER İLİŞKİSİNİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ HALİNDE
D. KARŞILIK İLİŞKİSİNİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ HALİNDE
E. ÇİFTE GEÇERSİZLİK
F. BANKA HAVALESİNE ÖZGÜ HUSUSLAR
SONUÇ
KAYNAKÇA