Günümüzde pek çok ülkenin taraf olduğu Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkındaki New York Sözleşmesi ve UNCITRAL Model Kanunu uyarınca tahkim anlaşmasının geçersizliği bir tenfiz engeli ve iptal sebebidir. Bu derece önemli bir mesele kararın icrasını garanti etmek adına dikkatli bir analiz yapılması gerekliliğini doğurmaktadır. Bu noktada, hakemlerin ve mahkemelerin tahkim anlaşmasının geçerliliğini hangi hukuka göre tespit edeceği önem arz etmektedir. Şekil ve ehliyete uygulanacak hukukun aksine tahkim anlaşmasının esasına uygulanacak hukuk konusu doktrinde ve uygulamada halen tartışılmaktadır. Tahkim anlaşmasının esastan geçerliliği hakem önünde veyahut mahkeme önünde inceleme konusu yapılabilir ve buna bağlı olarak uygulanacak hukuk açısından da farklı sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu çalışma milletlerarası tahkimde gerek hakemler gerek mahkemeler önünde görülen yargılamalarda tahkim anlaşmasının geçerliliğine yönelik yapılan tartışmalardan esinlenerek hazırlanmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
TAHKİM ANLAŞMASININ FONKSİYONU, HUKUKİ NİTELİĞİ VE BAĞIMSIZLIĞI
§ 1. TAHKİM ANLAŞMASI
§ 2. TAHKİM ANLAŞMASININ FONKSİYONU
§ 3. TAHKİM ANLAŞMASININ HUKUKİ NİTELİĞİ
A. Maddi Hukuk Görüşü-Sözleşme Görüşü
B. Usul Hukuku Görüşü
C. Karma Nitelikli Sözleşme Görüşü
D. Bağımsız Görüş
§ 4. TAHKİM ANLAŞMASININ ASIL SÖZLEŞMEDEN BAĞIMSIZLIĞI
A. Karşılaştırmalı Hukukta Tahkim Anlaşmasının Bağımsızlığı
B. Türk Hukuku'nda Tahkim Anlaşmasının Bağımsızlığı
C. Milletlerarası Tahkime İlişkin Milletlerarası Anlaşmalar, Kurumsal Tahkim Kuralları ve Model Kanun Açısından Tahkim Anlaşmasının Bağımsızlığı
D. Tahkim Anlaşmasının Bağımsızlığı Prensibinin Sonuçları
I. Tahkim Anlaşması ve Asıl Sözleşmesinin Kaderinin Birbirinden Bağımsız Olması
II. Hakemin Kendi Yetkisi Hakkında Karar Verebilmesi
III. Tahkim Anlaşmasına Uygulanacak Hukuk ile Asıl Sözleşmeye Uygulanacak Hukukun Farklı Olabilmesi
İKİNCİ BÖLÜM
TAHKİM ANLAŞMASININ ESASTAN GEÇERLİLİĞİNE UYGULANACAK HUKUK
§ 1. TAHKİM ANLAŞMASININ ESAS BAKIMINDAN GEÇERLİLİĞİ MESELESİ
§ 2. TAHKİM ANLAŞMASININ ESASTAN GEÇERLİLİĞİNE UYGULANACAK HUKUKUN BELİRLENMESİ
A. Tahkim Anlaşmasının Geçersizliğinin Hakem Önünde İleri Sürülmesi
I. İrade Serbestisi: Taraflarca Hukuk Seçimi Yapılmış Olması Durumu
II. Taraflarca Hukuk Seçimi Yapılmamış Olması Durumu
III. Sonuç ve Değerlendirme
B. Tahkim Anlaşmasının Geçersizliğinin Mahkeme Önünde İleri Sürülmesi
I. Mahkemenin Yetkisi ve İnceleme Ölçüsü
II. Tahkim Anlaşmasının Geçersizliğinin Tahkim Kararı Alınmadan Önceki Süreçte İleri Sürülmesi
III. Tahkim Anlaşmasının Geçersizliğinin Karar Sonrası Süreçte İleri Sürülmesi
IV. Lex fori uyarınca Tahkim Anlaşmasının Esasına Uygulanacak Hukukun Tespiti
SONUÇ
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
TAHKİM ANLAŞMASININ FONKSİYONU, HUKUKİ NİTELİĞİ VE BAĞIMSIZLIĞI
§ 1. TAHKİM ANLAŞMASI
§ 2. TAHKİM ANLAŞMASININ FONKSİYONU
§ 3. TAHKİM ANLAŞMASININ HUKUKİ NİTELİĞİ
A. Maddi Hukuk Görüşü-Sözleşme Görüşü
B. Usul Hukuku Görüşü
C. Karma Nitelikli Sözleşme Görüşü
D. Bağımsız Görüş
§ 4. TAHKİM ANLAŞMASININ ASIL SÖZLEŞMEDEN BAĞIMSIZLIĞI
A. Karşılaştırmalı Hukukta Tahkim Anlaşmasının Bağımsızlığı
B. Türk Hukuku'nda Tahkim Anlaşmasının Bağımsızlığı
C. Milletlerarası Tahkime İlişkin Milletlerarası Anlaşmalar, Kurumsal Tahkim Kuralları ve Model Kanun Açısından Tahkim Anlaşmasının Bağımsızlığı
D. Tahkim Anlaşmasının Bağımsızlığı Prensibinin Sonuçları
I. Tahkim Anlaşması ve Asıl Sözleşmesinin Kaderinin Birbirinden Bağımsız Olması
II. Hakemin Kendi Yetkisi Hakkında Karar Verebilmesi
III. Tahkim Anlaşmasına Uygulanacak Hukuk ile Asıl Sözleşmeye Uygulanacak Hukukun Farklı Olabilmesi
İKİNCİ BÖLÜM
TAHKİM ANLAŞMASININ ESASTAN GEÇERLİLİĞİNE UYGULANACAK HUKUK
§ 1. TAHKİM ANLAŞMASININ ESAS BAKIMINDAN GEÇERLİLİĞİ MESELESİ
§ 2. TAHKİM ANLAŞMASININ ESASTAN GEÇERLİLİĞİNE UYGULANACAK HUKUKUN BELİRLENMESİ
A. Tahkim Anlaşmasının Geçersizliğinin Hakem Önünde İleri Sürülmesi
I. İrade Serbestisi: Taraflarca Hukuk Seçimi Yapılmış Olması Durumu
II. Taraflarca Hukuk Seçimi Yapılmamış Olması Durumu
III. Sonuç ve Değerlendirme
B. Tahkim Anlaşmasının Geçersizliğinin Mahkeme Önünde İleri Sürülmesi
I. Mahkemenin Yetkisi ve İnceleme Ölçüsü
II. Tahkim Anlaşmasının Geçersizliğinin Tahkim Kararı Alınmadan Önceki Süreçte İleri Sürülmesi
III. Tahkim Anlaşmasının Geçersizliğinin Karar Sonrası Süreçte İleri Sürülmesi
IV. Lex fori uyarınca Tahkim Anlaşmasının Esasına Uygulanacak Hukukun Tespiti
SONUÇ