Bilişim ve teknoloji hukukunun alt dalı olan internet hukuku; internet ortamının düzenlenmesi ile hukuka aykırı ve zararlı içerikle mücadele edilmesinin yanı sıra içerik, yer, erişim, sosyal ağ, toplu kullanım sağlayıcılar, arama motorları ve hibrit platformların hukuki sorumluluğu konularıyla ilgilenen bir hukuk dalıdır. Bu kitapta internet hukukunun ana konuları olan internetin kontrolü ve internet içeriğinden dolayı sorumluluk meselesi insan hakları hukuku ekseninde, teknik ve hukuki boyutlarıyla ele alınmaktadır. İnternet hukuku alanındaki en güncel gelişmeleri yansıtmaya çalışan bu kitapta ele alınan başlıca konular şunlardır:
İÇİNDEKİLER
§1. Giriş ve Konunun Takdimi
BİRİNCİ KISIM
TEMEL KAVRAMLAR
§2. İnternet
I. İnternetin gelişim süreci
II. Çalışma prensipleri
III. Temel kavramlar
IV. İnternetin kullanım alanları
İKİNCİ KISIM
İNTERNETİN ULUSLARARASI YÖNETİŞİMİ
§3. İnternetin Uluslararası Yönetişimi
I. Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN)
II. Internet Assigned Numbers Authority (IANA)
III. Internet Engineering Task Force (IETF)
IV. Internet Research Task Force (IRTF)
V. Internet Architecture Board (IAB)
VI. Internet Governance Forum (IGF)
VII. International Organization for Standardization (ISO)
VIII. Internet Society (ISOC)
IX. World Wide Web Consortium (W3C)
X. Internet Network Operators' Groups
XI. İnternet yönetişiminin geleceği
XII. İnternette yerelleşme mi, fragmantasyon mu?
ÜÇÜNCÜ KISIM
ERİŞİMİ ENGELLEME VE FİLTRELEME
§4. İnternete Erişimin Engellenmesi ve İnternetin Filtrelenmesi
I. Engellemenin coğrafi kapsamına göre
II. Engellemenin ağ kapsamına göre
III. Engelleme sürecine göre
IV. Engelleme süresine göre
V. Engelleme sistemine göre
VI. Engellemenin kaynağına göre
VII. Engellemenin hedef içeriğinin türüne göre
VIII. Engelleme kararının alınış zamanına göre
IX. Engellemenin genel niteliğine göre
X. Kullanılan tekniğe göre
XI. Değerlendirme
§5. İçerik Filtreleme ve Engelleme Yöntemlerini Aşma Yolları
I. Yöntem ve teknikler
II. Değerlendirme
DÖRDÜNCÜ KISIM
AVRUPA KONSEYİ VE İNTERNET
§6. Avrupa Konseyi
I. İnternette Özel Hayatın Korunmasına İlişkin Tavsiye Kararı (1999)
II. Arşiv Erişimine Yönelik Bir Avrupa Politikası Hakkında Tavsiye Kararı (2000)
III. Siber İçeriğin Öz Düzenlemesine İlişkin Tavsiye Kararı (2001)
IV. İnternette İletişim Özgürlüğüne İlişkin Deklarasyon (2003)
V. Bilgi Toplumunda İnsan Hakları ve Hukukun Üstünlüğü Deklarasyonu (2005)
VI. Yeni Bilgi ve İletişim Ortamında Çocukların Güçlendirilmesi Tavsiye Kararı (2006)
VII. Yeni Bilgi ve İletişim Ortamında İfade ve Bilgi Özgürlüğünün Geliştirilmesine İlişkin Tavsiye Kararı (2007)
VIII. İnternetin Kamu Hizmeti Boyutunun Geliştirilmesine Yönelik Önlemlere İlişkin Tavsiye Kararı (2007)
IX. İnternet Filtreleri Bağlamında İfade ve Bilgi Özgürlüğüne Saygının Teşvik Edilmesine Yönelik Tedbirleri İçeren Tavsiye Kararı (2008)
X. İnternet Ortamında Çocukların İtibar, Güvenlik ve Mahremiyetlerinin Korunmasına İlişkin Deklarasyon (2008)
XI. Çocukları Zararlı İçeriğe ve Davranışlara Karşı Koruma ve Çocukların Yeni Bilgi ve İletişim Ortamına Aktif Katılımlarını Yaygınlaştırmaya İlişkin Tavsiye Kararı (2009)
XII. Ağ Tarafsızlığı Deklarasyonu (2010)
XIII. İnternet Protokol Adres Kaynaklarının Kamu Yararına Uygun Yönetimine İlişkin Deklarasyon (2010)
XIV. Alan Adları ve İsim Dizeleri Bağlamında İfade ve Bilgi Özgürlüğü ile Toplantı ve Örgütlenme Özgürlüğünün Korunmasına İlişkin Deklarasyon (2011)
XV. İnternet Yönetişimi İlkeleri Deklarasyonu (2011)
XVI. Yeni Bir Medya Nosyonuna İlişkin Tavsiye Kararı (2011)
XVII. İnternetin Evrenselliğini, Bütünlüğünü ve Açıklığını Koruma ve Geliştirmeye İlişkin Tavsiye Kararı (2011)
XVIII. Özel Olarak İşletilen İnternet Platformları ve Online Hizmet Sağlayıcıları Bağlamında İfade Özgürlüğü ile Toplantı ve Örgütlenme Özgürlüğünün Korunması Deklarasyonu (2011)
XIX. Arama Motorları Bağlamında İnsan Haklarının Korunmasına İlişkin Tavsiye Kararı (2012)
XX. Sosyal Ağ Hizmetleri Bağlamında İnsan Haklarının Korunmasına İlişkin Tavsiye Kararı (2012)
XXI. İnternet Kullanıcıları İçin İnsan Hakları Rehberi (2014)
XXII. Etkili çözüm yolları
XXIII. Bilginin İnternet Ortamında Sınır Ötesine Serbestçe Akışına İlişkin Tavsiye Kararı (2015)
XXIV. Ağ Tarafsızlığı Bağlamında İfade Özgürlüğü Hakkı ile Özel Hayat Hakkının Korunması ve Geliştirilmesine İlişkin Tavsiye Kararı (2016)
XXV. İnternet Özgürlüğüne İlişkin Tavsiye Kararı (2016)
XXVI. İnternet Aracı Platformlarının Rolleri ve Sorumluluklarına İlişkin Tavsiye Kararı (2018)
BEŞİNCİ KISIM
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ VE İNTERNET
§7. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin İnternet Hukukuna İlişkin Kararları
§8. Ahmet Yıldırım v. Türkiye
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
IV. Yargıç Paulo Pinto de Albuquerque'nin mutabık görüşü
V. Değerlendirme
§9. Akdeniz v. Türkiye
I. Kararın detaylı incelemesi
II. Değerlendirme
§10. Cengiz ve Diğerleri v. Türkiye
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. Tarafların iddiaları
IV. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
V. Yargıç Paul Lemmens'in mutabık görüşü
VI. Değerlendirme
§11. Delfi AS v. Estonya
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. AİHM Birinci Dairenin kararı
IV. Delfi AS şirketinin iddiaları
V. Estonya Hükûmetinin savunması
VI. Müdahil üçüncü tarafların görüşleri
VII. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
VIII. Yargıçlar Raimondi, Karakaş, De Gaetano ve Kjølbro'nun müşterek mutabık görüşü
IX. Yargıç Botjan Zupani'in mutabık görüşü
X. Yargıçlar Sajó ve Tsotsoria'nın müşterek muhalif görüşü
XI. Değerlendirme
§12. Kalda v. Estonya
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. Tarafların iddiaları
IV. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
V. Yargıç Jon Fridrik Kjølbro'nun muhalif görüşü
VI. Değerlendirme
§13. MTE ve Index.hu Zrt v. Macaristan
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. Tarafların iddiaları
IV. Macaristan Hükümetinin savunması
V. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
VI. Yargıç Egidijus Kris'in mutabık görüşü
VII. Değerlendirme
§14. Jankovskis v. Litvanya
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. Tarafların iddiaları
IV. Litvanya Hükümetinin savunması
V. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
VI. Değerlendirme
§15. Rolf Anders Daniel Pihl v. İsveç
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
IV. Değerlendirme
§16. Tamiz v. Birleşik Krallık
I. Davanın gelişimi
II. Yerel yargılama süreci
III. Hukuki arka plan
IV. Tarafların iddiaları
V. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
VI. Değerlendirme
§17. M.L. ve W.W. v. Almanya
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. Tarafların iddiaları
IV. Alman Hükümetinin savunması
V. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
VI. Değerlendirme
§18. Magyar Jeti Zrt . Macaristan
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. Tarafların iddiaları
IV. Macar Hükümetinin savunması
V. Müdahil tarafların görüşleri
VI. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
VII. Değerlendirme
§19. Høiness v. Norveç
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. Başvurucunun iddiaları
IV. Norveç Hükümetinin savunması
V. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
VI. Değerlendirme
§20. Kablis v. Rusya
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. Tarafların iddiaları
IV. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
V. Değerlendirme
§21. Bulgakov v. Rusya
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. Tarafların iddiaları
IV. Rus Hükümetinin savunması
V. Başvurucunun iddiaları
VI. Müdahil tarafların görüşleri
VII. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
VIII. Yargıçlar Lemmens, Dedov ve Poláková'nın mutabık görüşü
IX. Değerlendirme
§22. Engels v. Rusya
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. Tarafların iddiaları
IV. Rus Hükümetinin savunması
V. Başvurucunun iddiaları
VI. Müdahil tarafların görüşleri
VII. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
VIII. Değerlendirme
§23. OOO Flavus ve Diğerleri v. Rusya
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. Tarafların iddiaları
IV. Rus Hükümetinin savunması
V. Başvurucuların iddiaları
VI. Müdahil tarafların görüşleri
VII. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
VIII. Değerlendirme
§24. Vladimir Kharitonov v. Rusya
I. Davanın gelişimi
II. Hukuki arka plan
III. Tarafların iddiaları
IV. Başvurucunun iddiaları
V. Rus Hükümetinin savunması
VI. Müdahil tarafların görüşleri
VII. AİHM'nin tespit ve değerlendirmeleri
VIII. Yargıçlar Lemmens, Dedov ve Poláková'nın mutabık görüşü
IX. Değerlendirme
ALTINCI KISIM
DEĞERLENDİRMELER
§25. AİHM Kararları Işığında İnternet Ortamının Düzenlenmesi
I. Avrupa Konseyi ve internet
II. AİHM ve internet
III. İdeal bir internet yasası nasıl olmalıdır?
§26. Sonuç
Kaynakça