İdare, kamu gücü kullanarak kişi veya nesnelerin hukuki durumlarını etkileyen tek taraflı idari işlemler tesis eder. Üstelik bu idari işlemler "hukuka uygunluk karinesi"nden (presumption of legality) de yararlanır. İdareye tanınan işlem tesis edebilme iktidarı, idari işlemin "yetki" unsuruna karşılık gelir. Yetki, Anayasa, kanun ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile idareye verilir ve idareye verilen bu yetkiler "bağlı yetki" ve "takdir yetkisi" şeklinde karşımıza çıkar. İdarenin serbest hareket etme imkanının bulunmadığı yetkilerine "bağlı yetki" adı verilir. Bağlı yetki halinde idarenin ne yönde işlem tesis edeceği veya ne yönde hareket edeceği önceden mevzuatla bellidir. İdarenin serbest hareket etme imkanının bulunduğu yetkilerine ise "takdir yetkisi" adı verilir. Takdir yetkisi ile idareye bir işlem tesis ederken az ya da çok bir serbestlik tanınır. Mevzuat kimi zaman idareye "çerçeve çizmek" suretiyle; kimi zaman da "seçenek sunmak" suretiyle takdir yetkisi tanır. İşte bu kitapta idarenin takdir yetkisi kavramı açıklanmış ve takdir yetkisinin yargısal denetiminde Danıştay tarafından geliştirilen yargısal denetim kriterleri ele alınmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
İDARENİN TAKDİR YETKİSİ
I. TAKDİR YETKİSİ KAVRAMI
A. Kavram Sorunu
B. Takdir Yetkisinin Gelişimi
C. Takdir Yetkisinin Gerekliliği ve Faydaları
D. Takdir Yetkisinin Sakıncaları
E. Takdir Yetkisinin Tanımı
II. TAKDİR YETKİSİNİN TEORİK ESASLARI
A. Takdir Yetkisinin Kanuna Dayandırılarak Açıklanması
B. Takdir Yetkisinin Kanuna ve Yargı İçtihatlarına Dayandırılarak Açıklanması
C. Takdir Yetkisinin Sübjektif Bakımdan Açıklanması
D. Objektif Realite Görüşü
III. TAKDİR YETKİSİNİN BAŞARI ŞARTLARI
A. Politika ve Amacın Saptanması
B. Takdir Yetkisini Düzenleyen Kuralların Belirlenmesi
C. Takdir Yetkisinin Uygulanacağı Durumlarla İlgili Olayların Değerlendirilmesi
D. Gerekçenin Açıklanması
E. İdari İşlemlerin Açıklanması
F. Olayların Ortaya Çıkış Zamanına Dikkat Edilmesi
G. Takdir Yetkisinin Rasyonel Kullanılması
H. Mali ve Teknik İmkanlara Riayet Edilmesi
IV. TAKDİR YETKİSİNİN TESPİTİ
A. Kanunun Açık Hükmü
B. Belirsiz Kavramlar
C. Değerlendirme Halleri
D. İzin Halleri
E. Yargı İçtihatları
V. TAKDİR YETKİSİNİN GENİŞLEMESİ: OLAĞANÜSTÜ HALLER
VI. TAKDİR YETKİSİNİN MUTLAK OLDUĞU HALLER
A. Yargı Kısıntısı (Hükümet Tasarrufu)
B. Yasama Kısıntısı
VII. TAKDİR YETKİSİ İLE İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR
A. Bağlı Yetki
B. Takdiri Tasarruflar
C. Hakimin Takdir Yetkisi
VIII. İDARİ İŞLEMLERDE TAKDİR YETKİSİ
A. Düzenleyici İşlemlerde Takdir Yetkisi
B. Birel İşlemlerde Takdir Yetkisi
İKİNCİ BÖLÜM
TAKDİR YETKİSİNİN YARGISAL DENETİMİ
I. TAKDİR YETKİSİ VE YARGISAL DENETİM
II. YARGISAL DENETİM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
A. Olumlu Yükümlülükler
B. Olumsuz Yükümlülükler
III. İDARİ İŞLEMİN UNSURLARI BAKIMINDAN DENETİM
A. Yetki Unsuru Bakımından
B. Şekil Unsuru Bakımından
C. Sebep (Neden) Unsuru Bakımından
D. Konu Unsuru Bakımından
E. Amaç (Maksat) Unsuru Bakımından
IV. TAKDİR YETKİSİNDEN DOĞAN SORUMLULUK
A. Hizmet Kusuru ve İdarenin Sorumluluğu
B. Kişisel Kusur ve Kamu Görevlisinin Sorumluluğu
SONUÇ
KAYNAKLAR