Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünya nüfusunun %15'i engelli bireylerden oluşmakta. Dünyanın en büyük azınlığı olarak nitelenen engelli bireylerin ayrımcılıktan sağlığa, eğitimden çalışma hayatına kadar gerek birinci kuşak gerekse ikinci kuşak hakları kullanmakta karşılaştıkları güçlükler ve mağdur edilebilir, dezavantajlı durumları, engelli kişilerin insan hakları konusunda spesifik çalışmalar yapmayı önemli ve gerekli kılmaktadır. Bu çalışma temel olarak üç konuya eğilmektedir. Birincisi Engelli Kişilerin Hakları Sözleşmesi'nin beslendiği ve üzerinde yükseldiği tarihsel arka plandır. İkincisi engelli kişilerin haklarının genel nitelikte insan hakları sözleşmelerince ne ölçüde korunduğudur. Üçüncüsü ise Engelli Kişilerin Hakları Sözleşmesi'nin engelli bireylerin haklarını korumakta ne ölçüde etkili olduğudur. 21. yüzyılın ilk insan hakları sözleşmesi olan bu sözleşme, engelli kişiler için olduğu kadar engelli olmayan kişiler için de, bir başka deyişle insanlık ailesinin tamamı için de son derece önemli bir kilometre taşı niteliğindedir.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
ENGELLİ KİŞİLERİN HAKLARI SÖZLEŞMESİ'NİN TARİHSEL ARKAPLANI
A. EKHS ÖNCESİNDE BM DÜZLEMİNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR VE ÜRETİLEN YUMUŞAK HUKUK BELGELERİ
1. Akli Gelişim Geriliği Olan Kişilerin Hakları Bildirisi (1971)
2. Engelli Kişilerin Hakları Bildirisi (1975)
3. Uluslararası Engelli Kişiler Yılı (1981)
4. Engelli Kişilere İlişkin Dünya Eylem Planı (1982)
5. Zihinsel Hastalıklı Kişilerin Korunması ve Zihin Sağlığı Bakımının Gelişimi İçin İlkeler (1991)
6. Engelli Kişiler İçin Fırsat Eşitliği Standart Kuralları (1993)
7. Ara Sonuç: BM EKHS Öncesinde BM Düzleminde Yapılan Çalışmaların ve Üretilen Yumuşak Hukuk Belgelerinin Genel Olarak Değerlendirilmesi
B. Engelli Kişilerin Hakları Sözleşmesi'nin Hazırlanması ve Kabul Edilmesi
1. Engelli Kişilerin Hakları Sözleşmesi'nin Hazırlanması İçin Bir Ad Hoc Komite Kurulması
2. Ad Hoc Komite'nin Çalışmaları
3. Engelli Kişilerin Hakları Sözleşmesi'nin Kabul Edilmesi ve Yürürlüğe Girmesi
4. Hükümetler Dışı Örgütlerin Rolü

İKİNCİ BÖLÜM
GENEL NİTELİKLİ İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMELERİNİN ENGELLİ KİŞİLERİN İNSAN HAKLARINI KORUMADAKİ YETERLİLİĞİ
A. MADDİ HUKUK DEĞERLENDİRMESİ
1. Birinci Kuşak Haklar Bakımından Devlet Yükümlülükleri Ve Engelli Kişilerle Bağlantısı
2. İkinci Kuşak Haklar Bakımından Devlet Yükümlülükleri Ve Engelli Kişilerle Bağlantısı
B. USUL HUKUKU DEĞERLENDİRMESİ
1. Denetim Organlarının Niteliği ve Kompozisyonu
2. Denetim Usulleri
C. ARA SONUÇ: ENGELLİ KİŞİLER İÇİN AYRI BİR SÖZLEŞME YAPILMASI BİR GEREKLİLİKTİR

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ENGELLİ KİŞİLERİN HAKLARI SÖZLEŞMESİNİN ETKİLİLİĞİNİN ANALİZİ
A. MADDİ HUKUK İNCELEMESİ
1. Engelli Hakları Sözleşmesi'nde Düzenlenen Haklar ve Bu Hakların Formülasyonu
2. EKHS'de Yer Alan İkinci Kuşak Haklar Bakımından Dava Edilebilirlik
3. Engelli Hakları Sözleşmesi'yle Getirilen Özel Düzenlemeler
4. Engelli Kişilerin Hakları Sözleşmesi Bakımından Devlet Yükümlülükleri
B. USUL HUKUKU İNCELEMESİ
1. Engelli Kişilerin Hakları Komitesi
2. Engelli Kişilerin Hakları Sözleşmesi Sisteminde Düzenlenen Denetim Usulleri
3. Ulusal Mekanizmalar
C. ARA SONUÇ: EKHS ETKİLİ BİR SÖZLEŞMEDİR
SONUÇ

KAYNAKÇA