Sözleşme özgürlüğü sınırlarından kamu düzenine aykırılık, kavramın niteliğinden dolayı ışık tutulması gereken bir konudur. Günümüzde sözleşme özgürlüğünün bir ayrıcalığa dönüşümü engellenmek istenmektedir. Dolayısıyla bu konudaki kurallar, kişilerin farklı ekonomik ihtiyaçlarını karşılayan hukuki çözümleri de kapsamalıdır. Çalışmamızda özel hukuk-kamu hukuku ayrımının ortasındaki ekonomik kamu düzeni kavramı yol göstericidir. Ekonomik kamu düzeninin Borçlar hukukundaki yansımaları incelenmiş, bir hakimin kamu düzenine aykırılığı nasıl ele alacağı sorusuna yanıt aranmıştır. Kamu düzeni kuralının yazılı olması gerekip gerekmediği tartışması Türk doktrininde sürerken hakimin takdir yetkisinin sınırlarının Yargıtay içtihadı ışığında çizilmesi elzemdir. Diğer yandan irade özerkliği karşısında zayıf tarafın korunması ilkesinin güçlenmesi, kamu düzeninin aydınlatılması için olumlu bir gelişmedir. Kamu düzeni gereği zayıf tarafı koruma amacıyla alınacak hukuki önlemlerin özel hukuka uygun şekilde öznel değil nesnel ölçütlerle tespiti amaçlanmıştır. Bu konuda Kıta Avrupası hukukundan doğan yapısal eşitsizlik kavramı ön plandadır. Türk hukukunda çeşitli sosyoekonomik sebeplerle gerçek iradesini sözleşmeye yansıtamayan, ekonomik özgürlüklerini büyük ölçüde kaybeden tarafın kamu düzenine aykırılık gerekçesiyle korunması hangi şartlara bağlıdır? Bu soru, yapısal eşitsizlik hali görünümlerinin Yargıtay içtihadında incelenmesiyle cevaplanmaya çalışılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
KAMU DÜZENİ KAVRAMI
1. Devletin Ekonomiye Müdahalesi ve Kamu Düzeni Kavramı
2. Çeşitli Hukuk Alanlarında Kamu Düzeni Kavramı
3. Farklı Hukuk Sistemlerinde Kamu Düzeni Kavramı
3.1. Anglo-Amerikan Hukuku
3.2. Alman Hukuku
3.3. Fransız Hukuku
3.4. İsviçre Hukuku
4. Kamu Düzeni Kavramının İçeriği
4.1. Genel Olarak
4.2. Ekonomik Kamu Düzeni
4.3. Politik Kamu Düzeni
4.4. Kamu Düzeninin Belirlenmesi Sorunu
5. Kamu Düzeni Kavramına İlişkin Düşünceler
İKİNCİ BÖLÜM
SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ İLKESİ ÇERÇEVESİNDE KAMU DÜZENİ
1. Sözleşme Özgürlüğü İlkesi
1.1. Sözleşme Özgürlüğünün Çıkış Noktası: İrade Özerkliği
1.2. Sözleşme Özgürlüğünün Kapsamı
2. Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması İle Korunan Hukuki Değerler
2.1. Kişilik Hakkının Korunması
2.2. Ekonomik Kamu Düzeninin Korunması
2.3. İşlem Güvenliğinin Korunması
3. Sözleşme Özgürlüğü İlkesinin Sınırları
3.1. Genel Olarak
3.2. Sözleşme Özgürlüğünün Hukuki İşlemleri Ayakta Tutma İlkesine Yönelik Sınırları
3.3. Sözleşme Özgürlüğünün Hukuki İşlemi Geçersiz Kılan Sınırları ve TBK md. 27 Çerçevesinde Kamu Düzeni
3.4. Kamu Düzenine Aykırılığın Hukuki İşlemlere Etkisi
4. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun Genel Hükümlerinde Kamu Düzeni Kurallarının Sözleşme Özgürlüğünü Sınırlayıcı Nitelikteki Görünümleri
4.1. Sözleşmelerdeki Şekil Şartı (TBK md. 12 vd.)
4.2. Genel İşlem Şartlarının Denetimi (TBK md. 20 vd.)
4.3. Sorumsuzluk Anlaşmalarının Sınırlandırılması (TBK md. 115)
5. Sözleşme Özgürlüğü İlkesi Bağlamında Kamu Düzeni Kavramına Dair Görüşümüz
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KAMU DÜZENİNİN HAKİM TARAFINDAN SOMUTLAŞTIRILMASI VE KAMU DÜZENİNDEN DOĞAN ZAYIF TARAFIN KORUNMASI İLKESİ
1. Kamu Düzeni Kavramının Hakim Tarafından Somutlaştırılması
1.1. Genel Olarak
1.2. Kamu Düzenini İlgilendiren Hukuk Kurallarını Uygulama Sorunu
1.3. Hakimin Kamu Düzeni Kuralını Belirlemede Takdir Yetkisine İlişkin Unsurlar
2. Kamu Düzeni Kavramı Işığında Zayıf Tarafın Korunması İlkesi
2.1. Zayıf Tarafın Korunması İlkesinin Hukuki Temelleri
2.2. Sözleşmede Yapısal Eşitsizlik Hali ve Kamu Düzenine Aykırılık
2.3. Sözleşmede Zayıf Tarafın Korunması Amacı İle Getirilen Önlemler
SONUÇ
KAYNAKÇA