Ayrılma hakkı, azınlıkta kalan pay sahibine, deyim yerindeyse ortaklığın kaderini etkileyen önemli nitelikte bir karar alınırken, kendi iradesinin kararın alınmasına etki edememesi sebebiyle tanınmış, söz konusu pay sahibinin doğması muhtemel zararını ortadan kaldırma amacıyla ortaya çıkan bir kurumdur. Pay sahibinin değil, payın ön planda olduğu bir şirket türü olarak anonim şirketlerde, pay sahibinin ortaklıktan ayrılması kural olarak pay devri ile gerçekleşir. Anonim ortaklık genel kurulunda alınan bazı önemli nitelikteki kararlara muhalif kalan azınlık pay sahiplerine ise, ilk olarak 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ABD ve İtalya'da, sonrasında diğer birçok Avrupa ülkesinde, paylarını adil bir bedel üzerinden ortaklığa satarak ayrılma hakkı tanınmıştır. Çalışmamızda da 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile mevzuatımızda ilk kez düzenlenen halka açık anonim ortaklıkta ayrılma hakkı konusu teorik ve pratik yönü ile birlikte ele alınmıştır. Bu kapsamda ayrılma hakkının hangi hallerde doğduğu ve ne şekilde kullanılacağı hususları karşılaştırmalı hukuktaki durum da ele alınarak ve konuya ilişkin Kamuyu Aydınlatma Platformunda yer alan uygulama örneklerine de yer verilerek açıklanmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
I. KONUNUN TAKDİMİ
II. KONUNUN ELE ALINIŞ ŞEKLİ VE SINIRLANDIRILMASI
Birinci Bölüm
ANONİM ORTAKLIKTA AYRILMA HAKKINA GENEL BAKIŞ
I. ORTAKLIKLAR HUKUKUNDA AYRILMA VE AYRILMA HAKKI KAVRAMI
II. AYRILMA HAKKININ TARİHSEL GELİŞİMİ VE TÜRK HUKUKUNDA YASAL DÜZENLEMENİN GEÇİRDİĞİ AŞAMALAR
A. Ayrılma Hakkının Tarihsel Gelişimi
B. Türk Hukukunda Yasal Düzenlemenin Geçirdiği Süreç
III. AYRILMA HAKKINA İLİŞKİN TEORİLER VE BU DOĞRULTUDA AYRILMA HAKKININ İŞLEVLERİ
A. Ayrılma Hakkına İlişkin Teoriler
B. Ayrılma Hakkının İşlevleri
IV. AYRILMA HAKKININ ANONİM ORTAKLIKLAR HUKUKU'NDAKİ BENZER KAVRAMLARDAN FARKLARI
A. Iskattan
B. Zorunlu Pay Alım Teklifine Muhatap Olma Hakkından
C. Ortaklıktan Çıkarma Hakkından
D. Çıkarma Hakkının Doğduğu Hallerde Azınlıkta Kalan Pay Sahiplerine Tanınan Satma Hakkından
E. Şirketler Topluluğunda TTK m.202/1 Uyarınca Şirketin Zararlarının Tazmini Davası Açılması Halinde Hakim Kararı ile Çıkarılmadan
F. Haklı Sebeple Fesih Davası Açılması Halinde Hakim Kararı ile Çıkarılmadan
G. Türk Ticaret Kanununa Göre Birleşmede Ayrılma Akçesi ile Çıkmadan
H. Şirketler Topluluğunda Payların Satın Alınmasını İstem Davasından
V. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA AYRILMA HAKKINA GENEL BAKIŞ
A. ABD Hukukunda
B. Kanada Hukukunda
C. AB Hukukunda
D. İtalyan Hukukunda
E. Alman Hukukunda
F. İsviçre Hukukunda
VI. DİĞER ORTAKLIK TİPLERİNDE AYRILMA HAKKI
A. Adi Ortaklıkta
B. Kollektif Ortaklıkta
C. Adi Komandit Ortaklıkta
D. Paylı Komandit Ortaklıkta
E. Limited Ortaklıkta
İkinci Bölüm
HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIKTA AYRILMA HAKKI
I. HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIK KAVRAMI
II. AYRILMA HAKKININ TABİ OLDUĞU MEVZUAT
III. AYRILMA HAKKININ ÖZELLİKLERİ
A. Pay Sahipliğine Bağlı Bir Hak Olması ve Bağlı Sorunlar
B. Bireysel Bir Hak Olması
C. Malvarlıksal Bir Hak Olması
D. Emredici Hükümler İlkesi Çerçevesinde Ayrılma Hakkı
E. Vazgeçilmez Nitelikte Bir Hak Olması
F. Pay Sahibi Olunan Ortaklığa Karşı Talep Edilmesi
G. Talep Halinde Ortaklığın Payları Satın Alma Yükümlülüğünün Doğması
H. Ayrılma Hakkının Yenilik Doğuran Hak Olup Olmadığı Sorunu
IV. AYRILMA HAKKINI DOĞURAN HALLER
A. Halka Açık Anonim Ortaklıkta Önemli Nitelikteki İşlemler
B. Ayrılma Hakkının Doğmadığı Haller
Üçüncü Bölüm
AYRILMA HAKKININ KULLANILMASI VE AYRILMANIN SONUÇLARI
I. AYRILMA HAKKININ KULLANILMASI
A. Ayrılma Hakkının Kullanımına İlişkin Esaslar
B. Ayrılma Hakkına İlişkin İşleyiş
II. AYRILMA HAKKININ KULLANILMASININ SONUÇLARI
A. Pay Sahipleri Bakımından
B. Ortaklığın Payları Geri Alması
SONUÇ
KAYNAKÇA