6762 sayılı eski Türk Ticaret Kanunu döneminde yoğun tartışmalara konu olan pay sahipleri sözleşmesi yeni kanun döneminde de gündemde kalmaya devam etmektedir. Uluslararası ticaret ve yatırımlar varolmaya devam ettiği sürece bu sözleşme ile hukukumuza yeni sözleşme klozları girmeye devam edecektir. Ortaklık ilişkilerini düzenleme konusunda oldukça farklı ve yaratıcı düzenlemeler içeren pay sahipleri sözleşmelerinde yer alan iki hak bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. "Tag Along ve Drag Along Rights" olarak bilinen bu hakların ülkemizde yer alan pay sahipleri sözleşmelerinde kullanımı oldukça yoğundur. Bunun yanısıra anonim ortaklık esas sözleşmelerinde de bu haklara sıklıkla yer verilmektedir. Ancak kaynağı Amerikan hukuku olan bu düzenlemelerin Türk hukuku açısından geçerliliğini incelemek noktasında henüz yazılmış bir akademik çalışma ya da verilmiş bir yargı kararı bulunmamaktadır. Bu nedenle yapısı oldukça karmaşık olan bu iki hakkın hukukumuz açısından akademik anlamda detaylı olarak incelenmesi amacıyla bu çalışma hazırlanmıştır.(ÖNSÖZDEN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
BİRLİKTE SATMA HAKKI İLE BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA HAKKININ TANIMI, AMACI, EKONOMİK İŞLEVİ İLE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ YERİ
I. HAKLARIN TANIMI
A. Birlikte Satma Hakkı (Tag Along Right)
B. Birlikte Satışa Zorlama Hakkı (Drag Along Right)
C. Terim Sorunu
II. HAKLARIN YER ALDIĞI SÖZLEŞMELER
A. Pay Sahipleri Sözleşmesi
B. Anonim Şirket Esas Sözleşmesi
III. HAKLARIN AMACI, UYGULAMA ALANI VE EKONOMİK İŞLEVİ
A. Hakların Amacı
B. Hakların Uygulama Alanı
C. Hakların Ekonomik İşlevi
IV. HAKLARIN KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ YERİ
A. Genel Olarak
B. Amerika Birleşik Devletleri
C. İngiltere
D. Brezilya
E. Almanya
F. İtalya
G. Avustralya
İKİNCİ BÖLÜM
BİRLİKTE SATMA HAKKI İLE BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ, OLUŞTURDUKLARI BORÇ İLİŞKİSİ, BORÇLARIN İFA EDİLMEMESİ VE SONUÇLARI
I. HAKLARIN KONUSU: SATIM SÖZLEŞMESİ İLE DEVREDİLEN ORTAKLIK PAYI
A. Genel Olarak Pay Kavramı
B. Ortaklıklar Hukukunda Pay Kavramı
II. HAKLARIN KULLANILMASI İÇİN GEREKEN KOŞULLAR
A. Genel Olarak
B. Payın Satışı İçin Yapılan Önerinin Varlığı
C. Birlikte Satma Hakkında Önerinin Karşı Tarafa Bildirimi
D. Hak Sahibi Tarafından Hakkın Kullanıldığına İlişkin Bildirimin Yapılması
III. HAKLARIN HUKUKİ NİTELİĞİ
A. Benzer Haklarla Karşılaştırılması
B. Birlikte Satma Hakkı ile Birlikte Satışa Zorlama Hakkının Hukukî Niteliği Hakkındaki Görüşler
C. Birlikte Satma Hakkı ile Birlikte Satışa Zorlama Hakkının Hukukî Niteliğinin Tespiti
IV. HAKLARIN OLUŞTURDUĞU BORÇLAR
A. Hakların Tanındığı Sözleşmeden Doğan Borç: Payını Tek Başına Satmama Borcu (Birinci Sözleşmeden Doğan Borç)
B. Hakların Kullanılmasıyla Oluşan Sözleşmeden Doğan Borç: Payını Birlikte Satma Borcu (İkinci Sözleşmeden Doğan Borç)
V. BİRLİKTE SATMA SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
A. Kendine Özgü Yapısı Olan (sui generis) Sözleşme Niteliği
B. Üçüncü Kişinin Fiilini (Edimini) Üstlenme Sözleşmesi Olup Olmadığının Değerlendirilmesi
VI. BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
A. Birlikte Satışa Zorlama Sözleşmesinden Doğan Üçlü İlişki
B. Birlikte Satışa Zorlama Sözleşmesinin Hukukî Niteliğinin Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme Olup Olmadığının Değerlendirilmesi
VII. CEZA KOŞULU, ALIM VE SATIM OPSİYONLARININ SÖZLEŞMENİN DÜZENLENMESİNDE ETKİSİ
VIII. HAKLARIN DÜZENLENME BİÇİMİNE İLİŞKİN ÖRNEKLER
A. Birlikte Satma Hakkına İlişkin Örnek Düzenlemeler
B. Birlikte Satışa Zorlama Hakkına İlişkin Örnek Düzenlemeler
IX. HAKLARDAN DOĞAN BORÇLARA AYKIRILIK VE SONUÇLARI
A. Hakların Tanındığı Sözleşmeden Doğan Borcun (Birinci Sözleşmeden Doğan Borcun) İfa Edilmemesinin Sonuçları
B. Hakların Kullanılmasıyla Oluşan Sözleşmeden Doğan Borcun (İkinci Sözleşmeden Doğan Borcun) İfa Edilmemesinin Sonuçları
C. Borca Aykırılık Halinde Hakların Üçüncü Kişilere Karşı İleri Sürülmesi Sorunu
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ANONİM VE LİMİTED ORTAKLIK PAYININ BİRLİKTE SATMA HAKKI İLE BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA HAKKINA KONU OLMASI
I. SORUN
II. ANONİM ORTAKLIK PAYININ BİRLİKTE SATMA HAKKI İLE BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA HAKKINA KONU OLMASI
A. Anonim Ortaklıkta Payın Devredilebilirliği İlkesi
B. Anonim Ortaklıkta Payın Devri
C. Anonim Ortaklık Payının Devrinin Resmi İzne Bağlı Olduğu Durumlar
D. Türk Ticaret Kanunu Açısından Anonim Ortaklıkta Pay Devrinin Sınırlandırılması
E. Öncelik, Önalım, Alım Ve Satım Haklarının Bağlam Kuralları Açısından İncelenmesi
F. Birlikte Satma Hakkı İle Birlikte Satışa Zorlama Hakkının Tek Borç İlkesi Ve Bağlam Kuralları Açısından İncelenmesi
III. LİMİTED ORTAKLIK PAYININ BİRLİKTE SATMA HAKKI İLE BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA HAKKINA KONU OLMASI
A. Limited Ortaklıkların Sermaye ve Sermaye Payına İlişkin Anonim Ortaklıktan Farklı Olan Hükümleri
B. Limited Ortaklıkta Payın Devri ve Pay Devrinin Sınırlandırılması
C. Birlikte Satma Hakkı İle Birlikte Satışa Zorlama Hakkının Limited Ortaklıklar Hukuku Açısından Değerlendirilmesi
SONUÇ
KAYNAKÇA
EK: İNGİLİZCE KLOZ ÖRNEKLERİ