Sözleşmeler kural olarak yalnız tarafları arasında hüküm ifade eder. Sözleşmenin nispiliği olarak da anılan bu ilkeye göre, sözleşmeden doğan hak ve borçlar yalnız sözleşmenin taraflarının hukuk alanında sonuç doğurur. Bunun neticesinde, hiç kimse taraf olmadığı bir sözleşmeden kaynaklanan bir borcu ödemekle yükümlü kılınamaz. Ancak iktisadi ilişkiler genellikle ikiden fazla kişiyi ilgilendirebileceği için, bir sözleşmenin tarafları sözleşmeye taraf olmayan bir kişi yararına bir edim kararlaştırıp, bu kişiye karşı bir yükümlülük altına girmek isteyebilir. Böylece bu kişinin, sözleşmeye hiç taraf olmaksızın, bu sözleşme vasıtasıyla bir hak iktisap etmesi amaçlanır. Özellikle deniz ticaretinin ve sigortacılık sektörünün ihtiyaçları, tarafların sözleşmeye taraf olmayan kişiler yararına edimler kararlaştırmasını zorunlu kılar. Üçüncü kişi yararına sözleşme kurumu bu ihtiyaca cevap vermektedir. Bu çalışmada, Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenen üçüncü kişi yararına sözleşme kurumu uygulamadaki değişik görünümleri de dikkate alınarak incelenmiştir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞMENİN TARİHÇESİ
A. SÖZLEŞMENİN NİSPİLİĞİ İLKESİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ
I. Kavram
II. Tarihsel Gelişim
B. ROMA HUKUKU DÖNEMİNDE ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞME
I. Genel Olarak
II. Klasik Roma Hukuku Dönemi
III. Post Klasik Roma Hukuku Dönemi
IV. Sonuç
C. ORTAÇAĞ HUKUKU
I. Genel Olarak
II. Kilise Hukuku
III. Kastilya Hukuku
IV. Skolastik Dönem Doktrini
V. Sonuç
D. 17 ve 18. YÜZYILLAR
I. Genel Olarak
II. Öğretideki ve Uygulamadaki Gelişmeler
III. Sonuç
E. 19. YÜZYIL ve SONRASI
I. Genel Olarak
II. Alman Hukuku
III. Fransız Hukuku
IV. 19. Yüzyılda Hayat Sigortası Sözleşmesinin Getirdiği Yenilikler
V. Sonuç
İKİNCİ BÖLÜM
ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ, TÜRLERİ, KANUNDAKİ ÖZEL GÖRÜNÜM BİÇİMLERİ
A. ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ
I. Genel Olarak
II. Sözleşmenin Nisbiliği İlkesi ve Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme
III. Hukuki Yapı
IV. Şekil
B. ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞMENİN TÜRLERİ
I. Ana Türleri
II. Alt Türleri
III. İfa Zamanına Göre Türleri
C. TAM ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞMEDE TARAFLAR ARASI İLİŞKİLER
I. Alacaklı İle Borçlu Arasındaki Kapama İlişkisi
II. Alacaklı İle Üçüncü Kişi Arasındaki Değer İlişkisi (Yahut Kazandırma İlişkisi)
III. Borçlu İle Üçüncü Şahıs Arasındaki Dış İlişki (Yahut Edim İlişkisi)
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TAM ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞMENİN BENZER HUKUKİ İLİŞKİLERDEN FARKLARI
A. Doğrudan Temsilden Farkı
I. Doğrudan Temsilin Tanımı ve Hukuki Niteliği
II. Doğrudan Temsil ile Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmenin Kıyası
III. Ölüme Bağlı Tasarruflarda Özel Durumlar
B. Dolaylı Temsilden Farkı
C. Havaleden Farkı
I. Havalenin Tanımı ve Hukuki Niteliği
II. Havalede Taraflar Arası İlişkiler ve Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme ile Kıyası
D. Alacağın Devrinden Farkı
I. Alacağın Devrinin Tanımı
II. Alacağın Devrinin Hukukî Niteliği ve Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme ile Kıyası
III. Alacağın Devri Vaadi
IV. Üçüncü Kişi Yararına Alacağın Devri Sorunu ve Alacağın Devri Vaadi
E. Borcun Dış Üstlenilmesinden Farkı
F. Üçüncü Şahsı Koruyucu Etkili Sözleşmeden Farkı
G. Action Oblique ve Action Directe ile Olan Farkı
SONUÇ
KAYNAKÇA