Federal sistemlerde anayasal yetki paylaşımının "güvenceli" olması, hem federal sistem anayasalarının yazılı ve katı olmasını, hem de yetki uyuşmazlıkların çözümünde yetki paylaşımının garantörü olan yüksek mahkemelerin varlığını gerektirir. Federal sistemi güvenilir kılan bu mekanizmaların yanı sıra, sıklıkla meydana gelen yetki uyuşmazlıkları ile bunların çözümü ayrı bir tartışma konusudur. Günümüzde, belirli derecelerde de olsa, yetki uyuşmazlıklarının çözümü yoluyla sistemin federalizm boyutu yüksek mahkemeler aracılıyla dönüşmüştür. Yargının hakemliğine rağmen, "anayasal" yetki paylaşımı yerine bugün, "yargısal" yetki paylaşımından söz edilmektedir. Federal sistemin tanım ve kurucu unsurları üzerinde farklı yaklaşımlar olsa da, anayasal yetki paylaşımı, bu çok merkezli yapıyı bir arada tutan bir tutkaldır. Dolayısıyla, yetki uyuşmazlıklarının incelenmesinde de başlangıç noktası anayasal güvenceli yetki paylaşımı olmalıdır. Bu yönde çalışmada; Amerika, Kanada, Avustralya, Hindistan, Almanya ve Avusturya örnekleri, kurucu unsurlar ve anayasal yetki paylaşımı açısından karşılaştırılarak incelenmiştir. Böylece anayasal yetki paylaşımında, "katı yetki paylaşımı" ve "esnek yetki paylaşımı" biçiminde ikili ayırıma ulaşılmıştır. Bu ayırım, yetki paylaşımının uygulamadaki dönüşümünü ortaya koymak bakımından da yararlıdır. Federal sistemdeki çok merkezli yapıda yetkilerin çatışması kaçınılmazdır. Uyuşmazlıkların ortaya çıkması; yetki paylaşımı modeli, ulusal politikalar aracılığıyla yetkilerini aşılması, yetki türleri ile yetkilerin paylaşılmasındaki farklı tercihler gibi birçok sebepten kaynaklanabilir. Bu nedenle ikinci bölümde, yetki uyuşmazlıklarının ortaya çıkmasına neden olan faktörler ile hukuki bir uyuşmazlık olarak bunların yargısal çözümü ele alınacaktır. Yüksek mahkemelerin hakemliği, anayasal yetki paylaşımına uygunluğu ifade ettiğinden, yüksek mahkemelerin rolü, altı federal sistemin yüksek mahkeme kararlarıyla incelenmiştir. Böylelikle yüksek mahkemelerin yetki paylaşımına ilişkin belirlediği sınırları ile anayasal yetki paylaşımının sınırlarının örtüşüp örtüşmediği, ele alınan örnekler bakımından ortaya konulmaya çalışılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
Birinci Bölüm
FEDERAL SİSTEMLER VE ANAYASAL YETKİ PAYLAŞIMI
I. FEDERAL SİSTEM
A. TANIM
1. Etimolojik Köken
2. Federal Sistem ve Federalizm
3. Federal Sistemin Tanımı
B. FEDERAL SİSTEMİN KURUCU UNSURLARININ BELİRLENMESİ
1. Federal Sistem Teorilerinde Kurucu Unsurlara İlişkin Tartışmalar
2. Federal Sistemlerin Kurucu Unsurları
II. FEDERAL SİSTEMLERDE ANAYASAL YETKİ PAYLAŞIMI
A. YETKİ PAYLAŞIMININ YAPISI VE ÖNEMİ
1. Anayasal Yetki Paylaşımının Önemi
2. Yetki Paylaşımı Kataloglarının Korunması: Federal Sistemin İşleyişine İlişkin Teoriler
3. Çalışmadaki Örnek Federal Sistemlerin Belirlenmesinde Kullanılan Ölçütler
B. ANAYASAL YETKİ PAYLAŞIMINDA MODELLER VE YETKİ TÜRLERİ
1. Anayasal Yetki Paylaşımının Yapısı ve Yetkilerin Paylaşımında Yöntemler
2. Anayasal Yetki Paylaşımı Modellerinin Tasnifi
3. Federal Sistem Örneklerinde Yetki Türlerinin Tasnifi
4. Genel Olarak Yetki Paylaşımının Uygulamasından Doğan Federalizm Türleri

İkinci Bölüm
FEDERAL SİSTEMLERDE YETKİ UYUŞMAZLIKLARI VE YARGISAL ÇÖZÜMÜ
I. GENEL OLARAK YETKİ UYUŞMAZLIĞI
A. YETKİ KAVRAMI
B. UYUŞMAZLIK KAVRAMI
II. YARGISAL ÇÖZÜM DÜZENEĞİ
A. ÇÖZÜM DÜZENEĞİ OLARAK ANAYASA YARGISI
1. Çözümü Düzeneğine İlişkin Yaklaşımlar
2. Çözüm Düzeneği Olarak Anayasa Yargısının Kurumsal Gelişimine İlişkin Yaklaşımlar
B. FEDERAL SİSTEMLERDE YÜKSEK MAHKEMELERİN ÖRGÜTLENMESİ VE İŞLEVİ
1. Yüksek Mahkemelerin Örgütlenmesi
2. Yüksek Mahkemelerin İşlevleri
III. FEDERAL SİSTEMLERDE YETKİ UYUŞMAZLIKLARINI ORTAYA ÇIKARAN FAKTÖRLER VE YETKİ UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMLERİ
A. FEDERAL HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ İLKESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLAR VE ÇÖZÜMÜ
1. Genel Olarak
2. Geçersiz Bırakma (Preemption) Doktrini (ABD)
3. Tutarsızlık (Inconsistency) Doktrini (Avustralya-Hindistan)
4. Üstünlük (Paramountcy) Doktrini (Kanada)
5. Hukuk Düzenlerinin Eşitliği Prensibi (Avusturya)
6. Hükümsüz Kılma (Bricht) İlkesi (Almanya)
7. Federal Hukuk Düzeninin Üstünlüğüne İlişkin Genel Değerlendirme
B. YETKİ PAYLAŞIMI KATALOĞUNUN YAPISINDAN VE YETKİ TÜRLERİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLAR VE ÇÖZÜMÜ
1. Ortaklaşa Yetki Türlerine İlişkin Uyuşmazlıklar
2. Münhasır Yetki Türüne İlişkin Uyuşmazlıklar
3. Artık Yetki Türüne İlişkin Uyuşmazlıklar
4. Mali Yetkilere İlişkin Uyuşmazlıklar
C. ESNEK VEYA GENEL NİTELİKLİ ANAYASAL HÜKÜMLERDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLAR VE ÇÖZÜMÜ
1. Gerekli ve Uygun İlkesi
2. Barış, Düzen ve İyi Yönetim İlkesi
3. Olağanüstü Yetkilere İlişkin İlkeler
4. Ulusal Menfaatlere İlişkin İlkeler
5. Zımni ve Yan Yetkilere (Implied/Incidental) İlişkin İlkeler
D. GENEL OLARAK YETKİ UYUŞMAZLIKLARINA ETKİ EDEN DİĞER FAKTÖRLER
1. Politik Mekanizmaların Etkisi
2. Siyasal Partilerin Etkisi
3. Sosyolojik Yapının Etkisi
4. Mali-Ekonomik Yapının Etkisi
5. Hükümet Sistemlerinin Etkisi
E. YETKİ UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜNE İLİŞKİN GENEL DEĞERLENDİRME
1. Yargısal Koruma İşlevine ve Uyuşmazlığın Çözümüne İlişkin Değerlendirmeler
2. Yetki Paylaşımı Modellerine İlişkin Genel Değerlendirme
SONUÇ

KAYNAKÇA